Önal, Türk Telekom’un 9 aylık finansal sonuçlarının açıklandığı hibrit toplantıda, basın mensuplarının sorularını yanıtladı.
Gelen bir soru üzerine Türk Telekom Arama ve Kurtarma Takımı (TTAKE) faaliyetlerinden bahseden Önal, tamamı çalışanlardan oluşan ekibin 2010’da gönüllülük temeliyle kurulduğunu, hem merkezde hem de bölgelerde bulunduğunu söyledi.
Önal, TTAKE’nin Van, Elazığ ve İzmir sarsıntılarının yanı sıra Trabzon ve Samsun’daki sel baskınlarında ve kayıp hadiselerinde aramalara katıldığını aktararak, “İzmir sarsıntısına gruptan 11 kişi dayanak verdi. Zelzeleden 1 saat sonra da Afet ve Acil Durum İdaresi Başkanlığı (AFAD) idaresindeki kümede oldu. Öbür arama kurtarma gruplarıyla 2’si canlı toplam 6 kişi enkazdan çıkarıldı. Kendi içlerinde eğitim devam ediyor. Klasik bir arama kurtarma grubuyla ilgili hem müfredat hem eğitim bakımından ne prosedür varsa o halde ilerliyor.” diye konuştu.
TTAKE’nin hangi teknolojileri kullandığına yönelik bir soru karşısında Önal, “Bununla ilgili çalışmamız var ancak biraz erken. Bir sonraki toplantımıza bırakmak istiyorum. Bilhassa afet vakitlerinde irtibatı sağlamak için büsbütün afet bağlantısı üzerine bir eser geliştirmek konusunda çalışıyoruz. Kamu otoriteleri, bilhassa de AFAD ile entegre… Tüm operatörler ve kullanıcılar tarafından kullanılabilecek. Değerli olan bağlantının operatör bağımsız afetzedelere ulaşmak ve afet anında insanların rahat birbirini arayabilmesi…” tabirlerini kullandı.
Önal, İzmir sarsıntısından çabucak sonra taşınabilir kullanıcılarına gigabayt faydası verdiklerini, kullanıcılarına cezasız iptal, fatura erteleme ya da dondurma imkanını sağladıklarını vurgulayarak, durumunu belgeleyen kullanıcıların bu hizmetten faydalanmaya devam ettiğini anlattı.
Geçen yıl yaşanan İstanbul zelzelesinin şebekelerini yenileme esnasına denk geldiğini anımsatan Önal, bu nedenle önemli tenkit aldıklarını, lakin Türk Telekom’un hem sabit hem taşınabilir şebeke altyapısını yenileme kapsamında önemli bütçe harcadığını tabir etti.
Önal, gelecek yıl gayelerine ait bir soru üzerine, 2021 bütçelerinin şimdi idare kurulunca onaylanmadığını, bu nedenle genel beklentilerden bahsedebileceğini söyledi.
Gelecek yıl güçlü gelir büyümesi beklediklerini aktaran Önal, şunları tabir etti:
“Yatırımlara sürat kesmeden devam edeceğiz. Yatırımlara geri dönüşler alıyoruz. Mobilde pazarın 2. oyuncusu olma gayemizde sürat kesmeden devam edeceğiz. Müşteri tecrübesi değerli. Bilgi analitiği konusunu ve müşteri tecrübesini teknik manada ve hizmet manasında önde tutmak değerli. Hem sabit hem taşınabilir hem Tivibu’da güçlü büyümeler bekliyoruz. Türk Telekom yüzde 39, yüzde 40, yüzde 41 gibi faiz, amortisman ve vergi öncesi karı (FAVÖK) marjlarını çoktan geride bıraktı. FAVÖK marjları noktasında güçlü FAVÖK elde etmeyi, artan dövizden müdafaa optimizasyonumuz kaynaklı daha az etkilenmeyi bekliyoruz. Periyot sonu karına olumlu tesir edeceğini düşünüyoruz.”
Önal, Turkcell’in Türkiye Varlık Fonu’na devredilmesinin akabinde ortak altyapı konusunda bir gelişme olup olmadığı sorusuna da, “Hisse evresi biz profesyonellerin dışında gelişen şeyler. Altyapı konusunda yeni gidilecek tüm alanlara birlikte gitmek konusunda biz destekçi oluruz. Bu bir hizmet, protokol yahut kelam bile olabilir. Yinelenmiş yatırımın önüne geçmek, gidilmiş yerlerle altyapı şirketi odaklamamak, yeni yerlere birlikte gitmek konusunda açığız.” cevabını verdi.
Türk Telekom’un teşebbüs sermayesi şirketi TT Ventures vasıtasıyla gelişmekte olan fikirleri, projeleri ve şirketleri birebir ya da nakdi iştiraklerle desteklediklerinden bahseden Önal, “Bizim üzere büyük klâsik gelir kısmına yaslanmış şirketler için, gelişen dünyada refleksleri geliştirmek güç. Bu şirketimizle yeni eser ve servis geliştiren şirketle ilgileniyoruz. Türk Telekom markasının ticari gücüne katkı sağlayacağını düşündüğümüz toplumsal medya platformları dahil çalışmalar yaptık ve yapmayı sürdüreceğiz.” diye konuştu.
Önal, internet suratına ait gelen tenkitlere yönelik de görüşlerini paylaşarak, hız verilebilirlik ve müşteri tercihinin birbirinden ayrılması gerektiğini vurguladı.
Türkiye’de sürat bakımından fiberin kıymetine işaret eden Önal, “Türkiye’de 2018’in sonu, 2019 başı prestijiyle limitsiz internet vakti başladı. Evvelden kotalı internet satardık, artık limitsiz internet dünyasındayız. Müşteri tercihlerinden beslenen bir sonuç bu. Türkiye’deki internet fiyatlamaları dünyadakilere nazaran satın alma bakımından daha makul. Elmalar ve armutlar karışarak yorumlar yapılabiliyor.” değerlendirmelerinde bulundu.
“Uygun kurallarda kredi bulduğumuzda alacağız, bilançoyu güçlü tutacağız”
Türk Telekom Finans Genel Müdür Yardımcısı Kaan Aktan da Türk Telekom’un yaklaşık 5,5 milyar nakdinin bulunduğunu, bunun 500 milyon dolarının yabancı para olduğunu söyledi.
Şuan prestijiyle kontratını imzaladıkları, kaidelerini kesinleştirdikleri, fakat şimdi kullanmadıkları 140 milyon dolarlık uzun vadeli kredi imkanlarının olduğunu aktaran Aktan, şunları kaydetti:
“140 milyon doların ortalama vadesi de iki başka kontrattan ibaret ve yaklaşık 5 yıl. Ortalama maliyete baktığımızda ‘Libor + yüzde 2,40-2,50’ civarında. Bir yandan da nakit yaratmaya sağlıklı bir halde devam ediyoruz. Bu nakdi, kur riskini dengelemek ve bir ölçü da likidite rasyomuzu güçlü göstermek için tutuyoruz. Kullanmadığımız, açıklamadığımız, neredeyse imza evresine gelmiş, bahsettiğimiz kredilerin ötesinde krediler de var. Yüksek bir yatırım yapıyoruz. Ülkelerin, ihracat destekleyici kuruluşların sağladığı krediler. Hasebiyle koşullar çok düzgün. Aslında bu düzeyde nakde muhtaçlığımız yok. Bu durumda bu türlü bir ödeme yapmak bize maliyet avantajı getirecek. Yeni gelecek kredileri de dikkate aldığımızda net bir döviz çıkışı yaratmadan vadeleri uzatma imkanı verecek. Yani uygun kurallarda kredi bulduğumuzda alacağız. Bilançoyu güçlü tutmaya devam edeceğiz.”
Aktan, pandeminin bilançolarına tesirine de değinerek, “2020’nin güçlü bir yıl olacağını planlamıştık. Son birkaç yıla bakarsanız sabit internetteki artış trendinin kıymetli derecede seyrettiği görülüyor. Mobilde ise pazar hissesi kazanarak ve abone sayımızı artırarak geldik. Bu yıl için olağan kaidelerde beklentimiz misal olurdu. Pandemi, bu iki durumu farklı etkiledi. Sabit genişbantta beklediğimizin ötesinde performans sergiledik lakin mobilde bu mobilitenin azalması, servis değiştirme konusunda temkinli olunması beklentinin gerisinde oldu. Sonuçta iki taraf birbirini dengeliyor. Uygun bir yıl bekliyorduk, uygun bir yıl oluyor.” dedi.
“Özel afet bütçesi kapsamında yaklaşık 350-400 milyon lira harcadık”
Türk Telekom Teknoloji Genel Müdür Yardımcısı Yusuf Kıraç ise afet irtibatına yönelik çalışmalarına ait, “İzmir’de herkes birden Bayraklı tarafına aramalar yaptı ve tıkandı. Öteki operatörlerle hoş bir sinyal verildi. Belirli bir bölgeye kapasite verip oradaki başarısız aramayı engelleme üzere bir çalışma bu.” bilgilerini verdi.
Zelzeleden sonra çok önemli yatırımlar yaptıklarını, 2021’de de yapmaya devam edeceklerini vurgulayan Kıraç, şunları söyledi:
“Şirket özel afet bütçesi ayırdı. Bu yıl yaklaşık 350-400 milyon lira üzere bir para harcadık, önümüzdeki yıl tekrar buna yakın bir sayı harcamayı planlıyoruz. Bu bütçeyi, bir gelir ön görüsü olmadan, sadece bu üzere durumlarda daha uygun yönetelim diye harcıyoruz. Bu devri daha rahat yönettik. Sarsıntıdan sonra elektrikler gidince bizim için en büyük meşakkat baz istasyonlarını ayakta tutmaktır. Buradaki baz istasyonlarının ayakta kalabileceği azamî akü müddeti 5-6 saattir. Bizim yaygın bölge yapılanmamızla süratli müdahale edildi. Akşam 8-9 civarından itibaren hiçbir kesinti yaşamadık. O bölgedeki yatırımın tesirini görmeye başladık.”
Kıraç, e-Sim’e yönelik cihazların çıkmaya başladığını belirterek, bunun otonom araçların kullanılmasıyla yaygınlaşacağını, testlerin devam ettiğini bildirdi.
e-Sim için hazır durumda olduklarını vurgulayan Kıraç, “Yüklenici kurumun muhakkak düzenlemelerini bekliyoruz. Ondan sonra başlayacağız.” dedi.
Kıraç, 5G İstanbul Havalimanı projesinin 3 operatörün bir arada hareket etiği, yinelenmiş yatırımın önüne geçme konusunda hoş bir örnek olduğuna da değinerek, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“5G için frekans ihalesi yapılması üzere bahisler gündemde. BTK operatörlerle çok yakın alışverişte bulunuyor. Kimi ülkeler kaynak kalmadığı için apar topar 5G’ye geçiyor. Tam da 5G değil. Bizler 5G’ye büsbütün hazır durumdayız. Fiberleşme oranı yüzde 3,5 olan, yani son kullanıcı konuta kadar kullanıcı Almanya ve İngiltere’de yüzde 3,5 lakin biz yüzde 20’yiz. Bizim üzere fiberleşme oranı yüzde 20’lerde olan Polonya, sürat sıralamasında 26. sırada. Biz 102. sıradayız. Önemli manada ortak kullanım var. Hane başına düşen insan sayısı bizde daha fazla. Bu sene 1 milyon port döşüyoruz. 100 bini bakırdan mahalleye kadar. 300 bini de konuta kadar yapmışız. Önümüzdeki yıl bu sayı katlayacak, yüzde 80 mahalleye kadar götürmüşüz. Bina girişine kadar fiber yapıyoruz. Bina içindeki yapı makûs olunca sürat düşüyor. Önümüzdeki yıl 700 bin meskene fiber dönüşüm yapacağız. Bina içine kadar fiber var lakin bina içindeki sorunlardan ötürü sürat 1 megabite kadar düşürüyor. İnternet pandemi devrinde ekmekten sonra geliyor neredeyse. Pandemi bunu gösterdi.”
