“İnsansız Hava Araçları (İHA): Temel Bilgiler ve Kullanım Alanları” kitabının müellifi da olan Murat Düzgün, yaptığı açıklamada, uçan hava araçlarının temelde yük ve yolcu taşıdığını, askeri alanda bakıldığında silah ve çeşitli mühimmatların kelam konusu olduğunu söyledi.
Düzgün, şunları söyledi:
“İleride askeriyede de bir nakil durumu kelam konusu olduğunda daha büyük dronelerle bu cins şeyler yapılacaktır. Şu anda daha çok gözlemsel olarak kullanılıyor. Sivil hayata geldiğimiz vakit dronelerin yapabildikleri işler ve taşıyabildikleri şeyler var. En kolay ve net olanı, lojistik bölümüdür. İkinci olarak da inşaat kesimi dediğimiz alandır. İnşaat denilince, yalnızca yapı manasında değil, toprak ve topoğrafya ve karasu özelliklerini kullanarak yeryüzünde yapılabilen her türlü faaliyet… Burada zooloji mühendisliğinden tutun da arkeolojiye kadar giden her türlü faaliyeti içeren geniş bir yelpaze var. Bunun yanı sıra tarımda birtakım kullanımlar var. Bu alanda da ilaçlamadan bitkinin yeşerme ve canlanmasının termal çekilmesine kadar bir yelpaze var. Sıhhat dalında kullanılmaya fazlaca başlandı. İleride kent içinde kentsel lojistik dediğimiz çeşitte de droneler kendilerini yavaş yavaş göstermeye başladı. Droneler artık vazgeçilmez bir hale geldi.”
“Hava taksiler çok yakında hayatımızın bir kesimi olacak”
Düzgün, havacılıkta en değerli bahsin, havada giden araçlar ve trafik olmadığını vurgulayarak, “Yerden bu işi evvel planlayan, sonra denetim eden, ondan sonra da aksaklıklar ve acil durumları yöneten beşerler kümesidir. Güzergahları belirlediğinizde, altyapı bilgilerini oluşturursanız, artı olarak bunu uçuşlar sırasında denetim ederseniz hiçbir sorun yaşanmaz.” dedi.
Hava taksilerin çok yakında hayatımızın bir kesimi olacağını belirten Düzgün, insansız hava araçlarının Türkiye’nin yurt dışı operasyonlarındaki tesirli rolüne dikkati çekti.
Türkiye’de bu alanda yapılan yatırımlara değinen Düzgün, “Türkiye’de insansız hava araçları işinde olan bireylerin birden fazla ile bir biçimde irtibatımız oldu. Sanıldığı üzere olay; birkaç yıllık bir olay değil, uzun bir geçmişi var. Havacılık bir aşktır ve bu iş bir anda olan bir gelişme değildir. Türkiye’de muhakkak bireylerin şahsi uğraşları ile bu işin altyapısı 1990’lı yıllarda atılmıştı. Dünyada da 1980’li yıllardan evvel atılmıştı. Bugün gelinen noktada hoş bir bilgi birikimi var.” diye konuştu.
“Kendimiz denedik, kullandık, kullandırdık, artık sipariş alıp bunu satma zamanı”
Düzgün, Türkiye’nin havacılık konusunda yavaş yavaş otoritesini kullanmaya başladığını belirterek, şunları kaydetti:
“Bunun nedenlerinden birincisi, bulunduğumuz coğrafya prestijiyle dünya üzerindeki jeopolitik pozisyonumuzun çok düzgün olması. İkinci olarak da altyapıda muhakkak yatırımlar gerçekleşti. Bu gerçekleşme de öncelikle askeri oldu. Zati dünyada teknolojik gelişmelerin birçok evvel askeri olarak yapılır. Bugün savaş uçaklarındaki teknoloji yolcu uçaklarında kullanılmaktadır. Gemicilikte de yapılan birtakım gelişmeler ordudan sivile hakikat masraf. Hasebiyle yanlışsız bir yerden başladık. Türk ordusuna direkt can damarı olmuş SİHA’lardan bahsediyoruz. Bunun altyapısı çok evvelce kurulduğu için bir altyapımız esasen vardı. Çok düşük yanlışlarla biz bu işi öğrendik.
Siz bir malı ürettiğiniz vakit bunu kullanabilirsiniz lakin bunu geliştirmek istediğiniz vakit muhakkak bir gelire sahip olmanız gerekiyor. Devlet yahut belirli sponsorlarla bu işi yürütebilirsiniz fakat bu işi en âlâ yapmanın yolu hem üretip hem satmaktır. Artık marketi genişletebilirsek yalnızca askeri için değil, sivil havacılık için de bu teknolojiye daha fazla yatırım yapıp bu teknolojiyi daha yükseğe çıkartabiliriz. O denli bir an gelir ki bütün dünya, bu teknolojiyi sizden talep etmeye başlar. Şu anda Türkiye için buna ramak kaldı. Kendimiz denedik, kullandık, kullandırdık, artık sipariş alıp bunu birilerine satma vakti geldi. Bu etapta bu teknolojiyi kanıtlayarak çok uygun pazarlamasını yapmak gerekiyor.”
“İHA ve SİHA konusunda Türkiye inşallah uzman pozisyonuna gelir”
Düzgün, Türk tekniğine ve teknolojisine 2010’lu yıllara gelene kadar hiçbir dünya devletinin güvenmediğini tabir ederek, “Bir patlama noktası olarak SİHA ve İHA’larda Türkiye bir şeyi geliştirip bunu kanıtlayabilirse üretmiş olduğumuz başka bütün teknikleri ve teknolojileri de bir halde kanıtlamış oluruz. İHA ve SİHA konusunda Türkiye inşallah uzman pozisyonuna gelir. Böylelikle Türk tekniği de dünyanın tanıdığı bir teknik olarak ortaya çıkar. Çok düzgün yoldayız, çok düzgün bir pozisyondayız. Bundan sonra da pazarlamasını güzel yapabilirsek bu iş tamamdır.” dedi.
