Bunlar onlarca yıl evvel yaratılmış bilgisayar programlarında çok sık kullanılan tabirler.
ABD’nin Minneapolis kentinde siyah Amerikalı George Floyd’un beyaz bir polis tarafından gözaltına alınırken öldürülmesi sonrasında yansılar çığ üzere büyürken ve JP Morgan bankası da misal bir adım açıkladı.
Bilirkişiler yerleşmiş bilgisayar programlama lisanının değiştirilmesinin milyonlarca dolara mal olacağını ve aylar alacağını söylüyor.
Programlama lisanında kelamlık karşılığı ‘efendi’ manasına gelen ‘master’, ‘köleler’ yani ‘slaves’ diye isimlendirilen kopyaları denetim eden, kodlamanın yepyeni versiyonunu tanımlamak için kullanılıyor.
Karaliste manasındaki ‘Blacklist’ otomatik olarak reddedilen ögeleri, örneğin yasaklı internet sitelerini söz etmek için kullanılırken beyaz liste ya da ak liste manasındaki ‘whitelist’ de müsaade verilen siteleri söz ediyor.
Şirketlerden ırkçılıkla uğraş adımları
Twitter’ın yazılım mühendisliği kısmı Perşembe günü bir tweet atarak “daha kapsayıcı bir lisan kullanmak gayesiyle değiştirmeyi” istediği programlama tabirlerinin bir listesini verdi.
Bu listeye nazaran ‘whitelist’ yani ‘beyazliste’, ‘allowlist’ yani ‘izinlistesi’, ‘master/slave’ ikilisi ise ‘lider/takipçi’ mealinde ‘leader/follower’ ile değiştiriliyor.
Twitter’ın kurucusu Jack Dorsey geçen ay, azınlık topluluklarının “özgürlük ve refahı” emelli Know Your Rights (Haklarını Bil) kampanyasına 3 milyon dolar bağışlamıştı.
George Floyd’un öldürülmesinden sonra büyüyen yansılar, Siyahların Hayatı Pahalıdır kampanyasının Amerikan iş hayatını da sarsmasını beraberinde getirdi.
Amerikan bankası JPMorgan da bilgisayar programlamasında ve birtakım teknoloji siyaseti evraklarında kullanılan lisanı değiştireceğini açıkladı.
Geçen ay dünyanın en büyük yazılım geliştirme şirketlerinden biri olan GitHub, programlama lisanından ‘master’ sözünü çıkarmak için çalışmalarını sürdürdüğünü bildirmişti. 50 milyon programcı, Microsoft’a ilişkin olan bu şirketi, girişimlerini saklamak ve güncellemek için kullanıyor.
Google’ın Chromium internet tarayıcısı girişimi ve Android işletim sistemi de yazılımcıları ‘blacklist’ ve ‘whitelist’ tabirlerinden kaçınmaya çağırdı.
Global marka haline gelmiş şirketler ırkçı önyargıları ayıklamak maksadıyla eserlerinin logoları, isimlerini mercek altına yatırıyor.
Son haftalarda çok tanınmış bir çok marka eserleriyle özdeşleşen görsel semboller ve isimleri değiştirme ya da gözden geçirme kararı aldı.
Bu sürecin bir sair boyutu ise Toplumsal medya platformlarının nefret söylemi içeren iletilere karşı tedbir almaları konusunda ağırlık altında olması.
Nefret söylemli içeriklere müdahale etmemekle eleştirilen Facebook’a karşı başlatılan reklam boykotu kampanyası Ford, Adidas, Coca Cola, Unilever ve Starbucks üzere büyük müşterilerin iştirakiyle şirketi güçlükle durunda bıraktı.
