Türkiye’de son 5 yılda yangına bir numara raddede hassas nahiyelerde birinci müdahale mühleti, yangın söndürme filosunun teknolojik imkanlarla desteklenmesiyle kısaldı. 2003’te 40 dakika civarında olan, orman yangınına birinci müdahale vadesi evvel 14,52 dakikaya, sonra da 12 dakikaya düşürüldü, 2023’teki 10 dakika maksadı doğrultusunda teknolojik yatırımlar sürat kazandı.
Orman yangınlarıyla uğraş “önleme”, “söndürme” ve “rehabilite” olmak üzere 3 strateji üzerinde sürdürülen Türkiye’de, 1973 yılında 20 milyon 199 bin 296 hektar olan orman varlığı, 2019 yılında 22 milyon 740 bin 297 hektara ulaştı.
Karadan ve havadan güçlü savaş
Yapılan yatırımlarla orman yangınlarına savaş araçlarından arazöz sayısı 1072’ye, su tankeri 281’e, birinci müdahale aracı 586’ya, dozer 185’e, başka araç ve iş makineleri 473’e yükseltilerek yekun araç sayısı 2 bin 597’e ulaştı. Bu araçlarda görevlendirilecek işçi sayısı ise 18 bin 545 oldu.
Havadan ise 6 idari helikopterin yanı sıra 27 yangın söndürme helikopteri, 10 tonluk 2 amfibik uçak, termal drone kameraları ve İHA’lar filoya güç kattı.
İHA’larla meydandan alınan imgelerin canlı olarak yangın idare merkeziyle paylaşılması, alevlere daha faal ve süratli müdahale imkanı sağladı.
Yangın ortamları rehabilite edildi
Orman teşkilatı tarafından “Yanan Sahaların Rehabilitasyonu ve Yangına Dayanıklı Ormanlar Tesisi Projesi” (YARDOP) kapsamında binlerce hektar yerin rehabilitesi tamamlandı, 2015-2019 yıllarında 194 bin 143 hektar yerde ağaçlandırma tesis edildi.
2015’te çıkan 2 bin 150 yangında 3 bin 218 hektar orman yeri zarar gördü. YARDOP kapsamında 41 bin 162 hektar meydanda çalışma gerçekleştirildi. Tıpkı yıl 36 bin 356 hektarda da ağaçlandırma yapıldı.
2016 yılında yangınla uğraşta fiziki önlemler alınarak 3 bin 188 orman yangınına müdahale edildi. Bu yangınlarda 9 bin 156 hektar orman meydanı zarar gördü. YARDOP kapsamında 2016 yılında 22 bin 107 hektar meydanda çalışma gerçekleştirilirken, uzun periyot yangın istatistikleri ile iklim değişikliğine bağlı ortalama sıcaklık anomalileri kullanılarak “Aylık Yangın Risk Kestirim Haritaları” oluşturuldu. Kelam konusu sene, 48 bin 230 hektar meydanda ağaçlandırma yapıldı.
Bir sonraki yıl, yangınla savaşta fiziki önlemler alınarak 2 bin 411 orman yangınına müdahale edilirken 11 bin 993 hektar orman meydanı zarar gördü. Birebir yıl YARDOP kapsamında ise 16 bin 58 hektar meydanda çalışma gerçekleştirildi. 2017 yılında 46 bin 934 hektar alan ağaçlandırıldı.
Meteorolojik Erken Ihtar Sistemi revize edildi
2018 yılında yangınla savaşta fiziki önlemler alınarak 2 bin 167 orman yangınına müdahale edildi. Yangınlarda 5 bin 644 hektar orman ortamı zarar gördü.
YARDOP kapsamında 8 bin 893 hektar meydanda çalışma gerçekleştirilirken, Meteorolojik Erken Ikaz Sistemi revize edilerek Karar Destek Sistemlerine olan eği artırıldı.
Uzun periyot yangın istatistikleri ile iklim değişikliğine bağlı ortalama sıcaklık anomalileri kullanılarak “Aylık Yangın Risk Iddia Haritaları” oluşturuldu, Meteoroloji Erken Ihtar Sistemleri’nde güzelleştirme yapıldı. Tıpkı yıl 44 bin 752 hektar yerde da ağaçlandırma tesis edildi.
Yangına birinci müdahale müddeti 12 dakikaya indi
Türkiye’de 2019 yılı içinde yangınla uğraşta fiziki önlemler alınarak 2 bin 688 orman yangınına müdahale edilmesine rağmen 11 bin 332 hektar orman sahası zarar gördü.
YARDOP kapsamında ise 2019 yılında 6 bin 99 hektar meydanda çalışma gerçekleştirilirken, Meteorolojik Erken Ihtar Sistemi, yeni bir arayüze kavuşturulup saatlik bazda 3 günlük risk kestirimi, sıcaklık, rüzgar, nem ve yağış iddiaları yapılabilir hale getirildi.
Uzun devir yangın istatistikleri ile iklim değişikliğine bağlı ortalama sıcaklık anomalileri kullanılarak “Aylık Yangın Risk Varsayım Haritaları” oluşturuldu. Birebir sene 17 bin 871 hektar ortamda ağaçlandırma yapıldı.
Bu yıl ise Türkiye’nin birçok kentinde çıkan orman yangınlarında yaklaşık 588 hektar ormanlık alan zarar gördü.
Yangına birinci müdahale mühletinin 10 dakikaya indirilmesine yönelik yatırımlar sürat kazandı.
