Ölçü ünitesi derken yalnızca makul bir mühlet değil aslında ölçtüğü. İlaveten hayatınıza bu müddette sağladığınız katma pahası de ölçüyor. Zira hayat hepimiz için çok süratli akıyor.
Yaşadığımız çağda karşılaştığımız süratli değişimler, ahenk sağlama muhtaçlığı, gün içinde dikkatimizi bir anda öteki bir istikamete çekebilen bildirimler, iş ve aile yükümlülükleri ve bir de üstüne pandemi devrinde artan, hayatımıza eklenen yeni sorumluluklar…
Her gün tüm bu bileşenlerle baş etmek ve günün sonunda alnının akıyla çıkmak hakikaten büyük maharet gerektiriyor.
Birbirini kovalayan günler, haftalar ve aylar… Her biri arkası gerisine gelirken, bir yandan da kanılar, hadiseler, anılar ile dolup taşıyor ve bizi bir koşturmacanın içine dahil ediyor. Saatlerin, dakikaların içine sıkıştığımızı hissedip, keşke daha çok vaktim olsaydı diye düşünmeye başlıyoruz.
İşte bu yüzden her gün bize yüklenen 24 krediyi dolu dolu kullanabilmek aktif vakit idaresi ile birebir bağlı. Ve bu dengeyi kurmak hayatımızın stratejik konuları ortasında yer alıyor.
Pekala vakti yanlışsız direktörün en temelinde hangi stratejiler yer almalı?
Strateji 1: Hayattaki odak noktalarını, hayallerini ve temel maksatları hakikat belirlemek
İşleri listelemek, onları vakit planına yerleştirmek, erken kalkmak üzere vakit idaresi için en çok tekrarlanan prosedürler. Bunların hepsi de çok kıymetli lakin vakit idaresinin en temel noktası kendini hakikat tanımak ve farkındalıktan geçiyor. Hayatımızın emelini hakikat belirleyebilmek, kendimizin, güçlü taraflarımızın ve gerçek manada ne yapmak istediğimizin şuurunda olmaktan bahsediyorum. Yani aslında misyon ve vizyon sahibi olmaktan. Zira işin aslı her şey buradan başlıyor. Şayet gerçek manada yapmak istediklerinizi ve ulaşmak istediğiniz noktayı belirlemezseniz hayatınız yapmak istemediğiniz, daima ertelediğiniz, anlamsız bulduğunuz işlerle dolu bir hale gelir. Vakti verimli kullanamamanın, kıymet ve öncelik arz eden mevzulara bir türlü gereken vakti ayıramamanın temelinde bu yatıyor. Yapılan listelerin, planların içinde sizin için sahiden mana söz etmeyen, sizi bir hedefe götürmeyen işler yer aldığında, bunların büyük kısmı bir sonuca ulaşmadan vaktinizi boşa çalmaya sebep oluyor.
İster okul hayatınızda ister iş hayatınızda yanlışsız emelleri belirleyip, önceliklendirmeyi ve planlamaları buradan yola çıkarak yapmanız geleceğinize yapacağınız en değerli yatırımdır.
Strateji:2 Sosyal Medya Kullanımında Seçicilik
Teknoloji birçok alanda işimizi hızlandırıyor hayatımızı kolaylaştırıyor. Banka süreçlerini, alışverişimizi online olarak yapabilmek vakitten büyük tasarruf sağlıyor. Tüm bu artıların yanında teknolojinin gelişmesiyle hayatımıza giren farklı mecralar, gereğinden fazla kullanıldığında bizi çok da ilgilendirmeyen, hedeflerimize katkı sağlamayacak ayrıntılara takılıp kalmamıza yol açabiliyor.
Bu da işin olumsuz tarafı.
Her ne kadar akışların, gerisi gerisine eklenen görsellerin cazibesine kendimizi kaptırsak da bir yerden sonra saat ibresindeki değişimin farkına varmak ve kullanımı sonlandırmak gerekiyor.
Strateji 3: Yavaşlamak & Anda Kalmak
Kent hayatının temposu, iş hayatının koşturmacası ve teknolojinin suratı sayesinde resmen kendimizle yarış halindeyiz. Bu yüzden bizi biz yapan özelliklerimizi zaman vakit geri plana atabiliyoruz.
Açıkçası rutinlere kapılıyor, bulunduğumuz ortamlar, o anı gerçek manada hissetmeyi, etrafımızda olan bitene dair farkındalık kazanmayı pas geçebiliyoruz. Bu durumun bizde yarattığı sonuçları Milan Kundera “Yavaşlık” isimli romanında şu dizelerle özetliyor: “Telaş hayatı yüzeysel kılar. Sürat hayati eksiltir.”
Bu cümlelere bende gözlemlerime dayanarak büsbütün katılıyorum.
Yaratıcı Düşünme eğitimlerim sırasında yaratıcılık için gerekli olan “an farkındalığı” idmanlarında kullandığım sanat terapisi formülleri sırasında iştirakçiler misal görüşleri paylaşıyorlar. Evvel süratli hareketler ile başlayıp sonra durma noktasına yakın düzeyde hareket etmelerini istediğim andan itibaren art fonda çalan müzikteki enstrümanları fark etmeye ve müziği daha net duyumsamaya başlıyorlar. İşte hayatımızdaki bileşenlerin, gidişatın farkına varmak için de emsal durum geçerli.
Zira yavaşlıkla anımsama, sürat ile unutma ortasında zımnî bir bağlantı var. Bir şeyi anımsamak isteyen kişi yürüyüşünü yavaşlatır. Az evvel yaşadığı makûs bir hadisesi unutmaya çalışan kişi ise elinde olmadan yürüyüşünü hızlandırır. Anı hissederek, hayatı içimize sindirerek yaşamak tempomuzu vakit zaman düşürmek ve farkındalığımızı artırmak ile mümkün.
Hayat bizi nereye götürüyor?
Her gün gerçekleştirdiğiniz çeşitli rutinler hayatınıza gerçek manada bir katkı sağlıyor mu?
Yoksa bir kısmını hayatınızdan çıkarmanız vakit yaratmanıza katkı sağlar mı?
Bu soruları ortada kendinize sormanızda yarar var.
Strateji 4: Ertelemeyi Denetim Altına Almak
Erteleme sorunu da vakit idaresi gücümüz üzerinde olumsuz tesire sahip.. Ertelemeye birçok farklı etken sebep olabiliyor. Bunlar ortasında; net bir gayeye sahip olunmadığından nereden başlanacağını bilememeyi, bazen bir şeyi en uygun halde yapmaya çok şartlanıp kendimizi bir türlü hazır hissedememeyi bazen de bizim için net bir mana söz etmediğinden o işi yapmak istemeyişimizi sayabilirim. İşte burada Strateji 1’in değerini tekrar anlıyoruz. Zira gerçek belirlenmiş, size heyecan veren hedefler, ertelemeden fazla bir an evvel o işi yapmak için sabırsızlanmanıza vesile olur.
Rastgele bir mevzuda çok mükemmeliyetçi bir tavır takınmakta vakit kaybı nedenleri ortasında. Kusursuz bir iş çıkarmak uğruna bekledikçe beklemek yahut kusur yapacağından korkmak da ertelemeye yol açıyor.
Bu sebeplerin rastgele birinden ötürü tahminen yarın tahminen haftaya derken işler uygunca gözümüzde büyür, motivasyonumuz düşer ve o işten uygunca soğuruz. Araştırmalara nazaran ertelemenin bir öteki olumsuz tesiri ise tamamlanamayan işlerin beyinde “Zeigarnik Etkisi” ne yani bitirememenin yarattığı gerilime yol açması ve öbür mevzulara olan konsantrasyonunuzu da düşürmesi.
Strateji 5: “HAYIR”ın Mucizesini Keşfetmek
Vakit idaresi, bazen çevremize, bazen de kendimize “hayır” diyebilmeyi gerektirir.
Kendinize hayır demek; olumsuz niyetlerin, geçmiş başarısızlıkların bugünkü performansınızdan çalmasının önüne geçmeyi kapsıyor. Zira bu şekil kanılara saplandığınızda olumsuz iç sesiniz negatif hisler yaratarak tasa ve paniğe kapışmanıza yol açar. Bu durum da içinde bulunduğunuz ana odaklanamamanıza ve vakit kaybına yol açar.
Kendimize hayır diyeceğimiz bir öteki noktada “bir işe gereğinden fazla vakit ayırmak”. Vakit dengelemesini yanlışsız yapabilmek için gereğinden fazla titizlendiğiniz bahisler olup olmadığını düşünmekte yarar var. Gereksiz ayrıntılarla çok oyalanmak unutmayın ki vakit ayırmak istediğiniz bir diğer alandan çalıyor.
Diğerlerine hayır demek ise çok sorumluluk yüklenmenin ve sonrasında bunları yerine getirmek için gireceğiniz gerilimin önüne geçmektir. Vakit planınızın uygun olmadığı şartlarda gerçekleştiremeyeceğiniz kelamlar vermek yerine durumunuzu açıkça belirtmek, ekstra sorumluluk almanızın ve öncelikleriniz ortasında bocalamanızın önüne geçer.
Ecehan Ersöz
Teknoloji ve Marka Danışmanı, Meslek Koçu
