Galaksileri, yukarıdaki fotoğrafta de görülen Başak yıldız kümesinde görüldüğü üzere gözlemlemek mümkün, lakin ortalarındaki boşluğun yoğunluğunu ölçmek, kozmosun eksik kütlesinin nerede olduğu sorusunu ele alabilmek için en değerli zorluk.
Cihanın birden fazla gizemli “karanlık husus” ve “karanlık güç” den oluşuyor. Bunların araştırılması, ekseriyetle var olduğu bilinen pek çok sıradan maddeyi hala bulamadığımız gerçeğini gölgede bırakıyor. Yeni bir çalışma, bu “kayıp unsurun” pozisyonuna ait ispatın 20 yıl evvel X-ışını uydusu ROSAT tarafından tespit edildiğini lakin evvelki tahlillerde gözden kaçtığını öne sürüyor.
Erken kainatın ölçümleri, Büyük Patlama’da bizim için görünür olması gereken ne kadar unsur formu (karanlık husus yahut karanlık güç değil) yaratıldığını ortaya koyuyor. Bu materyal, protonları ve nötronları içeren parçacık kategorisi olan baryonlardan oluşuyor. Yıldızlar, gezegenler yahut gaz bulutları halini alabiliyor.
Yeniden de galaksilerin ve öbür unsurların kütlesini varsayım etmeye yönelik çalışmalara nazaran, bu ölçünün yalnızca yarısı üretilmiş görünüyor. Astronomlar, büyük ölçülerde hususun kaçırdığımız bir yerde gizlendiğini düşünüyor ve bu boşluğu doldurmak için daima araştırma yapılıyor. Bu yılın başlarında, süratli radyo patlamalarının (FRB’ler) iletimini etkileyen galaksiler ortasındaki boşlukta fark ettiğimizden daha fazla gereç olduğuna dair ispatlar ortaya çıktı.
Bununla birlikte, tek bir makalenin nadiren uzun müddettir devam eden bir gizem hakkında son kelamı söylemesi mümkün değil. Yeni bir çalışma, eksik unsurun yerini tespit etmenin alternatif bir yolunu bulmak için eski dataları tekrar tahlil etti.
Kainatın kütlesinin birçoklarının, galaksilerin sadece en ağır kümeler olduğu muazzam iplikçikler halinde olduğu düşünülüyor. Institut d’Astrophysique Spatiale’den Dr. Nabila Aghanim, tek bir manzarada alınamayacak kadar zayıf olan X-ışını emisyonlarını görünür hale getirmek için ROSAT2 manzaralarını üst üste yığdı.
Gökyüzünün belli kısımlarında dağınık X-ışınları olduğuna dair delil bulan Aghanim ve arkadaşları, Astronomy and Astrophysics’te yayınladıkları bir makalede, pozisyonların 100 milyon ışık yılı uzunluğundaki 15.000 bilinen filamentle eşleştiği bildiriliyor. Galaksi kümelerinin maskelenmiş olması, yakınlarda X ışınlarının varlığını doğruluyor. Makale, X-ışınlarını çevreleyen galaksilerdeki emisyon üretmeye yetecek kadar sıcak gaza bağlıyor, lakin çok düşük yoğunlukta oldukları için onları tespit etmek için çok fazla uğraşmak gerekiyor.
Bu pozisyonlarda metreküp başına düşen parçacık sayısı çok düşük olsa da, ortam büsbütün boşluk üzere görünse de, Douglas Adams‘ın bize söylediği üzere uzay, “büyük. Sahiden büyük.” Adams galaksilerin içindeki uzaklıklardan bahsediyordu, lakin onların dışında daha da fazla, inanılmaz düşük yoğunluklarda bile birçok maddeyi tutmaya yetecek kadar hacim var.
Sıcak, X-ışını yayan Aghanim gazının, radyo sinyallerini bozan galaksiler ortası gereç ile ne kadar güzel eşleştiğini sonra göreceğiz. Makalede, sonuçların öbür birtakım usullerden elde edilen gaz yoğunluğu varsayımlarıyla dengeli olduğu söyleniyor.
