Gıda fiyatları altı yılın en yükseğine çıkması gelişmekte olan piyasaları nasıl etikiliyor?

BM FAO Dünya Gıda Fiyat endeksi, Mayıs 2020’den bu yana her ay düzenli olarak artarak son altı yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Bu da daha fakir ülkelerin nüfusları, gıdayı sübvanse eden hükümetler ve net gıda ithalatçıları üzerinde baskı oluşturuyor. Net gıda ihracatçıları ise bu isten karlı çıkacak.

Ortadoğu ve Kuzey Afrika (MENA) net ithalatçı.  Latin Amerika, Gana, İzlanda, Endonezya, Fildişi Sahili, Malezya, Polonya, Tayland, Ukrayna, Vietnam ise net ihracatçı.Türkiye gıdada net ihracatçı bir ülke, her sene yaklaşık 4 milyar dolar gıda ticaret fazlası veriyor.  Buna rağmen gıda fiyatları enflasyonu zaten sorun ve daha büyük sorun olmaya devam edecek.

Dünya gıda fiyat endeksinin, Mayıs 2020’den bu yana her ay yükselerek son altı yılın en yüksek seviyesinde olduğu göz önüne alındığında, daha güçlü gıda emtia fiyatları teması öne çıkıyor.

Buna göre:

Emtia fiyatlarının çoğunda olduğu gibi, gelişmekte olan ülkeler (EM) evreninde kazananlar ve kaybedenler var: Nüfusun daha yoksul kesimleri zarar görme eğiliminde çünkü gıda, tüketim sepetinde daha büyük bir paya sahip; henüz gıda sübvansiyonlarından vazgeçmemiş olan hükümetler daha büyük mali stres altında olacak ve önemli miktarda net gıda ithalatına sahip ülkeler cari hesaptan darbe alacak.

Daha büyük EM’de, Brezilya net gıda ihracatından en fazla faydalanıyor ve en çok net gıda ithalatıyla Suudi Arabistan’ın yükü var.

Daha küçük EM ve öncü pazarlarda (FM) net ithalat, GCC, Levant ve Kuzey Afrika’nın çoğunda %2’den fazla önemli bir GSYİH oranı.

Daha küçük EM ve FM’de, Asya’da LatAm, Endonezya, Malezya, Vietnam, Afrika’da Gana ve Fildişi Sahili, geniş Avrupa’da İzlanda, Polonya ve Ukrayna’nın çoğunda net ihracat önemli.