Alanında uzman 20 iştirakçi ile 16-17 Kasım’da dört oturum halinde gerçekleştirilen çalıştayda, “Çocuklar için üretilen içerikler nasıl bir nesli hedefliyor?,” “Nasıl bir yeni jenerasyonla karşı karşıyayız?”, “Onlar için hakikat içerikler üretiyor muyuz?”, “Ürettiğimiz bu içerikler çocukların şahsî gelişimini ve üretkenliğini nasıl etkiliyor?” bahisleri masaya yatırıldı.
Toplantıda konuşan Dernek Başkanı Sinan Akkol, bu tıp çalıştaylara Türkiye’nin büyük bir muhtaçlık duyduğunu, çocuk içerikleri konusunda önemli vurdumduymazlıklarla karşılaştıklarını söyledi.
Akkol, bilhassa çocuk kitapları, dijital içerik üreticileri, Youtuberlar ve yayıncılar konusunda her baştan bir sesin çıktığına dikkati çekerek, “Biz dernek olarak sınırlandırma mercii olarak yola çıkmadık. Yanlış yerine doğru içeriği insanlara bildirmeyi amaçlıyoruz. İnternet sitemiz ‘çocukiciniçerik.com’ ve aplikasyonlarımız bu maksatla kuruldu. Hakikat içeriği eğitimcilere, ebeveynlere ve insanlara yaymayı istiyoruz.” diye konuştu.
“Doğru içeriği tespit edebilecek süzgeçlerle donanmak önemli”
Çalıştayın dernek misyonu açısından en değerli adımlarından biri olduğunu kaydeden Akkol, koronavirüs salgını nedeniyle çalıştayı çevrim içi toplantılar halinde planladıklarını söz etti.
Akkol, tarihi süreç boyunca içerik mecralarının birinci evvel olumsuz yanlarının ön plana çıkarıldığını, yeni medya ile bunun daha da hızlandığını aktararak, “İçeriğe süratli erişebilmek yanlışsız kullanımı sağlandığı takdirde toplumlara çok büyük atılım sağlayabilir. Değerli olan yanlışsız içeriği tespit edebilecek süzgeçlerle donanmak. Biz bütün emeğimizi bu alana odaklamış durumdayız.” dedi.
“Çocukların yeterli içerikleri görmeleri lazım”
Çocuk İçin İçerik Derneği İstişare Heyeti Üyesi Prof. Dr. Belma Tuğrul ise dünya genelinde yanlış içeriklerin daima meydana çıkacağını, bunu kasıtlı olarak yapanların da bulunabileceğini belirtti.
Birebir vakitte İstanbul Aydın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi de olan Tuğrul, çocukların çok çabuk yanlışa yönlendirilecek bir alanda olduğunu kaydederek, “Bir çocuk gelişimcisi olarak söyleyebilirim ki, asıl değerli olan konutlarımızda bizim çocuklarımıza neyin hakikat ya da yanlış olduğunu, neyin kendisine, arkadaşına yakın yahut uzak, çevresine güzel ya da makus geleceğini bilebileceği düşünme marifetini kazandırmaktır. Biz çocuklarımızı bu manada ziyanlı içeriklerden daima koruyamayız. Bu daima olacak. Birinci olarak çocuğumuz bu ziyanlı içerikleri üretenlerden olmasın. İkinci olarak da bunlarla karşılaştığı vakit da kendisini koruyabilsin.” değerlendirmesini yaptı.
Prof. Dr. Tuğrul, doğru pedagojik rehberliğin yanı sıra anne, baba ve öğretmenlerin duyarlılıklarının çocuklar için çok değerli olduğunu belirtti.
Basın mensuplarının da bu bahisteki uyarıcı çalışmaları topluma ulaştırması gerektiğine değinen Tuğrul, “Çocuklar, gazeteleri ve televizyon programlarını gördüğünde, nerede çarpıcı içerik varsa o gözlerinin önüne geliyor. O yüzden çocukların kısacık sürede en hoş bildirisi alabilecekleri durumda olmaları gerekiyor. Bu bir seferberlik üzere. Berbatlar daima olacak. Çocukların berbatlardan kendilerini nasıl koruyacaklarını onlara öğretmek gerekiyor. Bu yüzden de düzgün içerikleri görmeleri lazım.” tabirlerini kullandı.
“Çocukları dijital bakıcılardan uzak tutmak gerekir”
Toplantıda Prof. Dr. Tuğrul tarafından çalıştayın sonuç bildirgesi okundu.
Bildirgede, çocukların algısının etrafındaki her uyarana açık olduğu, aldıkları bilgileri tahlil etme ve çıkarımda bulunma noktasında rehberliğe gereksinim duyduğu belirtildi.
Çocukları mümkün olduğunca dijital bakıcılardan uzak tutmak gerektiği aktarılan bildirgede, iki yaş ve altı için ekranın önerilmediği kaydedildi.
“Güvenli içerik kadar, içeriğe inançlı erişim ortamının” da çok değerli olduğu vurgulanan bildirgede, Z kuşağının “dijital çağ jenerasyonu” olduğu belirtildi.
Bildirgede Z kuşağının bilgiye çabuk ulaşım sağladığı için okumayı sevmediğine dikkati çekilerek, “Z nesli, televizyonda ilgilendikleri bir içerik varsa, istemedikleri kısımları atlayarak süratlice Youtube’dan izlemeyi tercih ediyorlar. Onların hükümdarları YouTuberlar ve öbür toplumsal mecra fenomenleri. İçeriği kendileri üretip, kendileri tüketiyor. Beğeni ve performansa dayalı bir ömür şekilleri var. Kimlikler artık yerini profillere bırakmış durumda.” tabirleri kullanıldı.
Örnek fenomenler yetiştirilmesi gerekiyor
Çocuklara dijital dünyanın tanıtılmasının aileler tarafından yapılması gerektiği aktarılan bildirgede, olumlu örnek olacak fenomenlerin yetiştirilmesinin son derece kıymetli olduğu vurgulandı.
Bildirgede “üreten bir çocukluk için yanlışsız dijital kullanımı ile yaratıcı yazarlığın” ehemmiyetine dikkati çekilerek, şunlar paylaşıldı:
“Çocuklara rehberlik edebilmek için, çocukların hayatına dair alanlarda çocuklara özel dizaynlar yapmalıyız. Çocukların yaptığı aktiflikleri, tükettikleri içerikleri onlara uygun hale getirmeliyiz. Örneğin, şu an Türkiye’de çocuklar için özel tasarlanmış dizilerin üretimi çok sonlu. Dizi izlemek istediklerinde yetişkinler için üretilen içerikleri izlemek durumdalar. Yetişkinler için tasarlanan içerikleri tüketen çocuklar ise apansızın büyümek zorunda kalıyorlar. Her televizyon kanalının çocuklar için muhakkak müddetlerde içerik üretmesi gerekiyor. Çocuklara kendi rol modellerini göstermek, kendi gelenekleri ve kendi aile kültürüyle barışık çocuklar yetiştirmek açısından da bu epeyce değerli. Çocuklar içerik üretimine dahil edilmeli. Dahil edilirlerse, bu içeriklerin yer aldığı platformların kendilerine ilişkin olduğu hissettirilerek iştirakleri sağlanır ve üretkenlikleri artırılabilir. Çocuklara özel içerikleri, kitapları, gazeteleri, mecmuaları, dizileri, programları artırmalıyız. Bu projeler devlet tarafından desteklendiği takdirde, bu alanlara özel metin muharrirleri, direktörler, çizerler yetişecektir. Bu alanda profesyonelleşmemiz için çokça üretime muhtaçlığımız var.”
