Otbiçer Mahallesi’de bulunan İremir Höyüğü’nde Kültür ve Turizm Bakanlığının müsaadesiyle başlatılan hafriyat çalışmalarında kentin tarihe ışık tutacak yeni bilgiler elde edildi.
Van Müzesi Müdürü Erol Uslu başkanlığında, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hanifi Biber’in danışmanlığında, antropolog, arkeolog ve sanat tarihçilerinden oluşan 15 kişilik takım, yüzey araştırmaları sırasında keşfedilen höyükte başlatılan hafriyat çalışmalarında Erken Tunç Çağı’na ilişkin hayat alanını ortaya çıkardı.
Bir konutun depo kısmı olarak kullanıldığı varsayım edilen alandan çıkarılan çanak, çömlek ve seramiklerle Erken Tunç ve Demir çağlarına ilişkin ömrün izleri arkeologları heyecanlandırdı.
“Kısa müddette amacımıza ulaştık”
Hafriyat Lideri Uslu, yaptığı açıklamada, birinci derece sit alanı içinde yer alan höyükte bu yıl arkeolojik kurtarma hafriyatı başlattıklarını söyledi.
Höyükte bölgede yaşayan medeniyetlerin izlerini katman halinde görmenin mümkün olduğunu belirten Uslu, şunları lisana getirdi:
“Van’da bugüne kadar 28 farklı noktada hafriyat çalışması yürütüldü. Bu çalışmalar ortasında yalnızca 3 noktada (Dikkaya, Tilkitepe ve Karagündüz) höyük alanları var. Urartu öncesi tarihi kalıntılara ulaşılması için höyük hafriyatları çok kıymetli. İremir Höyüğü’nden çıkardığımız buluntular, Erken Tunç Çağı’nı gösteriyor. Bu da burada Urartu öncesi bir yaşantının olduğunu gösteriyor. İremir Höyüğü’nü çok önemsiyoruz zira burada tarih boyunca yaşamış medeniyetlerin izlerini bir bütün olarak görebiliyoruz. Kısa müddette de gayemize ulaştık.”
“Erken Tunç Çağı’nı belgeliyor”
Doç. Dr. Hanifi Biber de bilimsel hafriyat çalışmalarıyla hem höyüğü kurtarmayı hem de Van’ın taban tarihine ışık tutmayı amaçladıklarını belirtti.
İki kısımdan oluşan höyükten bilimsel manada çok büyük beklentilerinin olduğunu vurgulayan Biber, Van’da bugüne kadar birçok hafriyatın yapıldığını lakin bunların kentin gerçek tarihini ve kronolojisini anlamaya kâfi olmadığını söz etti.
İremir Höyüğü’nün bu manada çok kıymetli olduğunun altını çizen Biber, şunları kaydetti:
“Kazı çalışmaları sırasında çok farklı katmanların üst üste olduğunu gördük. Paklık ve plan kare çalışmalarında birinci andan itibaren çok ümit verici bulgularla karşılaştık. Yüzeye hayli yakın bir bölgede duvar örgüsü buldu. Bunun Demir Çağı’na ilişkin olduğunu düşündük. Çabucak altında Erken Tunç Çağı katmanı bulunuyor. Alt tarafında da yaklaşık üç metre yüksekliğe sahip Birinci Tunç Çağı katmanı var. Epeyce yüksek bir katman. Bu, bize burada çok uzun soluklu bir ömrün olduğunu gösteriyor.”
Yaptıkları çalışmalarda birinci yılın bahtı olarak yüzeyin bir metre kadar altında bir yerle karşılaştıklarını anlatan Biber, şu bilgileri verdi:
“Burası büyük olasılıkla yerleşim alanının kenar kısımlarını oluşturuyor. Bu yerin hem gerek mimari formu gerekse içindeki buluntular katiyetle Erken Tunç Çağı’na ilişkin olduğunu belgeliyor. Yani günümüzden yaklaşık 5 bin yıl öncesine ilişkin. İçinde bir depo kabı kelam konusu. Bu da bize bir konutun müştemilatı olduğuna ait izler sunuyor. Yerde Erken Tunç Çağı’na ilişkin seramik kesimleri çıktı. Bu kadar üst kotlarda bu türlü bir yerle müsabakamız bizi açıkçası hem şaşırttı hem de memnun etti.
Önümüzdeki hafriyat çalışmalarında höyüğün konisinde çok daha büyük konutlarla karşılaşacağımızı bekliyoruz. Höyüğün alt kotlarında ise Kalkolitik ve Neolitik çağlara kadar inmeyi ümit ediyoruz.”
