Araştırmacılar bu bilgiyi, yarasaların koronavirüsleri hastalanmadan nasıl taşıyabildiklerinin gizemini çözmekte kullanmayı umuyor.
Uzmanlar, bunun en nihayetinde artık içinde bulunduğumuz ve gelecekte yaşanabilecek salgınlarda, insan sıhhatine yardımcı olabilecek tahliller sağlayabileceğini söylüyor.
University College Dublin’den Prof. Emma Teeling deşifre ettikleri “mükemmel” genetik dizilerinin, yarasaların “müstesna bir bağışıklık sistemine” sahip olduğunu gösterdiğini söyledi.
Teeling BBC’ye yaptığı açıklamada “Zaten evrimleşmiş bir sistem ve tekerleği tekrar icat etmemize gerek kalmıyor. Şimdiyse atmamız gereken adımları anlamamıza yarayacak araçlara sahibiz. Bunu yapacak ilaçlar geliştirmeliyiz” dedi.
Prof. Teeling, yaşayan 1421 yarasa tipinin genetik şifrelerini çözmeyi amaçlayan Bat1K Projesi’nin kurucularından.
Teeling, “Bu genler, sonunda insanlarda yaşlanmayı ve hastalıkları azaltmak için kullanılabilecek genetik tahlilleri tespit etmek için gereken araçlar” diye konuştu.
Covid-19’un yarasalardan çıktığı ve şimdi tespit edilemeyen öteki bir hayvan aracılığıyla, insanlara bulaştığı düşünülüyor. Sars, Mers ve Ebola üzere bir dizi diğer hastalık da insanlara bu yolla bulaştı.
Etraf müdafaa uzmanları, yarasaların yargılanmaması gerektiğini, kendi tabiatlarında bırakıldıkladında, insan sıhhatine yönelik çok az bir risk oluşturduklarını söylüyor.
Yarasalar tıpkı vakitte tabiatın istikrarı açısından da hayati kıymette. Bir birden fazla meyve tohumlarını yayıyor, kimi cinsler ise bir gecede milyonlarca ton böcek yiyor.
Araştırmalar neleri ortaya çıkarttı?
Milletlerarası bir araştırma grubu, son teknolojileir kullanarak, yarasaların genetik yapılarını deşifre etti.
Uzmanlar, yarasaların genetik haritalarını yarasaların hayat ağaçlarındaki 42 öteki memeliyle kıyasladı.
Yarasaların en yakın akrabaları, öteki çeşitlerle birlikte köpekler, kediler ve foklar, pangolinler, balinalar ve toynaklı memelilerden oluşuyor.
Çalışmada, yarasalarda farklı evrimleşen ve müstesna kabiliyetlerini açıklayabilecek genom bölgeleri tespit edildi.
Genetik dedektiflik, yarasaların büsbütün karanlık ortamlarda avlanmalarını ve yol bulmalarını sağlayan sesle yer belirleme kabiliyetlerine katkıda bulunabilecek genleri de açığa çıkarttı.
Bu bilgi gelecekteki pandemilerle çabada ne işe yarayabilir?
Yarasaları virüslerden koruyan çok sayıdaki genetik değişikliği ortaya çıkartan zalışmanın, insan sıhhati ve hastalıkları üzerinde de tesirleri var.
Uzmanlar yarasa genomu konusundaki bilginin, bu uçan memelilerin koronavirüs enfeksiyonlarından nasıl korunduğunu açıklayabilir ve bu da gelecekte salgınlarla uğraşa yardımcı olabilir.
Almanya’nın Dresden kentindeki Max Planck Moleküler Hücre Biyolojisi ve Genetik Enstitüsü’nden Michael Hiller “Bu değişiklikler, yarasaların sıradışı bağışıklık sistemlerine katkıda bulunuyor olabilir” dedi.
Birçok enfeksiyonda, ölümlere yol açan virüs değil, bedenin bağışıklık sisteminin verdiği reaksiyon.
Yarasalar bunu denetim edebiliyor. Bu halde enfekte olsalar bile, görünür hastalık belirtileri göstermmiyorlar.
