İstanbul Sanayi Odası ve IHS Markit’ten elde edilen PMI® anket verilerine göre, koronavirüs (COVID-19) salgınında yaşanan ikinci dalga ve salgının yayılımını önlemek amacıyla devreye sokulan kısıtlamalar, yılın sonunda Türk imalat sektörünün üretim ve yeni siparişlerinde yavaşlamalara yol açtı. Bununla birlikte, firmalar istihdamı genişletmeye devam etti ve satın alma faaliyetlerini artırdı. Bu dönemde imalatçıların ham madde temininde zorluklar yaşadığı gözlendi. Tedarikçilerin teslimat sürelerinde anket geçmişinin ikinci en hızlı artışı kaydedildi. Bu durum, girdi maliyetlerinde Eylül 2018’den beri en hızlı artışın yaşanmasında da rol oynadı.
İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI), imalat sanayinin kaydettiği performansı sergilemek amacıyla tasarlanmış tek rakamlı, bileşik performans göstergesidir. Manşet gösterge; yeni siparişler, fabrika çıkışları, istihdam, tedarikçilerin teslim süresi ve satın alma stokları gibi göstergelerden elde edilmektedir. 50,0 değerinin üzerinde ölçülen tüm rakamlar sektörde genel anlamda iyileşmeye işaret etmektedir. Kasım’da 51,4 olarak ölçülen manşet PMI Aralık’ta 50,8’e geriledi. Son veri, faaliyet koşullarındaki iyileşmenin sürdüğüne işaret etse de, söz konusu iyileşme son 7 ayın en ılımlı düzeyinde gerçekleşti. COVID-19 salgını ve salgının yayılmasını önlemek için devreye sokulan kısıtlamalar, Aralık’ta üretim ve yeni siparişlerde yavaşlamalara yol açtı. Her iki göstergede de yavaşlama Kasım ayına göre daha belirgin, ancak salgının ilk dalgasına göre çok daha ılımlı gerçekleşti. Birçok ihracat pazarında virüsün
ikinci dalgasının yaşanmasına bağlı olarak yeni ihracat siparişleri de yavaşladı.
Üretim ve yeni siparişlerdeki ivme kaybına rağmen, Türk imalatçıları üretimi desteklemek amacıyla hem çalışan sayısını hem de satın alma faaliyetlerini artırdı. İstihdam üst üste yedinci ay artış gösterdi. Söz konusu artış güçlü düzeyde gerçekleşti ve oran olarak Kasım ayına kıyasla değişim göstermedi. Önceki ayda yaşanan düşüşün ardından girdi alımlarında da artış kaydedildi. Satın alma faaliyetlerindeki artışa karşılık, ham madde temininde yaşanan zorluklar nedeniyle girdi stoklarındaki düşüş devam etti. Teslimat sürelerinin anketin başladığı Haziran 2005’ten beri ikinci en yüksek oranda artması, arz tarafında yaşanan sorunları öne çıkardı. Teslimat sürelerindeki en belirgin artış, salgının Nisan ayındaki zirvesinde görülmüştü. Arz yetersizliklerinin para birimindeki zayıflık ile birleşmesi, girdi maliyetlerinde keskin ve önceki aya göre hızlanan bir artışa yol açtı. Enflasyon oranı Eylül 2018’den beri en yüksek düzeyde kaydedildi. Böylece nihai ürün fiyatlarında da keskin artış gözlendi. Ancak bu artış Kasım ayına göre hafif yavaş gerçekleşti.
Yorum:
İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI anket verileri hakkında değerlendirmede bulunan IHS Markit Ekonomi Direktörü Andrew Harker, şunları söyledi: “Türk imalat sektörü 2020 yılını iki zorlukla karşı karşıya kalarak bitirdi: Birincisi, yılın büyük bölümünde etkili olan COVID-19 salgını, üretim ve yeni siparişlerin yavaşlamasına yol açtı. İkincisi, tedarik zincirindeki ciddi aksamalar, firmaların ihtiyaç duyduğu malzemeleri temin etme imkanını sınırladı ve maliyet yüklerinde zaten yüksek seyreden artışı hızlandırdı. Tüm bu zorluklara rağmen, firmalar ek personel alımına giderek ve daha çok girdi alımı yaparak kapasite artırmaya istekli olduğunu gösterdi. Bu gelişmeler, yukarıda belirttiğimiz, faaliyetleri olumsuz etkileyen sıkıntılar hafiflediğinde imalat sektörünün yoluna devam etmeye hazır olduğunu gösteriyor.”
COVID-19 salgını ve ilgili kısıtlamalar, Aralık’ta Türk imalat sanayi üretimini olumsuz etkiledi. Üretim üst üste ikinci ay yavaşladı. Yavaşlama, Kasım ayına göre daha belirgin, ancak salgının ilk dalgasına kıyasla çok daha ılımlı düzeyde gerçekleşti. Son dönemde üretim ve yeni siparişlerin kaydettiği yavaşlamaya rağmen Türk imalatçıları Aralık’ta çalışan sayılarını artırmaya devam etti. İstihdamda eğilim olarak yedinci ayı geride bırakan artış, güçlü düzeyde ve Kasım ayındakiyle aynı hızda gerçekleşti. Anket katılımcıları, yeni işe alımların, üretimi desteklemek için daha fazla çalışana ihtiyaç duyulmasından kaynaklandığını belirtti.
Kaynak: markiteconomics.com
