Son birkaç günde ABD merkezli iki Tiananmen tanığı Wang Dan ve Zhou Fengsuo ile Hong Kong’da her yıl anma merasimlerini düzenleyen Lee Cheuk-yan, Zoom hesaplarının kapatıldığını duyurmuştu.
Koronavirüs salgınının yol açtığı karantina tedbirleri sırasında popülerliği artan ABD merkezli Zoom şirketi, 4 Haziran 1989’da yaşanan katliamda hayatını kaybedenlerin anıldığı merasimden evvel ve sonra birtakım aktivistlerin hesaplarını askıya aldığını duyurmuştu. Zoom’ın kararı tartışma yaratmıştı.
Zoom’un kurucusu ve CEO’su Eric Yuan Çin doğumlu Amerikalı bir iş kişisi.
Zoom ise suçlamalara “faaliyet gösterdiği devletlerdeki mahallî kanunlara uymak zorunda oldukları” halinde cevap vermişti.
Perşembe günü bahisle ilgili şimdiye kadarki en ayrıntılı açıklamasını yapan Zoom, Çin’in dört anma merasimiyle ilgili olarak müracaatta bulunduğunu açıkladı:
“Çin hükümeti bu faaliyetin Çin’de yasadışı olduğunu bize haber verdi. Zoom’dan bu içtimaları ve içtimaya konut sahipliği yapan hesapları kapatmasını istedi.”
Zoom ise Çin anakarasından iştirakçilerin mahal aldığı içtimalara müdahale edildiğini, “belli iştirakçileri ya da sınırlı bir memleketten katılımcıları” uzaklaştıracak teknolojiye şimdi sahip olmadığını açıkladı:
“Bu nedenle, dört içtimadan üçüne son verme kararı aldık ve bu üç içtimaya hane sahipliği yapan hesapları ya kapattık ya da askıya aldık.”
Zoom, bu kararlarının Çin’in dışındaki iştirakçileri etkilemesinden duydukları memnuniyetsizliği de lisana getirdi.
Şirket görünür memleketlerden iştirakçileri bloke etme ya da uzaklaştırma imkanını sağlayacaklarını açıkladı.
Zoom, hesabı kapatılan şahısların ismini vermedi.
Zhou Fengsuo’nun kurduğu ‘The Humanitarian China’ isimli küme, aralarında Çin’den iştirakçilerin da olduğu yekun 250 kişinin katıldığı aktiflikten günler sonra hesaplarının askıya alındığını bildirmişti.
Eski öğrenci önderlerinden Zhou, South China Morning Post’a yaptığı açıklamada, “Etkinlik birinci kere 1989 demokrasi yanlısı harekete katılan bu kadar ziyade üst seviye ismi bir araya getiriyordu” dedi ve ekledi:
“Bu memlekette bile, ABD’de, bu biçim sansüre hazırlıklı olmamız gerektiği için çok öfkeliyim.”
Lee Cheuk-yan ise Fransız haber ajansı AFP’ye yaptığı açıklamada, Çin’in yerküre çapındaki tesiri ile ilgili internet üzerinden bir tartışma yürütmeye hazırlanırken Zoom hesabının kapatıldığını söyledi.
Hong Kong’daki nma merasimlerini düzenleyen Lee, “Zoom’a bunun siyasi bir sansür olup olmadığını sordum lakin hiçbir vakit karşılık alamadım” diyor.
Lee, Zoom’da daha evvel sorun yaşamadan iki içtima gerçekleştirdiklerini kaydetti.
4 Haziran 1989’da, Çin ordusu başşehir Pekin’deki Tiananmen Meydanı’nda şov düzenleyen kalabalığı ateş açarak dağıtmıştı. Ölenlerin sayısı hala tam olarak bilinmiyor lakin yüzler ya da binlerle söz ediliyor.
Tiananmen Katliamı’nın yıldönümü Çin’deki en hassas hususlardan biri. Memleketin kısıtlı internet ortamında bu mevzu hakkındaki içerikler engelleniyor ya da sansürleniyor.
