İçişleri Bakanlığının yaptığı araştırmaya nazaran, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) devrinde vatandaşların en fazla maruz kaldığı siber hata türü zararlı yazılım bulaşması oldu. Bunun en kıymetli nedeninin, vatandaşların ferdî siber güvenlik önlemlerini uygulamadaki zaafiyetleri olduğu belirtildi.
İç Güvenlik Stratejileri Dairesi Başkanlığı, 320’si bayan olmak üzere 649 kişinin katıldığı araştırmada, Kovid-19 pandemisi toplumsal izolasyonu periyodunda, vatandaşların internet kullanım alışkanlıklarındaki değişimler, maruz kalınan siber kabahat riskler, siber tehdit algıları ve siber cürüm korkusunu inceledi.
Araştırmaya katılanların yüzde 90,3’ü 21-64 ortası, yüzde 8,3’ü 18-20 ortası ve yüzde 1,4’ü 65 ve üzeri yaştaki şahıslardan oluştu.
İştirakçilerden alınan yanıtlar, pandemi öncesi devirle kıyaslanarak tahlil edildi ve Emniyet Genel Müdürlüğü Siber Hatalarla Gayret Daire Başkanlığının katkılarıyla “Covid-19 Pandemisi Periyodunda Siber Hata Riskleri ve Güvenliğe Etkileri” raporu hazırlandı.
Rapora nazaran, pandemi toplumsal izolasyonu devrinde, Türkiye’de internet kullanım sıklığı yüzde 70 arttı.
Bu periyotta internet kullanıcılarından yüzde 39’unun internetten yaptığı alışverişler arttı, yüzde 40’ı internet bankacılığını daha fazla kullandı.
İştirakçilerin yüzde 58’inin toplumsal medya kullanımında, yüzde 45’inin ise internetten sinema ya da dizi izleme durumunda artış oldu.
Çevrim içi telekonferans araçları kullananların sayısı da bu devirde yüzde 32 arttı.
En az bir siber cürüm mağduru olanların oranı yüzde 7,1
İnternetin iş, eğitim ve toplumsal maksatlarla daha ağır kullanılması, hatalılar için de yeni hata imkanları yarattı.
Pandemi sürecinde iştirakçilerin yüzde 7,1’inin en az bir siber kabahatin mağduru olduğu tespit edildi.
Salgın periyodunda siber ekonomik kabahat mağduriyeti yaşayan internet kullanıcılarının yüzde 40’ı inançlı sitelerden, yüzde 60’ı inançlı olmayan sitelerden alışveriş yaptığını belirtti.
Araştırmaya katılan şahıslardan yüzde 0,8’i bilişim sistemlerine izinsiz/yetkisiz giriş (bilgisayar korsanlığı), yüzde 1,8’i şahıslara karşı siber kabahatler (siber taciz ve siber zorbalık), yüzde 2,3’ü siber ekonomik hatalar ve yüzde 5,1’i ziyanlı yazılım bulaşması mağduriyeti yaşadığını söz etti.
Böylelikle ziyanlı yazılım bulaşması yüzde 5,1 ile pandemi periyodunda en fazla maruz kalınan siber cürüm tipi olarak kayıtlara geçti.
Raporda, vatandaşların ferdî siber güvenlik önlemlerini uygulamadaki zaafiyetlerinin bu olumsuz sonucun ortaya çıkmasında en değerli etken olduğu belirtildi.
Araştırmaya katılanlardan yüzde 87’sinin pandemi periyodunda korsan sitelerden sinema ya da dizi izlediğini söz ettiği belirtilen raporda, bu davranışın, ziyanlı yazılım mağduriyet riskini arttırdığı kaydedildi.
İnançlı internet kullanımı için tavsiyeler
Raporda, ferdi olarak alınabilecek siber güvenlik önlemleri şöyle sıralandı:
“Tanınan ve emniyetli çevrim içi satıcıları tercih etmek, ‘Güven Damgası’ olan siteleri kullanmak, URL adresinde ‘https’ denetimi yapmak, banka ve kredi kartı bilgilerini sitelere kaydetmemek, güçlü ve karmaşık şifreler kullanmak, hesap özetlerini sık sık denetim etmek, bilgisayarı nizamlı olarak taramak, inançlı internet irtibatlarını kullanmak, anti-virüs ve güvenlik duvarı üzere güvenlik yazılımlarını güncellemek, kaynağı bilinmeyen e-postaları açmamak, çevrim içi alışverişte sanal kart kullanmak, kilit simgesini denetim etmek.”
Türkiye’de yalnızca 19 internet sitesinin siber ekonomik cürümleri önlemede tesirli bir prosedür olarak bedellendirilen “Güven Damgası”na sahip olduğu belirtilen raporda, bu uygulamanın vatandaşlara duyurulması ve daha fazla firmanın kelam konusu damgayı kullanmaya teşvikinin kıymetli olduğu vurgulandı.
