Harran CFD kümesi, Harran Üniversitesi Yüksek Başarımlı Hesaplama Merkezinde 24 bilgisayarın bir ortaya getirilmesiyle oluşturulan “süper bilgisayar” simülasyonu hazırladı.
Simülasyonla konutlarda yaygın olarak kullanılan 1×1 metre eninde 2,15 santimetre boyutlardaki bir asansörde 1,71 metre uzunluğunda bir kişinin öksürmesi durumunda virüs partiküllerinin dağılımları tespit edildi.
HarranCFD kümesi, yaptığı çalışmayı sanayi dalına aktararak bulaşıcı hastalıkların yayılma riskinin en yüksek olduğu asansörlerde havalandırma sistemi geliştirmeyi hedefliyor.
HRÜ Makine Mühendisliği kısmında misyonlu GAP Yenilenebilir Güç ve Güç Verimliliği Merkezi Koordinatörü Dr. Öğretim Üyesi Zeynel Abidin Fıratoğlu, AA muhabirine, sanayi odaklı kurulan HarranCFD’nin deneyim ve yetkinliğini endüstriye aktararak problemlerin tahlil ortağı olmayı planladığını söyledi.
Bulaşıcı hastalıkların bulaş riskini azaltıcı yeni sistem ve araçları geliştirmeye çalıştıklarını lisana getiren Fıratoğlu, şöyle konuştu:
“Son pandemi süreci bize gösterdi ki Kovid-19 üzere bulaşıcı hastalıklar, hayatı kesintiye uğratma ve ekonomik açıdan savaşlardan çok daha yüksek riskler içeriyor. Bundan ötürü bulaşıcı hastalıkların bulaşma riskini azaltıcı yeni usul ve araçların geliştirilmesi ülkeler açısından stratejik değere sahip. Bizler de ülkemizin salgınla çabasına takviye sunmaya çalışıyoruz. Yapılan araştırmalar virüsün partiküller halinde dış yüzeylerde saatlerce canlı kalabildiğini göstermiştir. Koronavirüs üst teneffüs yollarında yüksek viral yükler meydana getirdiğinden teneffüs, konuşma üzere olağan teneffüs davranışlarında dahi küçük damlacık ve partiküller ile süratle yayılmakta. Koronavirüsün bulaşma riski açısından asansör, sınıf, market, alışveriş merkezi üzere ortak hayat alanları en riskli bölgelerdir. Bizler ne kadar önlem alınsa dahi birçok insanın kullanmak zorunda kaldığı asansörü ele aldık. En riskli olan asansörlerde virüsün dağılımının simülasyonunu yaptık.”
“Hedefimiz asansörlerde havalandırma sistemini geliştirmek”
Asansörlerde havalandırmanın yetersiz olduğuna dikkati çeken Fıratoğlu, şöyle devam etti:
“Hazırladığımız simülasyonla partiküllerin nasıl dağıldığı ve havalandırmayla riskin nasıl azaldığını göstermeye çalıştık. Virüsün yüzeye yapışması üzere tespitler yapmaya çalıştık. Bu simülasyon çok büyük bir belgeden oluşuyor. Yaklaşık 369 GB boyutunda. Çalışmamız büsbütün fiyatsız ve açık kodlu yazılımla yapıldı. Örneğin bu yazılımları üstün bir bilgisayara yükleyip lisanlı yazılımlar yapmış olsaydık 100 bin dolar sarfiyatımız olacaktı. Biz bunu açık fiyatsız kodla gerçekleştirerek bu maliyetten kurtulmuş olduk. Gayemiz bu çeşit yazılımları endüstride yaygınlaştırmak. Endüstrideki projelerin bütçeleri neredeyse büyük maliyetli yazılımlara gidiyor. Bu açık kodlu yazılımlar yaygınlaştıkça maliyetlerin düşeceğine inanıyorum.”
Sınıftaki yayılımı araştıracaklar
Fıratoğlu, bundan sonra bir öğrencinin öksürmesiyle koronavirüsün sınıftaki yayılımını araştıracaklarını, öğrencilerin hangi durumda oturması yahut sınıfın havalandırmasının nasıl olması gerektiğini anlatan bir simülasyon hazırlayacaklarını kaydetti.
HRÜ Bilgisayar Mühendisliği Fakültesinde misyonlu TÜBİTAK proje yürütücüsü Doç. Dr. İbrahim Berkan Aydilek ise Yüksek Hesaplamalı Bilgisayar Merkezinde TÜBİTAK dayanaklı projeler yürütüldüğünü, burada çok farklı alanlarda bilim ismine ne üzere çalışmalar yapılabileceği konusunda ağır olarak çalıştıklarını söz etti.
