Mağduriyetlerin giderilmesi noktasında geçtiğimiz aylarda “İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”, TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi.
Kanunla, internet kullanıcılarının kişisel başvurularında veya kamu kurumlarının bildirimlerinde yaşanan zorlukların aşılması için sosyal ağ sağlayıcılarla muhataplık ilişkisi kurulması ve mağduriyetlerin hızlı bir çözüme kavuşması amaçlanıyor.
Avukat Şengül Karslı unutulma hakkı ve yeni sosyal medya düzenlemesinin hukuksal boyutunu konuştuk.
Unutulma Hakkı Nedir?
Dijital dünyanın hepimizin hayatında etkili olmasıyla birlikte, insanlar bilgi üzerindeki kontrolünü yitirmeye başladı. Dijital dünyanın gerçek dünyanın yerini almasıyla, kişilerin verilerinin korunmasına da her zamankinden daha çok ihtiyaç duyulmakta. Bu durumda da hukuk devreye girerek, bilgilendirme hakkı ile kişilik hakları ve özel hayatın gizliliği kavramları arasında bir denge oluşturmak suretiyle koruma sağlamaya çalışılmakta.
Bu bağlamda unutulma hakkı da, bilginin özerkliği, pişman olma hakkı, silinme hakkı, mahremiyet hakkı, masumiyet karinesi kavramları ile birlikte bilgi ve haber üzerinde kaybedilen bu kontrolün yeniden sağlanmasının araçlarından biridir.
Özetle unutulma hakkı, gerçek kişinin, kendi ismini Internet üzerinde arama yoluyla sorguladığında çıkan haber, fotoğraf, video, bilgi ve belge gibi kişisel verilerin, internet arama sonuçlarında bulunmamasını isteme hakkıdır.
Bu hakkın amacı, internetin yaygınlaşması ve sağladığı imkânlar nedeniyle ifade ve basın özgürlükleri ile kişilerin manevi varlığının geliştirilmesi hakkı arasında gerekli hassas dengenin kurulmasını sağlamaktır.
Unutulma Hakkını Kimler Kullanabilir?
İnternette kendi adlarıyla yaptıkları aramalarda, ortaya çıkan sonuçlarda kendileri ile alakalı bilgi ve fotoğraf gibi verilere yer verilmemesini isteyen herkes.
Mağdur olan kişi ilk olarak bu talebini arama motoru şirketine iletmelidir. Talebin yanıtsız kalması veya olumsuz yanıtlanması halinde Kişisel Verileri Koruma Kurumu’na başvuru yapabilir. İlgili kişi KVKK’da belirtildiği üzere yargı yoluna da başvurabilir.
Tüzel Kişiler Unutulma Hakkını Kullanabilir mi?
Tüzel kişiler de internet ortamında bulunan ve itibarını zedeleyen verilerinin kaldırılmasını talep edebilir. İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunu 9. Maddesine göre, tüzel ve gerçek kişiler yargı yoluna başvurup bu verilerin silinmesini talep edebilir.
Yargı yoluna başvurularda hangi kriterlere bakılıyor?
Hakkında haber çıkan gerçek kişinin kamusal yaşamda önemli bir rol oynayıp oynamadığı, arama sonuçlarının öznesinin çocuk olup olmadığı, bilginin içeriğinin güncel ve doğru olup olmadığı, arama sonuçlarında yer alan bilginin ilgili kişi hakkında hakaret, onur kırıcı, iftira niteliği taşıyıp taşımadığı gibi bir çok kriter göz önünde bulundurulmaktadır.
İnternet ortamında Kişilik Hakkı İhlal Edilen Kişi Nereye Başvuracak?
5651 Sayılı kanunun 9.maddesi gereğince internet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle gerçek ve tüzel kişilerle, kurum ve kuruluşlar kişilik haklarının ihlal edildiği iddiasıyla içerik sağlayıcısına, ulaşamamaları halinde ise yer sağlayıcısına başvurarak içeriğin yayından kaldırılmasını isteyebilir.
Sağlayıcılara ulaşamadığında veya netice alamadığında kişilik haklarının ihlal edildiği iddiası ile doğrudan Sulh Ceza Mahkemesi’ne başvurarak içeriğe erişim engeli kararı verilmesini isteyebilir. Mahkeme kanunun 9.maddesi gereğince yapılan başvuruyu en geç 24 saat içerisinde duruşma yapmaksızın karara bağlar. Mahkeme erişimin engellenmesi hakkında verdiği kararı Erişim Sağlayıcıları Birliği’ne gönderilir ve ESB tarafından erişim sağlayıcı gönderilen mahkeme kararı derhal en geç 4 saat içinde erişim sağlayıcı tarafından yerine getirilir.
