Dijitalleşmenin hayatın tüm alanlarına tesir ettiği günümüzde seçimlerin de dijital aygıtlar aracılığıyla yapılması çalışmaları bütün dünyada tartışılmaya devam ediyor.
En son Amerikan seçimlerinde kimi eyaletlerde kısmen denemeleri yapılan dijital oylama çalışmaları avantajlarının yanında sebep olacağı sıkıntılar nedeniyle de pek çok otorite tarafından kuşku ile karşılanıyor.
Husus ile ilgili açıklamalarda bulunan Dilaveroğlu, demokrasinin vazgeçilmez bir modülü olan seçimlerin ve oy verme süreçlerinin dünyada farklı prosedürler ile yapıldığını söyledi.
Dünyada en yaygın oy verme biçiminin basılı oy pusulalarının işaretlenerek sandıklarda toplanması ve manuel olarak sayılması olduğunu belirten Dilaveroğlu, “Bununla birlikte posta yoluyla oy kullanılmasının imkanlı olduğu ülkeler bulunmaktadır. ABD Başkanlık seçimlerinde de bu prosedürün yaygın bir biçimde kullanıldığı görülmektedir. Bunlara ek olarak, elektronik araçların gelişimine ve internetin yaygınlaşmasına bağlı olarak farklı oy verme sistemlerinin denendiğini görmekteyiz.
Dijital oylama olarak bilinen bu sistem, dijital araçlar vasıtasıyla oy verme, oyların sayılması ve arşivlenmesi süreçlerini içermektedir. Seçmen, oy verme sürecini, devletin aşikâr alanlara yerleştirdiği aygıtlarla gerçekleştirilebileceği üzere büsbütün yerden ve vakitten bağımsız olarak taşınabilir aygıtlarla da yapılabilmektedir. İngiltere, Estonya, ABD, Brezilya dijital oylama sistemlerinin kullanıldığı ülkelere örnek gösterilebilir.” halinde konuştu.
Siber hücum tehlikesi
Klasik oy verme adapları dışında çağın koşullarına nazaran oluşturulan oy verme alternatifleri daha fazla seçmenin oy verme sürecine dahil olmasını sağlayabileceğini vurgulayan Dilaveroğlu, bu sistemin getireceği avantajlar hakkında şunları söyledi:
“Dijital araçlarla oy verme sürecinin yapılabilmesi, yere ve vakte bağlı olmaksızın oy verebilmeyi sağlamaktadır. Oyların sayılması, birleştirilmesi elektronik aygıtlar tarafından yapıldığı için, seçim sonucunun oy verme sürecinin bitiminden dakikalar sonra açıklanmasını sağlamaktadır. Dijital sayım ve birleştirme, süreçlerinde insan kaynaklı yanılgı yahut hilelerin oluşmasını ortadan kaldırmakta, oyların yanlış ve eksik sayıldığı savlarını görece en aza indirmektedir. Oyların arşivlenmesi, taşınması ve saklanması kolaylaşmakta buda seçim güvenliğine katkı sağlamaktadır. Bilhassa taşınabilir aygıtların kullanımı ile oy verme süreçlerinin gerçekleşmesi, seçimler için yapılan kırtasiye masraflarını en aza indirmekte, seçim maliyetlerinin azalmasına katkı sağlamaktadır.”
Bu sistemin avantajlarının yanında birtakım dezavantajları da beraberinde getirebileceğine değinen Dilaveroğlu, seçimlere müdahale etmek isteyen kümelerden yahut ülkelerden gelebilecek siber atak tehlikesinin bunların başında geldiğine dikkati çekti. Dilaveroğlu, şunları söyledi:
“Nitekim 2016 yılında yapılan ABD Başkanlık seçimlerine bu tezler gündeme taşınmış, seçimin güvenliği sorgulanmıştı. İleri teknoloji araçlarını kullanma konusunda dünyanın en önde gelen ülkelerinden biri olan ABD’de gerçekleştirilen bir seçimde bilgi güvenliğine ait tehditler konuşulmakta iken, teknoloji kullanılması noktasında yetersiz olan ülkelerde dijital seçim sistemlerinin kullanılması, seçimin güvenliği konusunda daha önemli sorunlara neden olabilecektir. Seçim sandıkları yerine dijital aygıtların kullanılmasının doğuracağı bir öbür sorun, bu aygıtlarda yaşanacak teknik arızalar nedeniyle oyların silinmesi ya da oyların hesaplanamaması durumlarıdır. Yeniden bu aygıtlara yüklenecek yazılıma bağlı olarak oyların yanlışlı yahut hileli olarak yanlış hesaplanmasına sebep olunması mümkün olabilir. Sonuç olarak, dijital oy verme süreçleri oy verme süreçlerinde alternatif bir formül sunulması ve daha fazla seçmenin oy kullanmasını sağlaması, seçim süreçlerinin hızlanması ve kırtasiyeciliğini azaltması bakımından avantajlı olmakla birlikte siber ataklara açık bir ortam yaratılması, yazılım hileleri ve teknik arızalar bilgi güvenliğini tehdit eden dezavantajlı durumlar ortaya çıkarabilir.”
