Türk akademisyenler, yurt içinde ve yurt dışında elde ettikleri başarılarla isimlerinden kelam ettiriyorlar. Bu akademisyenlerden biri de İTÜ İşletme Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cengiz Kahraman.
Turkishtime mecmuası tarafından 2017 yılında yayımlanan araştırma sonuçlarına nazaran, “Bilim dünyasına istikamet veren birinci 100 Türk” listesinin 40. sırasında yer alan Prof. Dr. Cengiz Kahraman, 2018 yılında da TÜBİTAK Bilim Ödülü’nü kazandı. Kahraman artık de Stanford Üniversitesince hazırlanan “En Tesirli Bilim İnsanları Listesi”ne girmenin heyecanını yaşıyor.
Prof. Dr. Cengiz Kahraman, sanayi mühendisliği alanında “bulanık mantık teori” ve uygulamaları bahislerindeki milletlerarası seviyede nitelikli çalışmalarıyla Stanford Üniversitesinin uyumunda PLOS Biology mecmuasında yayımlanan dünya çapındaki akademisyenler sıralamasında yapay zeka alanında birinci yüzde 2’ye giren 215 bin 114 bilim insanı ortasında 341. sırada yer aldı.
“H-indeksimizin yüksek olması da listede yer almamıza neden olan faktörlerden biri”
Prof. Dr. Cengiz Kahraman, yaptığı açıklamada, çalışmalarının temel kaynağının “bulanık mantık” ve “bulanık küme” uygulamaları olduğunu söyledi.
Bulanık küme mantığında bir önermenin katiyetle hakikat ya da yanlış olduğunun argüman edilemeyeceğini lisana getiren Kahraman, “Bulanık mantık 1965 yılında Lütfi Aliasker Zade tarafından önerilmiştir. Biz bulanık mantığı çeşitli proje, araştırmalar ve makalemizde kullanıyoruz. Yeni bulanık küme uzantılarını geliştirip literatüre soktuk. Yalnızca uygulama değil, teoriye yaptığımız katkılarla da bilim dünyasında yer aldık. H-indeksimizin yüksek olması da listede yer almamıza neden olan faktörlerden biri oldu.” diye konuştu.
H-indeksin, bu listede yer almanın ve sıralamanın temel kaynağı olduğunu belirten Kahraman, şöyle devam etti:
“H-indeks, bir araştırmacının ne kadar verimli ve tesirli olduğunu gösteren bir sayısal göstergedir. Siz çok yayın yapabilirsiniz fakat kimse bu yayınları okumuyor ve kendi çalışmalarında referans vermiyorsa, o tesirli bir yayın değildir. Diğerleri sizin yayınlarınızı okuyor ve kendi çalışmalarında kullanıyorsa, bu tesirli yayınlar yaptığınız manasına gelir. O vakit H-indeksiniz artar. Çok yayın yapmak değerli değil, oburlarının kullanması kıymetlidir. Bu manada H-indeksin yüksek olması kolay bir şey değildir.”
“Bulanık kontrol” kavramının bilhassa gelişen elektronik dünyasındaki kıymetine değinen Prof. Dr. Kahraman, “Bulanık denetim kavramı elektronik dünyasında çok yer tuttu. Pratikte çok kullanılmaya başlandı. Metro istasyonlarında, elektronik eşyalarda günümüzde bulanık mantık kullanılıyor. Günümüz nereye hakikat gidiyor? Günümüzde Sanayi 4.0 denen kavram var ve 4. Sanayi ihtilali olarak da isimlendiriliyor. Sanayi 4.0 uzaktan erişimin ve uzaktan idarenin ortaya konduğu yani bunların geçerli olduğu bir çağı anlatıyor. Artık siz cep telefonu ile uzaktan bir fabrikayı yönetebilir hale geleceksiniz.” değerlendirmesinde bulundu.
Prof. Dr. Kahraman, sanayi 4.0 uygulamaları kavramının başladığını, tüm dünyada ve Türkiye’de farklı bölümlerde var olduğunu anlatarak, “Gelecekte fabrikalarda insanın pek fazla olmadığı yalnızca uzaktan idare ve uzaktan denetim ile üretimin yönetilebildiği bir dünya düşünün. Buna hakikat gidiyoruz. Arabalarda yazılımların sensörler vasıtasıyla uzaktan güncellenmesini ve böylelikle arabalarda teknolojinin değişimini yakınlarda göreceğiz. Bunlar yapay zekanın gelecekte bize ulaştıracağı noktalardır.” tabirlerini kullandı.
Bilim insanı olmak isteyen genç akademisyenlere tavsiyeler
Prof. Dr. Cengiz Kahraman, bilim insanı olmak isteyen genç akademisyenlere şu tavsiyelerde bulundu:
“Dünyada bilim listelerinde yer almak ve derecelere girmek için birinci faktör, ders verme yüzdesi ile araştırma yüzdesinin uygun dengelenmesidir. Araştırma yüzdesinin daha fazla olması gerektiğini söyleyebilirim. Öğretim üyesinin çalışma vaktinin yüzde 60’ını araştırmaya ayırması gerekir. ‘Hangi tıp hususlar yenidir, bu hususlarda neler yapılmamıştır? Neleri yaparsam literatürde ilgi çekebilir?’ Bu tıp bahislerde öğretim üyesi fikir sahibi olmalıdır. Yalnızca ders veren ve bunlarla ilgilenmeyen öğretim üyesi, maalesef bu listelerde yer alamaz. Genç arkadaşlar da vakit içerisinde nizamlı çalışıp, H-indeksini yükseltip, araştırmaya değer verirlerse bu listede yer alacaklardır.”
Kahraman, insansı robotlarda “Bulanık Küme Teorisi ve Uygulamaları” isimli kitabının da pek yakında çıkacağını kelamlarına ekledi.
