Deniz canlılarının Dünya’daki en hidrodinamik formlu yaratıklardan kimileri olduğu rahatlıkla söylenebilir. Denizlerde süratli bir formda yüzerek avcılardan kaçabilenlerin yahut avlarını yakalayabilenlerin hayatta kaldıkları düşünülürse, bunun pek şaşırtan olmadığı da kesin. Tahminen de bu yüzden, geç Kretase devrinde okyanuslarda yüzen dev bir ataş formundaki canlıyı hayal etmek güç olabilir.
Spiral formlu katılaşmış kabuğu olan Diplomoceras maximum isimli mürekkep balığı gibisi bu canlı, yaklaşık 68 milyon yıl evvel yaşamıştı. Ortalama 1,5 metre uzunluğundaydı ve amonitler olarak bilinen dokunaçlı bir baştan bacaklılar sınıfının üyesiydi. Her ne kadar bu garip formlu deniz canlıları hakkında pek çok şey gizemini müdafaaya devam etse de, Geological Society of America (Amerika Jeoloji Derneği) online toplantısında duyurulan yeni bir araştırma, bu canlıların çok uzun bir mühlet yaşayabildiklerine yönelik yeni ispatlar buldu.
Syracuse Üniversitesi, New York’tan Linda Ivany ve iş arkadaşı Emily Artruc, D. maximum çeşitlerindeki kimyasal izleri incelerken bu buluşa imza attılar. Bir fosilin örneklerini test ederken kabuğun 50 santimetrelik bir kısmındaki karbon ve oksijen izotoplarına odaklandılar ve bu da, izotopların tekrar eden bir desenini ortaya çıkarttı. Araştırmacılar bu izleri, organik hususları parçalayan mikroplar tarafından oluşturulan metanın deniz tabanından yıllık salınımı olarak yorumluyorlar.
Ivany ve Artruc, bu izlerin kabuk boyunca çıkıntılara denk geldiğini fark ettiler ve bu da her kabuk çıkıntısının, tıpkı bir ağaçta olduğu üzere bir yılı gösterdiği manasına geliyor. Kabukların birikerek büyüdüğü, her yıl yeni bir katman oluşturduğu bilindiğinden ötürü bu varsayımlarının problemsiz olduğu söylenebilir. Araştırmacılar, bu 1,5 metre uzunluğundaki hayvanların devasa kabuklarını incelediklerinde, kestirimi olarak 200 yıllık bir ömür müddetleri olduğu sonucuna vardılar.
Günümüzde varlığını korumuş olan kafadanbacaklılar yalnızca birkaç yıllık kısa ömürlere sahip. Notiluslar (sedefli deniz helezonu) onlarca yıl yaşayabiliyor ve kimi yumuşakçalar birkaç yüzyıl yaşayabiliyor fakat D. maximum bir kafadanbacaklıydı ve bu da muazzam yaşını epey etkileyici kılıyor.
Bu uzun ömrün bir sebebinin de yaşadıkları ortam olması mümkün gözüküyor. Bu canlılar, suyun soğuk ve yemeğin kısıtlı olduğu Antarktika’da yaşıyorlardı ve burada da yavaş bir metabolizma bu koşullarda hayatı kolaylaştıracaktır. Lakin şimdi bu canlıların nasıl ve neden bu kadar uzun yaşayabildikleri konusunda kesin bir şey söylemek için çok erken.
