Merkez Bankası’nın yılın son Para Siyaseti Heyeti (PPK) toplantısında 200 baz puanlık faiz artışı yapması, dünyanın en yüksek enflasyona sahip ülkelerinden biri olan Türkiye’de, iktisat idaresinin 2021’de enflasyonla çabayı artıracağına dair kanıyı güçlendirdi. DW Türkçe’ye konuşan ekonomistlere nazaran, Kasım ayında Murat Uysal’ın yerine Merkez Bankası başkanlığına atanan Naci Ağbal’ın piyasaları şad eden kararları, yüksek enflasyona dair korkuları hafifletmeye başladı. Uzmanlara nazaran, 2021 ortasına kadar faiz indirimi yapılmazsa, yılsonunda tek haneli enflasyonu görmek mümkün olabilir.
İki haneli enflasyonu olan 20 ülkeden biri
Dünya genelinde enflasyon bir sorun olmaktan çıksa da, Türkiye iktisadı açısından yüksek enflasyon ıstırabı devam ediyor. Bilhassa besin fiyatlarının oluşturduğu baskı ile 2020 yılı Kasım ayında TÜFE yüzde 2,30 arttı. Kasım ayındaki artışla birlikte yıllık enflasyon yüzde 14,03 seviyesinde gerçekleşti. Yılın son periyodunda süratli bir yükseliş eğilimine giren enflasyonun 2021’nin birinci yarısında da artmaya devam edeceği ve enflasyonda yüzde 18 düzeylerinin görülebileceği öngörülüyor. Tradingeconomics.com’un derlediği datalara nazaran, Türkiye şu an yüzde 14’lük enflasyon ile 185 ülke içerisinde 15. sırada yer alıyor. Türkiye enflasyonda Nijerya, Zambia, Sierra Leone ve Güney Sudan üzere ülkelerle birebir düzeyde bulunuyor. Dünya genelinde çift haneli enflasyona sahip sırf 20 ülke var. Milletlerarası Para Fonu (IMF) bilgilerine nazaran, enflasyon ortalaması dünyada yüzde 2,8 iken, Euro Bölgesi’nde ise eksi binde 3 düzeyinde.
“2021 sonunda tek hane görülebilir”
Işık Üniversitesi Öğretim Vazifelisi Doç. Dr. Cihan Bolgün’e nazaran, Kasım ayı başında yapılan lider değişimi sonrasında Merkez Bankası’nın aldığı tüm kararlar ‘isabetli’ ve ‘güven artırıcı’ oldu. Son iki yıl içinde alınan yanlış kararlar nedeni ile döviz rezervlerinin eksiye düştüğünü hatırlatan Bolgün, “Görünen o ki, para siyasetlerine karar veren Cumhurbaşkanı Erdoğan da yüksek enflasyon nedeni ile faiz konusuna bakışını değiştirmiş gibi” diyor. Merkez Bankası’nın enflasyon amacının 2012 yılından beri yüzde 5 olduğunu, lakin bu mühlet zarfında gerçekleşen enflasyonun yüzde 6’dan yüzde 14’e çıktığını kaydeden Doç. Dr. Bolgün, “Merkez Bankası’nın 2021 sonu için tahmini ise yüzde 9,4. Şu andaki hareket ve telaffuzlar yeni yılın ikinci yarısına kadar devam ettirilebilirse, yılsonunda yüzde 9-10 ortasında bir tek haneli enflasyona ulaşmak mümkün olabilir” diye konuşuyor.
“İlk defa olumlu sürpriz yaptı”
Türkiye 2016 yılından beri çift haneli enflasyon yaşarken, 2018 yılında enflasyon yüzde 20’nin üzerine çıkmıştı. Ahlatçı Yatırım Araştırma Müdürü Yunus Kaya’ya nazaran, son yıllarda daima olumsuz sürprizler yapan Merkez Bankası son faiz kararı ile piyasalara uzun vakit sonra birinci defa olumlu bir sürpriz yapmış oldu. Faiz sonrası Merkez Bankası’ndan yapılan açıklamadaki fiyat istikrarı, enflasyonla çaba vurgusuna işaret eden Kaya, “Açıklama adeta iktisat ders kitaplarında okutulan örnek metinler üzere olmuş. Merkez Bankası, faizleri enflasyonun üzerine çıkararak iktisada pansuman yapmaya çalışıyor” değerlendirmesinde bulunuyor. Merkez Bankası’nın öngörülebilir adımlar atarak aslında asıl vazifesi olan enflasyonla çaba konusunda hakikat kararlara imza atmaya başladığına işaret eden Yunus Kaya, “Merkez Bankası gelecekte enflasyonu düşüreceğine dair inancı artırıyor. Son periyotta faiz artıran Merkez Bankası, gelecek yılsonunda da faizleri indireceğine dair kanıyı güçlendiriyor” diye konuşuyor.
“Yabancı yatırımcı Türkiye’ye dönüyor”
Atılan adımların memleketler arası yatırımcıların da yüzünü tekrar Türkiye’ye dönmesini sağladığını belirten Kaya, “Son 2 ayda Türkiye’ye sıcak para girişi önemli manada arttı. Swap’lar ve Eurobond’lar dahil 10 milyar dolarlık giriş oldu” diyor. Merkez Bankası’nın mevcut duruşunu müdafaası halinde Türkiye iktisadına sıcak para girişinin artacağını ve bunun da Türk Lirası’nı yine pahalı hale getireceğini kaydeden Kaya, şunları söylüyor: “Bu atmosfer korunursa, enflasyonun düşmesi için kıymetli bir taban oluşacak. Şu anda büyüme yerine, iktisatta yavaşlama siyaseti tercih ediliyor. Ancak bunun yaratacağı hasarları da azaltmaya çalışan adımlar atılıyor.”
Vatandaş dövizini bozar mı?
Faiz kararı ile birlikte Türk Lirası, Dolar ve Euro karşısında yüzde 1 kıymet kazandı. Dolar kuru 7,55 düzeylerine gerilerken, Euro kuru ise 9,20 düzeylerine indi. Türkiye’nin ülke risk primi de (CDS) 325 puan düzeyine kadar düşerek, ülkede birinci Covid-19 hadisesinin görüldüğü Mart ayı öncesine geri döndü. Öte yandan son açıklanan datalara nazaran, dolar kurunda son aylarda yaşanan düşüşe karşın, Türkiye’deki gerçek bireyler döviz almaya devam ediyor. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) yayınladığı son datalara nazaran, 18 Aralık itibariyle bankalardaki döviz mevduatı son 1 haftada 2,9 milyar dolar artışla 258 milyar dolara çıkmış durumda.
Pekala bu faiz artırımı sonrasında, vatandaş elindeki dövizleri satıp Türk Lirası’na yönelebilir mi?
“Türk Lirası’na geçiş süratli olmaz”
İntegral Yatırım Araştırma Müdür Yardımcısı Seda Yalçınkaya Özer’e nazaran, ilerleyen günlerde dolar kurunda 7 TL’ye yanlışsız bir gerileme olursa, vatandaşların döviz satmaya başlaması mümkün. Lakin dövizden Türk Lirası’na geçişin süratli olmayacağını kaydeden Özer, “Bu kararla birlikte kurda ölçülü bir görünüm oluşabileceğini ve yabancı girişlerinin sürat kazanabileceğini düşünüyoruz. Lakin döviz tevdiat hesaplarında, süratli bir çözülme olabileceğini söylemek sıkıntı. Mevduat faizinin artmasıyla birlikte önümüzdeki süreçte vatandaşın yatırım kararının istikamet değiştirebileceği bir ortam oluşabilir” biçiminde konuşuyor.
“Enflasyon artarsa, yeni faiz artırımı olabilir”
Artan yabancı sermaye girişleri ile birlikte borsa tarafında yeni rekorlar görülebileceğini lisana getiren Özer’e nazaran, son faiz kararı ile Merkez Bankası piyasanın bir adım önüne geçmiş oldu. Kararı olumlu karşıladıklarını tabir eden Özer, “Bu atakla Merkez Bankası enflasyonla uğraş açısında kararlı duruşunu sürdüreceği net bir biçimde ortaya koymuş oldu” diyor. Karar metininde enflasyona müsaade verilmeyeceğine dair net tabirlere de vurgu yapan Özer, “Merkez Bankası önümüzdeki devirde enflasyonda inatçı seyirlerin devam etmesi halinde icap ederse ince ayar niteliğinde faiz artırımı yapabileceğinin iletisini vermiş görünüyor” diye konuşuyor.
Aram Ekin Duran
DW
