Her geçen gün internette ve toplumsal medyada daha fazla data (iz) bırakıyoruz. Bu bilgilerin birçoğu, kişiliğimiz hakkında bilgiler içeriyor. Yapay zeka alanında çalışmalar yürüten Eugenia Kuyda, en yakın arkadaşı Roman’ın 2015 yılının Kasım ayında hiç beklenmedik bir halde hayatını kaybetmesiyle değişik bir çalışmaya imza attı. Grubundaki bir şahısla birlikte çalışmaya başlayan Kuyda, arkadaşının dijital dünyadaki geçmişini taramaya karar verdi. Roman’ın gönderdiği metin iletilerinden, tweet’lerine ve Facebook paylaşımlarına kadar yaptığı paylaşımları, bulunduğu etkileşimleri tahlil etti. Bu tahlille Roman’ın sözcük dağarcığı ve tabirleri kullanılarak, yapay zekaya sahip bir chatbot geliştirdi. Kuyda bu chatbot’u en yakın arkadaşı Roman ile irtibata geçebilmek maksadıyla tasarladı. Kuyda’nın Roman’a gönderdiği birinci bildiri ise “Elinde en güçlü bulmacalardan biri var. Çöz onu.” oldu.
Kuyda, arkadaşının dijital kopyasını aslında küçük bir deneme maksatlı yapmış olsa da katıldığı bir partide Roman’ın dijital kopyasıyla yarım saat kadar mesajlaştığını fark ediyor. Hatta birçok arkadaşı Roman ile karşılıklı kahve içemeyeceklerini bilseler de bu dijital kopya ile iletileşmeye devam ediyor.
Çalışmasını daha ileriye taşımak isteyen Kuyda ise şu anda hayatta olan bir arkadaşının emsal bir biçimde dijital kopyasını hazırlıyor. Arkadaşına bu kopyayı gösterdiğinde ise arkadaşının kendi dijital kopyası hakkındaki yorumu; birtakım inanç problemlerinin olduğunu ve kaygılı davrandığı istikametinde oluyor.
Bu çalışmanın gerisinde cevaplanması gereken birçok soru kalıyor.
Teknoloji hislerimizi nitekim yakalayabilir mi? Sevdiğiniz şahısların, siz öldükten sonra dijital kopyanız ile bağlantıda kalmasını ister misiniz? Bu dijital kopya sevdiklerinize kendini uygun mi yoksa makûs mü hissettirir?
Tüm bunlar büyük bir soru işareti olarak kalırken, dijital kopyanın ‘gerçeğe yakın bir kopya’ olup olmayacağı da değerli soru işareti. Örneğin bu dijital kopyayı toplumsal medya paylaşımları ve etkileşimleri yerine, kişinin 1 yıllık davranış takibinden elde edilecek datayla yapılması gerçeğe daha yakın bir dijital kopya yapılmasını sağlamaz mıydı?
Kuyda’nın çalışmasıyla kimi benzerlikler içeren Dead Social’ı da bu hususta örnek verebilirim. Vefatınız sonrasında toplumsal medya hesaplarınıza ne olacağı konusunu planlamanızı sağlayan Dead Social ile toplumsal medya hesabınızda paylaşımlar yapabiliyorsunuz. Örneğin vefatınız sonrasında, sevdiklerinize doğum günü üzere özel günler için bildiriler bırakabiliyorsunuz.
Burak Kesayak
twitter.com/BurakKesayak
