Washington Üniversitesi’nin sıhhat istatistikleri kısmından mütehassıslar (Institute for Health Metrics and Evaluation) bugün dünya çapında ortalama 2,4 civarında olan doğum nispetinin, 2100 yılına gelindiğinde 1,7’ye kadar düşeceğini, dünya nüfusunun da 2064’ten itibaren düşüşe geçeceğini öngörüyor.
1. Fakir devletler açısından olumlu olabilir
Gezegenin farklı kesimlerinde farklı kısımlar değişimden farklı etkilenecek.
Doğum nispetlerinin düşmesi aslında ekonomik gelişmişlikle yakından ilgili.
Fakir devletlerde bayanların eğitim ve iş hayatına daha çok iştiraki, daha yeterli iş imkanları bulmaları ve doğum denetimine erişimin artması, daha az doğum, daha az çocuk vefatı demek.
Binaenaleyh düşük gelirli devletler için doğum nispetleri ömür standartlarının yükselmesi manasına gelebilir.
Her bir çocuğa gelirden düşen hissenin artması ile sıhhat ve eğitim imkanlarının da gelişeceği söylenebilir.
Lakin doğum nispetleri aslında yıllardır düşmekte olan memleketler açısından bu düşüşün devamı yeni meseleler yaratacaktır.
Bu devletlerin yaş ortalaması yükselirken, çalışabilir canlı nüfusun, vergilerin azalması ile birlikte, büyüyen yaşlı nüfusun bakımı için neler yapılabileceğini planlaması gerekiyor.
2. Emeklilik yaşının yükselmesi gerekebilir
Kişilerin emekli olmak için daha uzun vadeler çalışması gerekebilir.
Nüfusun yaşlanmasıyla ilgili en büyük telaşlardan biri, bu kişilerin yaşlandıklarında hasta ve sıhhatsiz olacağı öngörüsüne dayanıyor.
Lakin tıpta ve bilimde sağlanan ilerlemeler ile kişilerin hayat beklentisi yani ömrü giderek uzarken umumî olarak “sağlıklı ömür beklentisi” de uzuyor.
Savaş üzere olağan dışı koşullar yaşayan Suriyecdışında dünyanın acilen her tarafında yeni doğan bebeklerin, çok değil yirmi yıl evvel, 2000 yılında doğan bebeklere kıyasla, sağlıklı ömrünün beş yıl daha uzun olacağı öngörülüyor.
Ruanda’da yeni doğan bir bebeğin sağlıklı ömür beklentisi, 2000 yılında doğan birine nazaran ortalama 22 yıl uzadı.
Birleşik Krallık, Almanya, ABD üzere kişi başına gelir seviyesi daha yüksek devletlerde birebir periyot içinde sağlıklı hayat beklentisi bir ila üç yıl arasında artış gösterdi.
Bu nedenlerle Oxford Yaşlanan Nüfus Enstitüsü’nden profesör Sarah Harper yaşlanan nüfus konusundaki telaşları abartmamak gerektiğini söylüyor.
“Yaşlanan yetişkinlerin sıhhati 20-30 yıl evvelkilere kıyaslandığında bile çok daha iyi” diyen Harper’a nazaran yaşlıların daha uzun vadeler sağlıklı bir formda yaşayıp çalışabilir ve pek etkin bir hayat sürebilirler.
Oxford Üniversitesi’nden Dr Hannah Ritchie de, buna ek olarak, 50 yıl sonra iş hayatının, çalışma koşullarının külliyen değişmiş olabileceğini de göz önüne almak gerektiğine dikkat çekiyor.
3. Hükümetler sonları açmak zorunda kalabilir
Doğum nispetleri ve hayat beklentisi memleketler bazında nüfusun artmasını ya da azalmasını belirleyen denklemin iki kıymetli ögesi ise, göç de üçüncüsü.
Nüfusu azalan ve yaşlanan devletlerin öteki devletlerden genç nüfusu çekmeye çalışmaları gerekebilir.
Bunun sonucu olarak dünyanın göçün çok daha hızlandığı ve etnik ve kültürel olarak çok daha karışmış bir mekan olması olası.
4. Ana babalara destek artabilir
Geçmişte hükümetlerin nüfus artışını yavaşlatmak ya da artırmak için zorlayıcı tedbirler aldığı vaki.
Örneğin ana babalara uzun ebeveynlik ve çocuk bakım müsaadeleri üzere destekler sağlayan İskandinav memleketlerinde doğum nispetlerinin yükseldiği görüldü.
Münasebetiyle gelecekte nüfusu en süratli azalan gelişmiş memleketler, ana babalara daha cömertçe destek vererek doğum orantılarını artırmayı deneyebilir.
Hükümetler bunun yanında, emeklilik yaşını ileri çekip, çalışanlara çocuk yetiştirmek için bir devir iş hayatından çekilip, bunu daha ileri yaşlarda çalışarak telafi etme imkanı da sağlayabilir.
5. Bakım personelleri tabipler kadar kıymetli olacak
Londra İktisat Fakültesi’nden (London School of Economics) Dr Tiziana Leone sağlıklı ömür ne kadar uzarsa uzasın yaşlı nüfusun artışıyla, bakım muhtaçlığının da büyüyeceğini öngörüyor.
Dr Leone nüfusu yaşlanmakta olan memleketlerin sıhhat ve toplumsal bakım sestemlerinin bir buhranla karşı zıdda kalabileceği ihtarında bulunuyor.
Bu çeşit memleketlerin giderek daha az çocuk ve doğum hekimine gereksinimi olacağını söylüyor, buna karşılık yaşlıların sıhhat ve bakımını üstlenecek iş gücünün yetiştirilmesine şimdiden başlanması gerektiğine işaret ediyor.
6. Muhtemelen etraf açısından yeterli olacak
Profesör Harper insan nüfusunun azalmasının etraf ve doğal hayat açısından yeterli olacağını düşünüyor.
Ama Dr Ritchie, iklim değişikliğinde insan nüfusundan çok ekonomik büyümenin rolü olduğuna dikkat çekiyor.
Uzun vadede ekonomik hayatın nasıl şekilleneceğini varsayım etmek güçlükle.
Şayet nüfusun azalmasına karşın tüketim artarsa, etraf tahribatı da azalmayabilir.
Birebir halde teknolojideki gelişmelerin nereye akıllıca evrileceği de kıymetli. Etrafa verilen zararı azaltacak teknolojilere yatırım yapılıp yapılmayacağı da nüfustan daha tesirli bir faktör olabilir.
