Ares Tersanesi ve Meteksan Savunma tarafından geliştirilen ULAQ serisinin birinci eseri Türkiye’nin birinci silahlı insansız deniz aracının (SİDA) prototipi tamamlandı.
Yerli ve ulusal savunma sanayi açısından “heyecan verici” olarak nitelenen SİDA, üstün yetenekleriyle dikkati çekiyor. “Mavi Vatan” olarak isimlendirilen alanda Türkiye’nin deniz gücüne büyük katkı vermesi beklenen ULAQ serisinin birinci eseri olan SİDA, 400 kilometre seyir menzili, saatte 65 kilometre hızı, ulusal kriptolu haberleşme altyapısı, gündüz ve gece görüş kabiliyeti ile öne çıkıyor.
İki şirketin yaklaşık üç yıldır devam eden araştırma geliştirme (Ar-Ge) faaliyetleri sonunda imali tamamlanan ULAQ serisinin birinci eseri SİDA’nın Antalya’da üretilen prototipi görüntülendi.
Gelişmiş kompozit materyalden üretilen SİDA, karadan karargah komuta merkezinin yanında taşınabilir araçlarla ve uçak gemisi, firkateyn üzere yüzer platformlardan da komuta edilebiliyor. Keşif, suüstü harbi, asimetrik harp, silahlı eskort, kuvvet muhafaza, stratejik tesis güvenliği, gözetleme ve istihbarat üzere misyonların icrasında faal rol alması beklenen SİDA’lar, farklı operasyonel harekat gereksinimlerine karşılık verebilecek halde füze sistemlerini de barındırıyor.
Elektronik harp ortamında düşman birliklerinin haberleşme muharebe sistemini karıştırma üzere aksiyon alan SİDA, haberleşme ve istihbarat sistemleri ile de donatılabilecek. SİDA’lar kendisi ile eş yahut farklı yapıya sahip öteki SİDA’larla operasyon yapma, İHA, SİHA, TİHA’lar ve beşerli hava araçları ile müşterek harekat kabiliyetlerine de sahip olacak.
Ay sonu denize indirilecek
Yalnızca uzaktan denetim edilen bir insansız deniz aracı olmanın haricinde, yapay zeka ve otonom davranış özellikleriyle üstün ve çağın ilerisinde yeteneklerle donatılan SİDA, bu ayın sonunda denize inecek. SİDA’nın Roketsan güdümlü mermileri ile atış testleri de mart ayında gerçekleştirilecek.
Ares Tersanesi Genel Müdürü Utku Alanç, yaptığı açıklamada, uzaktan komutalı ya da otonom olarak hareket edebilen Türkiye’nin birinci ulusal SİDA’sını üretmenin memnunluğunu yaşadıklarını belirtti.
SİDA’yı yaparken bilhassa Ege ve Akdeniz’de misyon yapmasını hedeflediklerini anlatan Alanç, “Ege’deki karasuları sorunlarında, çok sıklıkla yaşanan kayalık krizlerinde, bu alanlarda çok daha rahatlıkla misyon yapabilecek ve radar imzası denilen düşman kuvvetleri tarafından görülmesi çok düşük olasılıklı olan bir bot. Adaların gerisini adeta bizim için başka bir göz olarak gözetleyebilecek, istihbarat toplayabilecek hem de güdümlü mermi angajmanı yapabilecek bir bot.” sözlerini kullandı.
Yaklaşık 3 yıl evvel SİDA yapma hayaliyle yola çıktıklarını kaydeden Alanç, şöyle konuştu:
“İlk yılı bizim literatür taraması ve saha taraması ile geçirdiğimiz bir süreç oldu. Dünyada ‘kim neler yapmış, neleri geliştiriyor?’ onu inceledik. ‘Bunun üzerine nasıl çıkabiliriz, ulusal imkanlarla nasıl yapabiliriz?’ diye araştırdık. İnsansız araçlarda bilhassa yerli ve ulusallık çok çok kıymetli. Bu aslında bir deniz aracından çok silah. Bu silahın uzaktan komuta ile otonom olarak hareket ederken size dönmeyeceğini, sizin istediğiniz angajmanı gerçekleştireceğine kesinlikle emin olmanız gerekir. Literatür çalışmasının sonunda prototip tasarladık. Bu noktada ulusal teknoloji geliştiren firmaları araştırdık. Meteksan savunma karşımıza çıktı. Ar-ge yatırımları ile yakından tanıyoruz. Meteksan savunma ile verimli bir proje yaptık. Komuta denetim sistemleri, otonom sistemler, yerli yazılımların geliştirilmesi, ulusal kriptolu haberleşme alt yapısının sağlanması konusunda Meteksan savunmanın büyük hissesi var.”
İnsansız araçların son periyotlarda Türkiye’nin katıldığı operasyonlardaki muvaffakiyetinin çok net bir biçimde görüldüğünü kaydeden Alanç, “Bu ayın sonunda denize inecek. Uzaktan komuta ve otonom sistemlerin deneylerine, deneyimlerine başlayacağız. Mart ayında Roketsan güdümlü mermileri ile atış testlerini gerçekleştirmeyi hedefliyoruz. Öncelikli isteğimiz TSK’nın hizmetine girmesi. Uygun görüldüğü takdirde bunu sağlamaya hazırız. Üretim kapasitesi manasında yüksek sayılarda da bunu sağlayabiliriz.” diye konuştu.
“Dünyada bunun bir örneği yok”
Öncelikle silahlı insansız deniz aracıyla başladıklarını anlatan Alanç, şunları söyledi:
“Dünyada bunun bir örneği yok. Ülkemizi dünya savunma arenasında daha uygun temsil etmesi için bu eserle çıktık. En zoruyla çıktık. Bundan sonra eseri çeşitlendireceğiz. Elektronik harp kabiliyetli, keşif karakol gözetleme istihbarat toplama kabiliyetli, insani yardım emelli, yangın söndürme, tahliye, kazazedeleri kurtarmak için uzaktan komutalı, mayın tarama deniz altı savunma harbi kabiliyetli üzere botların da dizaynını tamamladık.”
Meteksan Savunma Genel Müdür Yardımcısı Erdal Torun, şirketleri bünyesinde insansız hava araçları ve füze sistemlerinde kullanılan birçok alt yapı sistemleri üretildiğini belirtti.
“Ülkemize büyük bir güç katacaktır”
Türkiye’de bu sistemlerin kullanılmasından gurur duyduklarını kaydeden Torun, “Bugünün asimetrik harplerinde görünmeden görmek, vurulmadan vurmak temeldir. Bu da otonom sistemlerin genel özelliklerinden bir adedidir. Otonom sistemler sadece uzaktan kumanda edilen sistemler değildir. Bunlar büsbütün yapay zeka ile taçlandırılmış, akıllı hale getirilmiş muharebe alanında, savaş ortamında kendisini otomatik olarak sevk ve yönetim edecek sistemlerdir.” değerlendirmesi yaptı.
Bu projede deniz aracının bütün hareketlerini denetim altına tutabilecek uzaktan sevk ve yönetim edebilecek komuta denetim sisteminin mevcut olduğuna değinen Torun, “Bu sistemleri otonom olarak kullanabilmek için yazılımlara ve ürettiğiniz donanımlara sahip olmanız, kullanıcının isteklerini bunun üzerine inşa etmeniz gerekmektedir. Ulusallığın ana ögelerinden bir tanesi sizin düşman tarafından karıştırılmaya karşı güçlü sistemleriniz olmasıdır. SİDA elektronik harbe sağlam olarak inşa edilmiştir. GPS karıştırmalara karşı sistemleri bu platformda yer alacak. Kendimize mahsus, kendimizin denetim edebildiği bir sistem. Ulusal olarak inşa ettik. Türkiye’nin birinci insansız silahlı deniz aracı ülkemize büyük bir güç katacaktır.” tabirini kullandı.
