Astronot olmak istiyorsanız, NASA’ya müracaat göndermeden evvel örümceklere karşı hislerinizi gözden geçirmek isteyebilirsiniz. Yakın vakitte yayınlanan bir araştırmada, bilim beşerlerine “sekiz ayaklı birtakım arkadaşlarını” Milletlerarası Uzay İstasyonu’na götürme misyonu verildiği yazıyor. Spider-Man hayranları bile sıfır yerçekiminde çok fazla bacağa sahip olmanın ülkü bir çalışma ortamı olmadığını kabul edecektir, lakin The Science of Nature mecmuasında yayınlanan araştırma, bir örümceğin, yer çekimsiz bir ortamda ağını nasıl inşa ettiğine dair yeni ve şaşırtan bilgiler ortaya çıkardı.
Dünya’daki örümcekler asimetrik ağlar oluşturuyor ve merkez ağın üst kısmına tabanından daha yakın oluyor. Bu, örümceklerin yiyecekleri yakalamak için çabalarken yerçekimi ile çaba etmemelerini sağlıyor. Tıpkı nedenden ötürü, örümcekler dinlenirken baş aşağı dururlar. Pekala, yerçekimi faktörü ortadan kalkınca, örülen ağ neye benzeri?
Astronotlar bunu öğrenmek için Memleketler arası Uzay İstasyonu’na birtakım örümcekler taşıdı. Denekleri, iki yavru Trichonephila clavipes tipi örümcekti. İki ay boyunca sıfır yerçekiminde ağ ördüler. Çalışmaları her beş dakikada bir fotoğraflandı ve Dünya’da bırakılan, neredeyse birebir deney şartlarında yaşatılan iki örümceğin ağları ile karşılaştırıldı.
Yerçekiminin tesiri altındaki birden fazla örümcek üzere, Dünya üzerindeki Trichonephila örümcekleri de merkez üstte olacak biçimde asimetrik ağlar inşa ettiler ve dinlenirken baş aşağı durdular. Uzaydaki örümceklerin yerçekimi tesiri altında olmadıkları için simetrik ağlar oluşturacağı ve dinlenirken farklı açılarda duracakları düşünülüyordu.
Uzay örümcekleri çoğunlukla simetrik ağlar inşa ettikleri için varsayımlar kısmen gerçek çıktı. Ancak uğraşlarının daha yakından incelenmesi, ışığın da ağ üretiminde bir tesiri olduğunu ortaya çıkardı. Işık açıkken örülen ağlar, ışık kapalıyken olduğundan daha simetrikti. Yönelim de misal bir haldeydi. Örümcekler ışık kapalıyken yüzeysel dinlendiler, ışık açıldığında ışıktan uzak durmaya çalıştılar.
Uzaydaki ağ örme sürecini aşağıdaki görüntüden izleyebilirsiniz.
[YouTube] https://youtu.be/dc6YKpwcfNY[/YouTube]
Araştırmacılar, “Yerçekiminin yokluğunda, ağ inşası sırasında ve merkezde av beklerken, ışığın tarafının örümcekler için bir yönlendirme kılavuzu misyonu görebileceği sonucuna vardık” diyor.
