Günümüzde gençler, arkadaşlarıyla daha çok toplumsal medyada toplumsallaşıyor. Lakin toplumsal medya platformları, eğlenmek ve kişi ya da topluluklarla muhabere kurmak üzere gayelerin yanında maatteessüf zorbalık için de nispeten fazla kullanılıyor. Bu nedenle zorbalık, mahalle ortamlarından çevrimiçi ortamlara taşınıyor. Son araştırmalara nazaran, gençlerin en az %36,5’inin siber zorbalığa uğradığını belirten Bitdefender Türkiye Operasyon Yöneticisi Alev Akkoyunlu, siber zorbalığın bilhassa çocuklarda artışa geçtiğinin altını çiziyor ve çocukların siber zorbalığa maruz kaldığını gösteren işaretleri sıralayarak ebeveynleri uyarıyor.
Ebeveyn denetimi içeren güvenlik yazılımları ile çocuğunuzun bildiriler, toplumsal medya tasarrufu, kişi listesi, ziyaret ettiği internet siteleri, hangi uygulamayı kaç saat kullandığı üzere tüm çevrimiçi aktivitelerini ve anlık olarak konum haberini denetim edebilseniz de, bir çocuğun siber zorbalığa maruz kaldığını varsayım etmek yahut engellemek zordur. Zira her 10 genç siber zorbalık kurbanından yalnızca 1’i, bir ebeveyni yahut sağlıklı bir yetişkini yaşadığı zorbalık konusunda bilgilendiriyor. Akkoyunlu, çocukların siber zorbalığa maruz kaldığını gösteren işaretleri sıralıyor.
1. Mevcut hesaplarını siliyor ve yeni hesaplar açıyorsa: Eğer çocuğunuzun, telefonunu yahut vesair cihazlarını sıradandan daha az yahut daha fazla kullanmaya başladığını fark ediyorsanız dikkatli olmanızda yarar var. Bununla birlikte çocuğunuzun toplumsal medya hesaplarını mütemadi kapatması ve yeni hesap açması da siber zorbalığa uğradığını gösterebilir.
2. Mesajlaşırken ölçüsüz üzülüyor ve sonlanıyorsa: Çocuğunuz bir ileti yahut e-posta geldiğinde çok üzülüyor yahut sonlanıyor mu? Çevrimiçi muhabereye yönelik olağandışı duygusal yansılara dikkat etmek kıymetlidir. Bu, çocuğunuzun bir şeyden rahatsız olduğu manasına gelebilir.
3. Karakteristik olmayan ruhsal değişimleri varsa: Akkoyunlu’ya nazaran zorbalığa uğrayan çocuklar aktivitelere olan ilgilerini kaybeder, bunalır ve vakalardan kendilerini geri çeker. Başkaca öfkeli yahut telaşlı olabilir, kendilerini âlâ hissetmediğinden yakınmaya başlayabilirler. Çocuğunuzun ruh halindeki rastgele bir değişikliği muhakkak ciddiye almalısınız.
4. Davranışları ani bir değişime uğruyorsa: Düşüşe geçen notlar, uyku sisteminde bozukluklar da siber zorbalık göstergesi olabilir. Bunlar çocuğun sorunlu bir devirde olduğunun habercisi manasına gelebilir. Bunlara ek olarak şayet çocuğunuz mektebe gidiş rotasını değiştirdiyse yahut arkadaşlarıyla birlikte mektebe gitmek istemiyorsa bu davranış değişikliğinin altında bir zorbalık yatıyor olabilir.
5. Her zamankinden daha bâtın ve ketum ise: Bilindiği üzere çocukların ergenlik devrine girmesi ile birlikte oluşan mahremiyet algısı, onların ergenlik süreci boyunca kendi hususî hayatlarını saklı tutması durumunu yasallaştırmaktadır. Lakin siz geldiğinizde ekranı saklıyor, ekrana bakmamanız için münhasıran çabalıyor ise bu, zorbalığın neticesinde gelişmiş bir davranış kalıbı olabilir. Dikkat etmenizde yarar var.
6. Arkadaşlarıyla toplumsallaşmaktan kaçınıyorsa: Eğer çocuğunuz spesifik bir arkadaş kümesi ile sosyalleşmemek için şahsi bir uğraş gösteriyorsa o etraf yahut çevrelerce bir çeşit zorbalığa uğruyor olabilir.
Çocuğunuz Siber Zorbalığa Maruz Kaldığında Ne Yapmalısınız?
Çocuklarının siber zorbalığa maruz kaldığını fark eden ya da öğrenen ebeveynlerin dikkatli davranmaları gerektiğini tabir eden Alev Akkoyunlu, siber zorbalık önünde ailelerin nasıl davranması gerektiğini 8 hususta sıralıyor.
1. Çocuğunuzu dinleyin. Çocuğunuza, siber zorbalık kurbanı olduğunda bunun utanılacak bir şey olmadığını hatırlatın.
2. Çocuğunuza inanç verin. Ne olursa olsun onun yanında olacağınızı hissettirin ve yardımcı olmaya çalışın.
3. Çocuğunuzla toplumsal medyada da muhaberede kalın. Çocuğunuzu toplumsal medya hesaplarından takip edin ve arkadaş listenize ekleyin. Facebook ve Instagram üzere toplumsal medya hesaplarından takip ederek arkadaşlarının gösterdiği aksiyonları da izleyebilirsiniz.
4. Zorbalığı durdurmak için birlikte çalışın. Çocuklarınıza karşı gerçekleşen zorbalıkları ve kanıtları kaydedin, ekran imgesini alın, ilgili yanlara raporlayın ve zorbayı engelleyin.
5. Mektep başkanları ve başka ebeveynlerle konuşun. Konuyla ilgili muallimlerle ve gayrı ebeveynlerle konuşun. Sorunun farkında olmalarını ve tasalarınızı anlamalarını sağlayın.
6. Durumu takip edin. Çocuğunuzla konuşmaya devam edin ve onu sürekli dinleyin. “Bugün mektep nasıldı?” üzere soruların birden fazla vakit “İyiydi” karşılıkları olması alışılagelmiş. Takibe devam edin, bu duruma karşı homurdansa dahi, olumlu olmaya çalışın ve bunu sürdürün.
7. Zorbalıkla ilgilenen kurumlara danışın. Daha fazla tavsiye için, zorbalıkla uğraş eden kuruluşlarla muhabere kurmayı deneyin.
8. Ebeveyn denetimi içeren bir güvenlik yazılımı kullanın. Çocuğunuzun çevrimiçi aktivitelerini izleyebileceğiniz ebeveyn denetimi içeren bir güvenlik tahlili edinin.
