Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi (DAUM) Müdürü Prof. Dr. Hasan Sözbilir öncülüğündeki bir küme uzman, kazdıkları hendeklerde İzmir’de sarsıntı üretme potansiyeli olan sismik kaynakları araştırıyor.
TÜBİTAK dayanağıyla DEÜ ve Afyon Kocatepe Üniversitesi iş birliğinde 2 yıldır devam eden “İzmir ili Yerleşim Alanından Geçen Canlı Fayların Paleosismolojisi’ projesi kapsamında çalışma yürüten uzmanlar, kentte en tehlikeli olarak görülen 5 yarar hendek açtı.
Yıl sonunda tamamlanması planlanan çalışmalarda İzmir, Gülbahçe, Yağcılar, Seferihisar ve Tuzla faylarını inceleyen takımlar, bunların karakteristik özelliklerini ortaya çıkarıyor.
Fayların çeşitli yerlerinde şimdiye kadar 20 ile 40 metre uzunluğunda ve 3-4 metre derinliğinde 14 hendek açan uzmanlar, adeta arkeolog titizliğiyle işe koyuluyor.
Hendek duvarlarını temizledikten sonra eski zelzele izlerini tarihlendirmek maksadıyla örnekler toplayan takımlar, bunları Ankara Üniversitesi ve Çukurova Üniversitesine göndererek yaş tahlil sonuçlarına ulaşmaya çalışıyor.
Hendek çalışmalarından elde edilen datalar, bölgedeki tarihi zelzele kayıtları kullanılarak İzmir’de meydana gelmiş eski sarsıntıların hangi faylardan kaynaklandığını da ortaya koyuyor.
Bu sayede fayların zelzele üretme potansiyelleri de değerlendirilebiliyor.
Sarsıntı uzmanları sıcak hava nedeniyle sabah 05.00-10.00, akşam ise 17.00-21.00 saatleri ortasında çalışıyor.
“Fayla birlikte yaşıyorsak onu tanımalıyız”
Son olarak Menderes’teki Tuzla fayında açılan hendekte çalışan DAUM Müdürü Prof. Dr. Hasan Sözbilir, yaptığı açıklamada, iki yıldır sürdürdükleri incelemelerde jeoloji mühendisliği kısmından öğretim elemanları ve Afyon Kocatepe Üniversitesinden uzmanların bulunduğunu anlattı.
Projenin sonuna yaklaştıklarını tabir eden Sözbilir, “Şimdiye kadar İzmir, Gülbahçe, Yağcılar, Seferihisar faylarını kestik. Onların her birinde en az iki hendek açtık. Onlarla ilgili kimi datalar elde ettik. Artık de Tuzla Fayı üzerindeyiz. Burada açtığımız hendekte fayın geçmiş devirlerde sarsıntı ürettiğine dair datalar gözlemledik. Örnekleme yaptıktan sonra bu sarsıntı izlerinin hangi vakitte olduğunu bulmaya çalışacağız.” dedi.
Hasan Sözbilir, öbür faylarla ilgili tahlil sonuçlarının çıkmaya başladığını lisana getirdi.
Çabucak çabucak her fayın, geçmiş periyotlarda sarsıntı ürettiğini tespit ettiklerini vurgulayan Sözbilir, şöyle konuştu:
“1688’de yaşanan İzmir zelzelesi var. Kenti en çok etkileyen sarsıntılardan bir tanesi. Bunun üzerinden yaklaşık 330 yıl geçti. 330 yıldır İzmir’de yıkıcı sarsıntı olmuyor. Buradaki rastgele bir fayın sarsıntı üretme vakti yaklaşmış olabilir. Bunun hangileri olduğunu bulmaya çalışıyoruz. Proje sonunda alacağımız değerli yanıtlardan bir tanesi bu. Şimdiye kadar 14 hendek açtık. Bayramdan sonra 1 hendek daha açacağız. Bu İzmir için kıymetli bir proje ancak burada 17 fay var, şu anda yalnızca 5’ini kesebildik. “
Faya nazaran zelzele senaryosu üreteceklerine işaret eden Sözbilir, sonuçlara nazaran bir rapor hazırlayacaklarını kaydetti.
Sözbilir, “Depremi üreten sismik kaynağı, yani fayı tanımaya çalışıyoruz. Biz fayla birlikte yaşıyorsak onu tanımalıyız.” değerlendirmesinde bulundu.
