ABD’li görüntü müşahede kontrolü ve tahlili şirketi IPVM, Alibaba’nın geliştirdiği bulut bilgi sistemi Cloud Shield’ın bilhassa Uygur Türklerini etnik azınlık olarak tanımlamak üzere kod geliştirdiğini öne sürdü.
Teze nazaran, Cloud Shield’da imgeleri kategorilere ayırmak için yapılan sınıflandırma kodlarında “gözlük”, “maske” ve “cinsiyet” üzere sınıflandırmalar yapılırken bilhassa Uygurları tanımlayan bir kod yer aldı.
Cloud Shield’a entegre rastgele bir canlı yayın platformunda Uygur Türkleri görüntü yayınladığında sistem manzaradaki yüzün Uygur Türklerine ilişkin olduğunu saptayarak şirket yetkililerine ilgili imajın gözden geçirilmesi yahut sistemden kaldırılması için ikaz gönderiyor.
IPVM daha evvel Çinli Huawei ve yapay zeka tabanlı yüz ve manzara tanımlama şirketi Megvii’nin de “Uygur alarmı” biçiminde yüz tanıma sistemlerinde Uygur Türklerini gaye alan kodlar bulunduğunu tez etmişti.
Öte yandan, kasım ayında Çinli elektronik izleme ekipmanları üreticisi Zhejiang (Cıciang) Dahua teknoloji şirketinin, yüz tanıma teknolojisini destekleyen yapay zeka yazılımında Uygur Türklerini amaç alan etnik tanımlayıcı bir kod bulunduğu öne sürülmüştü.
Cıciang Dahua, ABD hükümetinin Uygurlara yönelik kitlesel takip uygulamaları ve hak ihlallerinde rolü olduğu gerekçesiyle 20 Temmuz’da yaptırım uygulama kararı aldığı yapay zeka ve izleme teknolojisi alanında faaliyet yürüten 11 Çin şirketi ortasında yer almıştı.
Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ndeki tartışmalı kamplar
Çin’de son yıllarda Uygur Türklerinin kimlik ve kültürlerine yönelik ihlaller memleketler arası kamuoyu tarafından eleştiriliyor.
Pekin’in “mesleki eğitim merkezleri” olarak isimlendirdiği lakin memleketler arası kamuoyunun “yeniden eğitim kampları” diye tanımladığı yerlerde, BM bilgilerine nazaran en az 1 milyon Uygur Türkü kendi isteği dışında tutuluyor. Pekin idaresi, Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nde kaç kamp bulunduğuna, buralarda kaç kişinin olduğuna ve kelam konusu bireylerden ne kadarının toplumsal hayata döndüğüne ait bilgi vermiyor.
BM ve öteki memleketler arası örgütler, kampların incelemeye açılması davetlerini yinelerken, Çin, şu ana kadar kendi belirlediği birkaç kampın az sayıda yabancı diplomat ve basın mensubu tarafından kısmen görülmesine müsaade verdi.
Çin makamları, BM yetkililerinin direkt bilgi almak gayesiyle bölgede serbestçe inceleme yapma talebini ise geri çeviriyor.
