Boğaziçi ve Harran Üniversitesi akademisyenleri, geliştirdikleri “Nesnelerin İnterneti Vasıtasıyla Sürdürülebilir Ziraî Üretimde Kaynak Aktifliği Ve Verim Artışı Sağlanmasının Ekonomik Ve Çevresel Etkileri” başlıklı disiplinlerarası girişimle yerküredeki dijital tarım konseptine öncülük edecek ve Türk tarımına taraf verecek çalışmaları tamamlamayı hedefliyor. GAP Kesim Kalkınma Yönetimi Başkanlığı’nın desteği ile hayata geçen bu girişim kapsamında, Şanlıurfa Harran Ovası’nda pamuk üretiminin birçok farklı evresi dijitalleştirildi. Deneme yerinde kurulan iklim istasyonu ve tarla sensörleri ile, anlık olarak elde edilen olgular kullanılarak, Harran Üniversitesi’nde kompetan akademisyenleri ile ortak geliştirilen yazılım ve teknolojiler sayesinde girdilerin optimizasyonu Mayıs’ta sağlanmaya başlandı.
Sonunda çok su, gübre ve ilaç tasarrufunun önüne geçilirken, nahiye için çok kıymetli bir eser olan pamukta muhite daha az zarar veren ve yüzde 20’ye kadar daha verimli üretimin yapılabilmesi hedefleniyor. Girişimin destekçileri arasında Türkiye İş Bankası, Vodafone, tarım teknolojileri şirketleri METOS Türkiye ve tarla.io ile Türk Traktör de mekan alıyor.
VERİMLİLİKTE GAYE YÜZDE 20
Tarım iktisadı çalışmalarıyla tanınan Boğaziçi Üniversitesi Iktisat Kısmı Talim Üyesi Prof. Dr. Gökhan Özertan, tarımda dijital teknolojilerin kullanılmasının ehemmiyetine dikkat çekiyor. Prof. Dr. Özertan, pamuğun yalnızca nahiye değil, Türkiye için kıymetli bir eser olduğunu belirterek, “Ancak Harran Ovası’nda bilhassa pamuk üretiminde çok su, gübre ve tarım ilacı kullanıldığını görüyoruz. Bu durum tarımdaki verimliliği önemli boyutta etkiliyor. Yeni girişim kapsamında sensörler, iklim istasyonu, drone ve uydu haberleriyle, tarım toprağında iklim, toprak, su üzere ögeler takip ediliyor ve bunlar doneye dönüştürülüyor. Yani tarım yeni teknolojilerle dijitalleştiriliyor. Bu sayede kıymetli bir tarım eseri olan pamukta üretim, sürdürülebilir dijital yollarla artırılmış olacak. Verimlilikte gayemiz yüzde 20” haberini veriyor.
AN BE AN TAKİP
Girişim kapsamında 10 dönümlük tarım yerine mayıs ayında pamuk ekimi yapıldı, dijital ekipmanların konseyimi tamamlandı ve done merkezi işler hale getirildi. Girişimin ortağı Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi tedrisat üyeleri tarafından mayıs ayının başında yapılan pamuk ekiminin akabinde kurulan iklim istasyonu ve sensörler aracılığıyla hasatın yapılacağı eylüle kadar arazi takip edilecek. Takip eden aşamada ise hasat edilen pamuğun çırçır fabrikasına kadar olan yolculuğu da teknoloji vasıtasıyla incelenecek.
Boğaziçi ve Harran Üniversitesi’nden eksperler donelerin tahlili sonucu farklı yerlerde da kullanılabilecek asrî tarım teknolojileri geliştirmeyi hedefleyen dijital bir yol haritası tasarlayacak.
Boğaziçi Üniversitesi Memleketler arası Ticaret Kısmından Doç. Dr. Aslı Deniz Helvacıoğlu, girişimin yenilikçi istikametine dikkat çekiyor. Doç. Dr. Helvacıoğlu’na nazaran girişim tarımda dijitalleşme konusunda Türkiye’de atılan en değerli adımlardan biri. Helvacıoğlu, “Dünyada bilhassa Hollanda ve ABD’de misal çalışmalar var. Fakat Türkiye’de bu ölçekte ve detayda, tarımda dijitalleşmenin öne çıktığı, inovatif bir girişim şimdi hayata geçmedi. Elde edilecek datalar, bize tarımda verimin artırılması ve çok kimyasal tasarrufların önüne geçilmesi için kıymetli malumatlar sağlayacak. Sonunda ortamdaki gayrı çiftçilere de uygulayabilecekleri yeni bir model sunmuş olacağız. Nahiyede pamukta verimin artması, ekonomik gelişimle birlikte, yerdeki insanın da refahının daha uygun bir seviyeye gelmesi çok kıymetli. Bu nedenle işin yenilikçi ciheti kadar, girişimin ekonomik ve çevresel ekleri da bizi heyecanlandırıyor’’ diyor.
TARIMDA DİJİTALLEŞME IKTISADA EK
Prof. Dr. Gökhan Özertan’ın da ek sağladığı; Mart’ta yayınlanan ‘TÜSİAD Tarım ve Azık 2020 Sürdürülebilir Büyüme Bağlamında Tarım ve Besin Bölümünün Analizi’ raporu, tarımda dijitalleşmenin Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYİH) üzerindeki tesirini de inceliyor. Rapora nazaran Türkiye’de tarımın katma kıymeti 1980’lerden 2010’a kadar artarak 70 milyar dolar seviyesine ulaştı. Lakin 2010’dan 2018’e tarımın iktisada eği 44 milyar dolara geriledi. Raporda, tarımda dijitalleşmenin katma bedeldeki artışa tesirine vurgu yapılarak, “Dijitalleşme üretim aktivitesini daha sistematik hale getirmekte; üretici ve tedarikçileri yeni pazarlarla irtibatlandırarak ticaret saikini artırıyor. Kamunun gözetim kapasitesini de artırarak kalite standartlarına uymayı teşvik eden bir yapı oluşturuyor. Sonunda tarım ve besin sistemi, tüketicilerin muhtaçlığını daha aktif biçimde karşılayan, verimli, esnek, kapsayıcı ve sürdürülebilir bir yapıya gerçek evriliyor” sözleri taraf alıyor.
