Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını ile yine şekillenen dünyada dataların paylaşımında yaşanan artışlar, yapay zekada atılım yapılmasına ve bu teknolojinin sıhhat idaresinden güvenliğe kadar pek çok alanda günlük ömürde daha da tesirli olmasına yol açtı.
Uzmanlar, Kovid-19 salgını ile yapay zekanın kıymetinin uygunca arttığını belirterek, kelam konusu teknolojinin salgından sonra stratejik bir husus olmaya başladığını ve Çin, Almanya, Fransa ile ABD’nin global liderliği elde etmek için yarışa girdiğine işaret ediyor.
Bu teknolojilerin sunacağı fırsatları kaçırmak istemeyen öteki ülkeler de bu alandaki stratejileriyle dikkatleri çekiyor.
Yapay zekaya dayalı teknolojiler sayesinde global gayri safi ulusal hasılanın 2030’da bugünkü düzeyinden yüzde 16 artması öngörülürken, bu durumun global iktisada Çin’in geçen yılki toplam ekonomik büyüklüğü kadar, yani yaklaşık 13,4 trilyon dolarlık katkı sağlaması bekleniyor.
“İnsan gücüne bağımlılığı azaltıyor”
Berlin Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi Şahin Albayrak, Kovid-19 salgınının sanal ve dijital uygulamalara geçişi hızlandırdığını söyledi.
Bu uygulamaların birçoklarının daha fazla bilgi ve otomasyona muhtaçlık duyulmasına neden olduğunu belirten Albayrak, bu nedenle bilgi perspektifinden yapay zekanın belli uygulama alanlarında hudutlu ve dolaylı tesirinden bahsedilebileceğini tabir etti.
Albayrak, üretim tesislerinin, iş yerlerinin ve toplumsal alanların süreksiz olarak kapatılmasının birçok ülkede toplam iş gücünde süratli düşüşlere neden olduğuna işaret ederek, şunları kaydetti:
“Azalan karlar ve yüksek işletme maliyetleri, kimi şirketleri faaliyetlerinde inovasyona gitmeye itiyor. Dijitalleşme ve otomasyon, ekseriyetle uzun vadede işletme maliyetlerini en aza indirmeye yardımcı oluyor ve pandemi sırasında mahzur haline gelen insan gücüne bağımlılığı azaltıyor. Bu nedenle salgının uzun vadede kesimde dijitalleşmeyi ve yapay zekayı benimsemesini hızlandıracağını söylemek makul görünüyor.”
“Dijitalleşme ve yapay zeka daha da benimsenilecek”
Yapay zeka ve makine tahsilinin, epidemiyoloji, viroloji ve immünoloji üzere kimi özel alanlarda daha geniş bir formda uygulandığının görülebileceğine dikkati çeken Albayrak, pandemi sırasında hayati değer kazanan çevrimiçi ve hibrit eğitim prosedürlerinin hem yenilikçi öğretim teknikleri hem de müfredatların bir kesimi olarak dijitalleşmenin ve yapay zekanın daha fazla benimsenmesine tanıklık edeceğini lisana getirdi.
Albayrak, yapay zekanın günlük ömrün bir modülü olduğun belirterek, “Şirketler için yapay zeka yahut makine tahsili, sırf iş süreçlerinde uygunlaştırma manasına gelmez, birebir vakitte yeni vizyonları ve inovasyonları gerçekleştirmeye yardımcı olur.” dedi.
Hükümetler ve vatandaşların yapay zeka ile etkileşiminin hala emekleme evresinde olduğuna ve yalnızca niş alanlarda gözlemlendiğine işaret eden Albayrak, insanların yapay zeka ile daha yakın temasa geçmesi gerektiğini, böylelikle kendi tecrübeleriyle bir yargıya varabileceklerini lisana getirdi.
“Yapay zeka bir araç”
Albayrak, “Devlet, dijital değişim kolaylaştırmak için yenilikçileri ve şirketleri desteklemeli ve her şeyden evvel vasıflı personellerin eğitimine yatırım yapmalı.” diye konuştu.
Kovid-19’a devanın bilgi bağlantı teknolojilerinden çok büyük olasılıkla tıp uzmanları tarafından bulunacağını aktaran Albayrak, şöyle devam etti:
“Bu uzmanlar, bilgilerden çıkarım yapmak için yeniden de yapay zekayı kullanabilirler, lakin tedavinin anahtarı tıbbi araştırma bulgularındadır. Koronavirüs tedavisi için yapay zeka zekanın bir anahtar olduğunu söyleyemem, fakat muhakkak tıbbi uzmanlarına tedavinin geliştirilmesi için yardımcı olabilecek araçlardan biridir.”
“Gelecekteki salgınlarla uğraş için strateji belirlenmesine imkan sağlayabilir”
Albayrak, yapay zeka ve büyük data analitiği alanlarının daha karmaşık ve daha gerçek modelleri oluşturmak için gerekli araçları sağladığını anlatarak, bunların yapay zeka yardımıyla gelecekteki salgınlarla savaşmak için umut verici stratejiler belirlenmesine imkan sağlayabileceğini söz etti.
Yapay zekayı kullanmak için bilgiye gereksinim olduğunu ve bunun da kapalılık ile data müdafaa üzere etik problemleri beraberinde getirdiğine dikkati çeken Albayrak, şöyle konuştu:
“Büyük ölçüde datanın derlenmesi çok karmaşıktır ve riskler içerir. Burada, data müdafaa ve data güvenliğinin açık kurallarını izlemeliyiz. Bu bizim önceliğimiz olmalı. Araştırma tesisimde, sırf bilgi güvenliği ve siber ataklarla ilgilenen açık bir araştırma alanımız var. Bir öbür kıymetli konu, karmaşık yapay zeka modellerinin ekseriyetle beşerler için anlaşılmasının çok güç olmasıdır. Yapay zeka sistemleri ömrün birçok alanında yaygın olarak benimsendiğinden bu modellerinin verdiği kararların şeffaf ve açıklanabilir olması çok kıymetlidir. Bunu başaramamanın güvenlik, iktisat, sigorta yükümlülüğü üzere birçok toplumsal tesiri olacaktır.”
