Dünyada ve ülkemizde uzun yıllardır internet bağlantısı kullanılmasına rağmen son kullanıcıya kadar gelerek yaygınlaşması ancak 2000’li yıllarda başladı. O dönem hatırlayanlar olacaktır, her evde bir sabit telefon hattı vardı ve internet bağlantısı bu hat üzerinden sağlanırdı. Cep telefonlarının yaygınlaşması ile birlikte sabit hat ihtiyacı ortadan kalkınca geriye nDSL olarak da adlandırılan yalın internet kaldı.
Yalın internet, adından da anlaşılacağı üzere yalnızca internet bağlantısı sağlayan bir hattı ifade etmektedir. Evde sabit telefon hattı olmasına aşina olmayanlar için garip gelebilir ancak yalın internet teknolojide yeni bir adım olarak kabul edildi. Evet öyleydi fakat ülkemizde hala tam olarak doğru bir şekilde kullanılmıyor. Gelin yalın internet nedir, telefon hattı olmadan internet nasıl bağlanır, diğer internet bağlantıları ile farkları nelerdir gibi merak edilen soruları inceleyelim.
Temelden başlayalım; yalın internet nedir?
Tam adıyla Naked Digital Subscriber Line, kısaca nDSL, Türkçesi ile yalın internet; en temel tanımıyla bir telefon hattından sabit telefon bağlantısı olmadan yalnızca internet bağlantısı alınan sistemin adıdır. Yani evinize gelen kablo hattı üzerinden sabit telefon hattı ile birlikte değil, yalnızca internet bağlantısı aldığınız zaman bu durum yalın internet olarak adlandırılır.
İyi ama tam olarak yalın internet ne demek?
Yalın interneti daha iyi anlamanız için biraz yalın olmayan internetten bahsedelim. İnternet bağlantısı yaygın olmadığı dönemde her evde bir sabit telefon hattı vardı. Hazır kablolar kuruluyken internet servis sağlayıcıları, ki çoğu aynı zamanda telefon hizmeti de sağlarlar, internet bağlantısını da bu kablolar üzerinden kullanıcılara dağıttılar. Bu durum şöyle bir sorun doğurdu, evinde sabit telefon hattı olmayan kişiler internet bağlantısı alamıyorlardı.
Tek bir kablo üzerinden hem internet hem de telefon bağlantısı geliyor, bunlar DLS filtresinden geçerek ayrılıyor ve bağlantıyı bu şekilde sunuyorlardı. Ancak kullanıcının evinde sabit telefon hattı olmayınca bu interneti alamıyor ve aynı şekilde iki bağlantı tek kablodan verildiği için yalnızca eve internet bağlatmak da mümkün olmuyordu. İşte nDLS yani yalın internet sayesinde telefon bağlantısı olmadan yalnızca internet bağlantısı taşımak mümkün hale geldi.
Peki yalın internet ile ADSL arasındaki fark nedir?
ADSL de, VDSL de, nDSL yani yalın internet de aslında evlerimize bakır kablolar aracılığıyla taşınan DLS yani internet bağlantısıdır. Temelde aynı görünürler ancak yukarıda anlattığımız gibi tek kablodan gelen iki bağlantının DLS filtresinden geçmesi ile elde edilen internet bağlantısına ADSL ve VDSL, tek kablodan yalnızca internet bağlantısı gelmesine ise nDSL yani yalın internet denir.
Aralarındaki tek fark bu değil. ADSL, bağlantısını telefon hattı ile paylaştığı için çok daha düşük bir bant genişliğine sahiptir. nDSL ise yalın internet olduğu için kendine özel bir bant genişliğine sahiptir. Fakat ülkemizde elbette teknik tanımlar her zaman geçerli olmuyor. Maalesef Türkiye’deki nDSL değerleri ile Avrupa’dakileri karşılaştırdığımız zaman bizim durum pek de parlak değil.
Buraya kadar tamam, peki yalın internet mi fiber internet mi?
Fiber internet dünyada ve ülkemizdeki en yeni internet bağlantı türlerinden bir tanesi. Klasik sistemde olduğu gibi eski bakır telefon kabloları üzerinden değil, özel fiber kablolar üzerinden taşınıyor. ADSL’den de, VDSL’den de, nDSL yalın internetten de çok daha hızlı ve çok daha geniş bir bant genişliği sunuyor.
Elbette eğer sorduğunuz hangisini tercih etmeniz gerektiği ise bu noktada tercih her zaman size kalmıyor. Maalesef henüz her yere fiber internet altyapısı taşınmadı ama neredeyse her yerde yalın internet bağlantısı var. Üstelik fiber internet paket fiyatları, diğer internet fiyatlarına göre çok daha yüksek. Yani biraz araştırma yaparak bütçenize ve altyapınıza uygun sistemi tercih etmelisiniz.
Yalın internete geçiş nasıl yapılır?
Öncelikle daha önce buradaki yazımızda anlattığımız yöntemleri uygulayarak bulunduğunuz bölgede internet altyapısı olup olmadığını kontrol etmeniz ve eğer yoksa başvuru yapmanız gerekiyor. Fakat diyelim zaten şu anda bir internet bağlantınız var ama yalın internete geçmek istiyorsunuz, bunun için internet servis sağlayıcınızla iletişime geçmeniz gerekiyor.
Bazı internet servis sağlayıcıları kullanıcılarına hem sabit telefon hattının hem de internet bağlantısının olduğu paketler sunarlar ve tek başına internet paketleri olmayabilir. Eğer mevcut sağlayıcınızda yalın internet paketi yoksa farklı servis sağlayıcılarla görüşebilirsiniz ama eğer mevcut sağlayıcınız bu tür bir hizmet de veriyorsa paket değişikliğine gidebilirsiniz.
Telefon hattı olmadan internet nasıl bağlanır?
Telefon hattı olmadan internet nasıl bağlanır sorusunun yanıtı ile yalın internete geçiş nasıl yapılır sorusunun yanıtı aslında aynı. Mevcut ya da alternatif internet servis sağlayıcılarınızla iletişime geçecek ve paketinizi değiştireceksiniz. Eğer evinizde herhangi bir internet bağlantısı yoksa servis sağlayıcınız gerekli yalın internet kablo sistemini kurarak evinize internet getirecektir. Aslında oldukça kolay bir işlemdir gözünüz korkmasın.
Yalın internet avantajlı mı bir sistem mi?
Eğer klasik ADSL sistemi ile kıyaslıyorsak evet, yalın internet çok daha avantajlı bir sistemdir. Öncelikle kullanıcılar, yalın internet kullanmak için aynı zamanda bir de sabit telefon hattı ücreti ödememiş olurlar. Ufak bir detay gibi görünse bile aslında pek çok kullanıcı bu tür bir durumdan şikayetçidir.
nDSL yalın internetin diğer bir avantajına gelirsek elbette bant genişliği. Yalın internet, ADSL bağlantısına göre daha yüksek bant genişliği sunuyor. Daha yüksek tabi ama o kadar da gözünüzde büyüteceğiniz bir bant genişliğinden ya da hızdan söz etmiyoruz.
Eğer söz konusu kıyaslamayı fiber internet ile yalın internet arasında yapıyorsak cevap fiber internet. Fiber internet, kullanıcılarına tartışmasız çok daha hızlı bir internet bağlantısı sunuyor. Elbette paket fiyatları biraz daha yüksek ve her yerde fiber internet bağlantısı bulunmuyor ama yine de imkanınız varsa fiber internet çok daha avantajlı olacaktır.
İnternet bağlantısının telefon hattı ile birlikte değil tek başına taşındığı yalın internet nedir, ADSL ile farkı ne gibi merak edilen soruları yanıtlayarak konu hakkında bilmeniz gereken detaylardan bahsettik. Yalın internet kullanıyorsanız deneyiminizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.
