Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ), Hürjet Jet Eğitim ve Hafif Taarruz Uçağı’nın test ve kıymetlendirme faaliyetlerinde kullanmak üzere mühendislik simülatörü geliştirdi.
AA muhabirinin aldığı bilgiye nazaran, TUSAŞ, dizaynından üretime tüm süreçleri kendi öz kaynakları ve ulusal imkanlarıyla yürüttüğü Hürjet Projesi’ni ağır biçimde sürdürüyor.
Proje kapsamında Hürjet’in test ve kıymetlendirme faaliyetlerinde kullanmak üzere “Hürjet 270” ismi verilen mühendislik simülatörü geliştirildi. Yapay zeka altyapısıyla donatılan simülatör, test pilotlarından alınan geri bildirimlerle Hürjet dizaynının ergonomisine katkı sağlayacak, ileride geliştirilecek eğitim simülatörü için de bilgi toplanmasına imkan sağlayacak. Simülatörle ayrıyeten pilotların test çalışmaları esnasında karşılaştıkları yanılgıların anlık tespit edilmesine katkıda bulunulacak. Böylelikle geliştirme kademesinde mevcut riskler belirlenerek elimine edilecek.
Birebir Hürjet kokpitinin daha az maliyetli kesimlerinden oluşan simülatör, son teknolojik gelişmeleri barındırıyor. Gerçek vakitli yazılımlar sayesinde, tasarım mühendisleri için pilot girdilerini gerçek uçuş senaryolarından alabilecekleri test imkanını sağlayan simülatör, sunduğu geniş görüş açısıyla ebat ve özellikleri bakımından mühendislik geliştirme simülatörü olarak savunma endüstrisinde birinci olma özelliğini taşıyor.
Hürjet’in gelişimine teknolojik takviye
“İnsan gözü çözünürlüğü” sunan en aktüel artırılmış gerçeklik ve “karma gerçeklik” teknolojileri kullanılan simülatörle, gözlük takılı olduğunda dışarıda görülen gerçek imajın üzerine sanal bir manzara bindirilmesine imkan tanınıyor. Bu teknolojiler sayesinde tüm geliştirme konseptleri ayrıntılı ve inançlı halde test edilebilecek.
Hürjet 270 simülatörünün gerçek vakitli senaryolarla Hürjet’in geliştirilmesine katkı sağlaması öngörülüyor.
TUSAŞ Prototip Başkanlığı tarafından üretilen simülatörün aviyonik ve uçuş denetim yazılımları, ekranları, kokpit bileşenleri ile haberleşen ekipmanlarının tüm entegrasyonu da ulusal olarak yeniden TUSAŞ bünyesinde tamamlandı.
Pilot tecrübesi dizayna taraf verecek
TUSAŞ Uçak Projelerinden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Prof. Dr. Atilla Doğan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Hürjet’in, Türkiye’nin sesten süratli birinci jet uçağı olacağını söyledi.
Hürjet mühendislik simülatörünün projeye yapacağı katkılara ait bilgi veren Doğan, şunları kaydetti:
“Hürjet’i sıfırdan tasarlayacağız, 2 prototip üreteceğiz ve 2022 sonunda birinci prototiple uçmayı planlıyoruz. Uçak şimdi üretilmeden, montajı başlamadan uçuş denetim algoritması ve yazılımını, aviyonik yazılımlarını geliştirmiş olmamız gerekiyor. Hürjet için geliştirdiğimiz 270 derece mühendislik simülatörü bizlere uçuş denetim algoritması ve yazılımı ve aviyonik yazılımlarını test pilotlarının girdileriyle yapmak için büyük kabiliyet sağlıyor ve bu kabiliyeti ülkemize kazandırmış olduk. Bu simülasyon ortamının bir başka kıymetli katkısı da uçak şimdi ortada yokken ‘hesaplamalı akışkanlar dinamiği’ dayanaklı, rüzgar tüneli testleriyle doğrulanmış uçuş mekaniği modelini içeriyor ve uçağın gerçeğe yakın uçuş hissiyatını test pilotlarımıza ve tasarım mühendislerimize sağlıyor olmasıdır. Mühendislerimizin tasarımı yaparken pilotlardan edinecekleri girdileri harmanlayarak tasarımı olgunlaştırmaları ve çalışmalarını vaktinde yetiştirmeleri için üretilen mühendislik geliştirme simülatörü altyapısı ülkemiz için bir birinci oluyor.”
Bu altyapıyı TUSAŞ mühendislerinin koordinesinde kısıtlı bir bütçe ve kısa mühlet içinde gerçekleştirdiklerine işaret eden Doğan, “Bu manada TUSAŞ mühendislerimiz yalnızca hava aracı geliştirme değil, bu cinsten altyapıları geliştirme manasında çok hoş bir performans ortaya koydular. Bu tipten altyapılar oluşturma konusunda da kıymetli kabiliyetler kazanıldı.” dedi.
