Türk Astronomi Derneği Lideri ve Erciyes Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Kısmı Astrofizik Ana Bilim Kısmı Lideri Prof. Dr. İbrahim Küçük, 2020 yılında uzayda yaşanan gelişmeleri kıymetlendirdi.
Küçük, insanoğlunun bilhassa “dünyanın dışında nerede ömür var” sorusuna karşılık bulmak maksadıyla sürdürdüğü astronomi çalışmalarının 2020 yılında sürat kazandığını söyledi.
Dünyanın uydusu olan Ay’ın yanı sıra gezegenlerle ilgili de bilimsel çalışmalar olduğunu anlatan Küçük, “Stratosfer Kızılötesi Gökbilim Gözlemevi (SOFIA) teleskobundan, Ay’ın Güneş gören yüzünde su bulunduğuna ait dayanılmaz bir haber geldi. Bunun yanı sıra Ay’ın kendi ekseni etrafında dönmesi ile dünya etrafındaki dolanma dönemleri yaklaşık tıpkı olduğu için biz daima birebir yüzünü görüyoruz. Ay’ın başka tarafı hiç görünmüyor. Ay’ın karanlık yüzeyinin araştırılması ön plana çıkıyor. Çin yakın vakitte oraya bir araç gönderdi, keşif yapıyor.” diye konuştu.
Küçük, insanlığın “Başka bir gezegende hayat var mı” sorusunun yanıtını aradığını belirterek, “Bu soru ‘Evrende yalnız mıyız’ noktasına kadar gidiyor. Bununla ilgili büyük yatırımlar var, büyük teleskoplarla bunu yıllardır araştırıyoruz. Şu an bir sonuç alınmadı fakat bu alınmayacağı ya da alınacağı manasına gelmez zira bilim böyle çalışır, bugünden yarına sonuç vermez.” sözlerini kullandı.
“Venüs’teki fosfin gazı hayatı çağrıştırıyor”
Prof. Dr. İbrahim Küçük, Venüs’ten de bu yıl hoş bir haber geldiğini tabir ederek, gök bilimcilerin, Şili’deki Atacama Büyük Milimetre-Submilimetre (ALMA) Teleskop Dizgesi ile teyit edilen fosfin gazını keşfettiğini, bunun da yaşamı çağrıştırdığını aktardı.
Bununla ilgili bilim insanlarının çalıştığını anlatan Küçük, şöyle devam etti:
“Venüs’te mikropların üreyebildiğini gördük, en azından bu çok kıymetli bir şey. Mikroplar üreyebiliyorsa hayat da olabilir noktasına geliyor ancak Venüs’ün çok kalın ve zehirli gazlardan oluşan bir atmosferi var, dünya üzere değil. Mars daima gündemde. Mars’a beşerli araç gönderme niyetleri var. Gidiyoruz, geri dönebilecek miyiz soruları var. Elon Musk’ın projeleri biliniyor. Oldukça bir yol katedildi. Münasebetiyle Mars, Ay ve Venüs ile ilgili bizim çabucak yakınımızdaki yörüngelerde hareket eden gezegenlerin yapılarının nelerden oluştuğu, orada ömür olup olmadığıyla ilgili oldukça çalışma var. Bunlar Güneş sistemine ilişkin olan gezegenler. Öteki yıldızların da gezegenleri olabilir. Bunlara ötegezegen diyoruz. Bunlarla ilgili de çalışmalar var.”
Küçük, yakın vakitte görevini tamamlayan Kepler uydusunun da çok sayıda bilgi gönderdiğini anımsatarak, şunları anlattı:
“Heyecanlandırıcı sonuçlar da geldi. Bunlar, dünya büyüklüğünde ve yıldızına dünya ile Güneş uzaklığında olan ve dünya gibisi ömür olabilecek gezegenler keşfedildi biçiminde bilgiler. Ayrıca, NASA’nın uzay keşif araştırmaları için kullandığı Kepler Uzay Teleskobu’nun vazifesini tamamlaması üzerine uzaya gönderilen keşif uydusu TESS de gezegen keşfetmeye başladı. Ayrıyeten uzun yıllardır bizlere derin uzay cisimleri ile ilgili fotoğraflar gönderen ve vazife mühleti tamamlanan Hubble Uzay Teleskobu yerine James Webb Teleskobu derin uzaya gönderilmeye hazır. James Webb Uzay Teleskobu, Cihan’a öncelikle kızılötesinde bakacak. Hubble dünya etrafında çok yakın bir yörüngedeydi, James Webb yaklaşık 1,5 milyon kilometre uzaklıkta olacak.”
“Türkiye uzay manasında çok yeterli yerlerde olacak”
Prof. Dr. Küçük, bütün bu çalışmaların habercisinin NASA olarak belirtildiğini lakin Türkiye üzere diğer ülkelerin de bilimsel çalışmalar yaptıklarını lisana getirdi.
Türkiye Uzay Ajansına (TUA) değinen Küçük, “Biz istiyor ve hayal ediyoruz ki bu bilimsel bilgiler, uydu imali, uzayın fethi, ulusal uzay araçlarının üretimi üzere faaliyetler, TUA üzerinden olsun, bizim beklentimiz ve amacımız bu. Biz de Erciyes Üniversitesi Uzay Bilimleri Kısmı olarak birebir dayanak veriyoruz. Yakın vakitte Sayın Cumhurbaşkanımız da Ulusal Uzay Programımızı açıklayacak. Biz de bilimsel olarak çok büyük katkılar da bulunduk. El birliğiyle, iş birliğiyle ve ortak akıl ile Türkiye uzay alanında çok yeterli yerlerde olacak. Buna yürekten inanıyorum.” formunda konuştu.
