2010’lu yıllarda sanayi 4.0 ile üretim ve iş süreçlerinde dijitalleşme sürat kazanmıştı. Fakat dijitalleşmeyi mecburî hale getiren pandemi devri, bu dönüşümü mecburî bir halde çok daha süratli hale getirdi. Bu durum tüketim alışkanlıklarımıza da yansıdı. Başta besin olmak üzere birçok alanda alışverişlerimizde e-ticaretin kullanımında değerli bir artış yaşandı.
Ülkemizde bilhassa de pandeminin ağır bir tesir gösterdiği Mart, Nisan ve Mayıs aylarında e-ticarette çok ağır bir hareketlilik görüldü. Ticaret Bakanlığı tarafından, 2020’nin birinci 6 aylık devrindeki e-ticaret hareketliliğini ele alan istatistikler paylaşıldı. Bakanlık bilgilerine nazaran Türkiye’de e-ticaret hacmi 2019’un birinci 6 ayında 83,3 milyar TL iken, 2020’nin birinci 6 ayında 91,7 milyar TL’ye ulaşıldı. Böylece geçen yılın birebir periyoduna kıyasla yüzde 19’luk bir büyüme gerçekleşti. Elbette bu durum verilen sipariş sayısına da artı istikamette yansıdı. 2019’da tıpkı devirde verilen sipariş sayısı 558,7 milyon adet iken, bu yıl 850,7 milyon adede ulaşıldı.
Bu yılın birinci 6 ayında kartlı ödemelerdeki ortalama sepet fiyatı 178,8 TL olurken, onu kapıda ödeme metodu 70,6 TL ile takip etti. Havale/EFT üzere öbür sistemler ise 63,2 TL’de kaldı. Bu datalarla birlikte kartlı ödemeler, 58,1 milyar TL ile toplam e-ticaret hacminin yüzde 63,3’ünü oluşturdu.
E-ticarette haftalık alışveriş dağılımına baktığımızda ise yüzde 17,1 ile pazartesi en ağır gün olurken, cumartesi ve Pazar günleri en düşük günler oldu. E-ticaret hacminin yüzde 60’ını oluşturan üç vilayet ise yüzde 47 ile İstanbul, yüzde 8 ile Ankara ve yüzde 5 ile İzmir oldu.
Sektörel bazda baktığımızda ise çabucak hemen her kesimde e-ticaret hacminde artış yaşandı. Yüzde 90’lık büyüme ve 11,3 milyar TL ile beyaz eşya birinci sırada yer alırken, onu yüzde 45’lik büyüme ve 7,4 milyar TL’lik hacim ile giysi dalı takip etti. En fazla büyüme ise yüzde 434 ile gıda/süpermarket kategorisinde oldu. 2020 yılının birinci 6 aylık devrinde gıda/süpermarket kategorisindeki e-ticaret hacmi 1,8 milyar TL’ye ulaştı.
E-ticaretteki bu yükseliş yalnızca ülkemizde değil, global ölçekte gerçekleşti. Otomotivden giysiye kadar birçok daldan dev markalar, online satış stratejileri kapsamında müşterilerle satış temsilcilerini internet ortamında bir ortaya getirmeye, eserlerini internet üzerinden satmaya başladı.
Ayrıyeten Çin’in Dijital Yuan projesi, Hauwei’nin Huawei Hisse üzerinden çalışan Huawei Card sistemi de finansal teknolojiler alanında dijitalleşmenin ne kadar ilerlediğini gösteriyor. Yatırımlarla ve teşviklerle hızlanması beklenen dijitalleşme sürecinin, pandemi nedeniyle zarurî bir büyüme yaşamasını sanırım hiçbirimiz beklemiyorduk. Tüketicilerin süratli, konforlu ve kolay alışveriş tecrübesine alışması nedeniyle e-ticaretteki yükselişin uzun vadede devam etmesi pek de şaşırtan olmayacak.
Burak Kesayak
twitter.com/BurakKesayak
