Türkiye’den günlük erişimi 1 milyondan fazla olan Facebook, Twitter, Instagram, YouTube, Tiktok üzere yurt dışı kaynaklı toplumsal ağ sağlayıcılara yeni yükümlülük ve yaptırımlar getiren düzenleme çarşamba günü TBMM’den geçerek yasalaşmıştı.
Toplumsal medya yasası düzenlemesi hususları ve içeriği neler?
Kanunla, internet kullanıcılarının ferdî müracaatlarında yahut kamu kurumlarının bildirimlerinde yaşanan zorlukların aşılması için toplumsal ağ sağlayıcılarla muhataplık bağlantısı kurulması amaçlanıyor.
Kanunla, İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Hatalarla Çaba Edilmesi Hakkında Kanun’a “sosyal ağ sağlayıcı” biçiminde yeni bir tanımlama getiriliyor.
Bu kapsamda kullanıcıların internet ortamında toplumsal etkileşim hedefiyle metin, imaj, ses, pozisyon üzere içerikleri oluşturmalarına, görüntülemelerine yahut paylaşmalarına imkan sağlayan gerçek yahut hukuksal bireyler, toplumsal ağ sağlayıcı olarak tanımlanacak.
İdari para cezaları, muhatabın yurt dışında bulunması halinde Bilgi Teknolojileri ve Irtibat Kurumu (BTK) tarafından direkt doğruya muhataba, internet sayfalarındaki irtibat araçları, alan ismi, IP adresi ve gibisi kaynaklarla elde edilen bilgiler üzerinden elektronik posta yahut öbür bağlantı araçlarıyla da bildirilebilecek.
Bu bildirim, Tebligat Kanunu’na nazaran yapılan tebligat kararında olacak. Bu bildirimin yapıldığı tarihi izleyen 5. günün sonunda tebligat yapılmış sayılacak.
Yükümlülüğünü yerine getirmeyen yer sağlayıcılarına, caydırıcılığın sağlanması için verilecek idari para cezası artırılacak. Bu kapsamda yer sağlayıcılık bildiriminde bulunmayan yahut yükümlülüklerini yerine getirmeyen yer sağlayıcı hakkında, 10 bin liradan 100 bin liraya kadar verilebilen idari para cezası, 100 bin liradan 1 milyon liraya kadar artırılacak.
Düzenlemeyle, cürüm oluşturan kısmi içeriğin çıkarılmasının mümkün olduğu durumlarda, erişimin engellenmesi kararı yerine içeriğin çıkarılması kararının verilmesi imkanı sağlanarak, birebir internet sitesinde yer alan ve kabahat oluşturmayan içerikler tarafından tabir ve haber alma özgürlüğü daha da garantili hale getirilecek.
İçeriğin çıkarılması kararları, erişim sağlayıcılar tarafından değil içerik ve yer sağlayıcılarca yerine getirilebileceği için bu kararlar, içerik ve yer sağlayıcılarına bildirilerek gereğinin yerine getirilmesi istenecek.
Kişilik haklarının ihlal edilmesi halinde İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Cürümlerle Gayret Edilmesi Hakkında Kanun’un, erişimin engellenmesi kararı verilmesini düzenleyen kararı istikametinden de içeriğin çıkarılması kararı verilebilecek.
Erişim Sağlayıcıları Birliği tarafından ilgili içerik ve yer sağlayıcılar ile erişim sağlayıcıya gönderilen içeriğin çıkarılması yahut erişimin engellenmesi kararının gereği en geç 4 saat içinde ilgili içerik ve yer sağlayıcılar ile erişim sağlayıcı tarafından yerine getirilecek.
İnternet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle kişilik hakları ihlal edilenlerin talep etmesi durumunda hakim tarafından, başvuranın isminin, ihlale bahis internet adresleriyle ilişkilendirilmemesine karar verilebilecek. Kararda, Erişim Sağlayıcıları Birliği tarafından hangi arama motorlarına bildirim yapılacağı da yer alacak.
Böylelikle arama motorları tarafından müracaatçının ismi ile ihlale husus içeriğin ilişkilendirilmemesi sağlanarak kişilik haklarının daha aktif korunması sağlanacak.
Türkiye’den günlük erişimi 1 milyondan fazla olan yurt dışı kaynaklı toplumsal ağ sağlayıcı, en az 1 kişiyi Türkiye’de temsilci olarak belirleyecek. Bu kişinin irtibat bilgilerine kolay kolay görülebilecek ve direkt erişilebilecek formda internet sitesinde yer verilecek.
Toplumsal ağ sağlayıcı bu kişinin kimlik ve bağlantı bilgilerini BTK’ya bildirecek. Temsilcinin gerçek kişi olması halinde Türk vatandaşı olması mecburî olacak. Verilen önergenin kabul edilmesiyle, bu hususun ve bağlı düzenlemelerin yürürlük tarihi 1 Ekim 2020 tarihinde olarak değiştirildi.
Temsilci belirleme ve bildirme yükümlülüğünü yerine getirmeyen toplumsal ağ sağlayıcıya, BTK tarafından bildirimde bulunulacak. Bildirimden itibaren 30 gün içinde bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde toplumsal ağ sağlayıcıya, BTK Lideri tarafından 10 milyon lira idari para cezası verilecek.
Verilen idari para cezasının bildirisinden itibaren 30 gün içinde bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde 30 milyon lira daha idari para cezası verilecek.
Reklam yasağı ve internet bant genişliğinin daraltılması
İkinci defa verilen idari para cezasının bildiriminden itibaren 30 gün içinde bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde BTK Lideri tarafından Türkiye’de mukim vergi mükellefi olan gerçek ve hukuksal bireylerin ilgili toplumsal ağ sağlayıcısına yeni reklam vermesi yasaklanacak. Bu kapsamda yeni mukavele kurulamayacak ve buna ait para transferi yapılamayacak.
Reklam yasağı kararının verildiği tarihten itibaren 3 ay içinde bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde BTK Lideri, toplumsal ağ sağlayıcının internet trafiği bant genişliğinin yüzde 50 oranında daraltılması için sulh ceza hakimliğine başvurabilecek.
Müracaatın kabulüne ait hakim kararının uygulanmasından itibaren 30 gün içinde kelam konusu yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde BTK Lideri, toplumsal ağ sağlayıcının internet trafiği bant genişliğinin yüzde 90 oranına kadar daraltılması için sulh ceza hakimliğine başvurabilecek.
Hakim ikinci müracaat üzerine vereceği kararında, yüzde 50’den düşük olmamak kaydıyla, sunulan hizmetin niteliğini de dikkate alarak daha düşük bir oran belirleyebilecek. Bu kararlara karşı BTK Liderince itiraz yoluna gidilebilecek.
Hakim tarafından verilen kararlar erişim sağlayıcılara bildirilmek üzere BTK’ye gönderilecek. Kararların gereği, bildirimden itibaren derhal ve en geç 4 saat içinde erişim sağlayıcıları tarafından yerine getirilecek.
Temsilci belirleme ve bildirme yükümlülüğünün yerine getirilmesi halinde, verilen idari para cezalarının dörtte biri tahsil edilecek, reklam yasağı kaldırılacak ve hakim kararları tabiatıyla kararsız kalacak.
İnternet trafiği bant genişliğine yapılan müdahalenin sona erdirilmesi için erişim sağlayıcılara BTK tarafından bildirim yapılacak.
Toplumsal ağ sağlayıcı, “içeriğin yayından çıkarılması ve erişimin engellenmesi” ile “özel hayatın kapalılığı nedeniyle içeriğe erişimin engellenmesi”ni gerektirecek içeriklere yönelik şahıslar tarafından yapılacak müracaatlara, müracaattan itibaren en geç 48 saat içinde olumlu ya da olumsuz yanıt vermekle yükümlü olacak. Olumsuz karşılıklar gerekçeli olarak verilecek.
Toplumsal ağ sağlayıcı, kendisine bildirilen içeriğin çıkarılması yahut erişimin engellenmesi kararlarını uygulayacak. Ayrıyeten “içeriğin yayından çıkarılması ve erişimin engellenmesi” ile “özel hayatın saklılığı nedeniyle içeriğe erişimin engellenmesi” müracaatlarına ait istatistiksel ve kategorik bilgileri içeren Türkçe raporları 6 aylık devirlerle BTK’ye bildirecek.
Toplumsal ağ sağlayıcı, Türkiye’deki kullanıcıların bilgilerini Türkiye’de barındırma istikametinde gerekli önlemleri alacak.
BTK Lideri tarafından, toplumsal ağ sağlayıcıya “içeriğin yayından çıkarılması ve erişimin engellenmesi” ile “özel hayatın kapalılığı nedeniyle içeriğe erişimin engellenmesi” müracaatına 48 saat içinde yanıt vermemesi halinde 5 milyon lira, içeriğin çıkarılması yahut erişimin engellenmesi kararlarını uygulamaması halinde ise 10 milyon lira idari para cezası verilecek.
Toplumsal ağ sağlayıcılar hakkında “erişimin engellenmesi kararı ve yerine getirilmesi” ile “gecikmesinde sakınca bulunan hallerde içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi” kapsamında verilecek idari para cezaları 1 milyon lira, “erişimin engellenmesi kararı ve yerine getirilmesi” ile “içeriğin yayından çıkarılması ve erişimin engellenmesi” kapsamında verilecek isimli para cezaları ise 50 bin gün olarak verilecek. Kelam konusu idari para cezasını gerektiren ihlallerin 1 yıl içinde her bir tekrarında cezalar bir kat artırılarak uygulanacak
Hukuka tersliği hakim yahut duruşma kararı ile tespit edilen içeriğin toplumsal ağ sağlayıcıya bildirilmesi durumunda, bildirime karşın 24 saat içinde içeriği çıkarmayan yahut erişimi engellemeyen toplumsal ağ sağlayıcı, doğan ziyanların tazmin edilmesinden sorumlu olacak. Bu türel sorumluluğun işletilmesi için içerik sağlayıcının sorumluluğuna gidilmesi yahut içerik sağlayıcıya dava açılması kuralı aranmayacak.
Bu düzenlemenin uygulanmasında toplumsal ağ sağlayıcının yükümlülükleri, içerik yahut yer sağlayıcısı olmasından doğan sorumluluk ve yükümlülüklerini ortadan kaldırmayacak.
Toplumsal ağ sağlayıcılar, “içeriğin yayından çıkarılması ve erişimin engellenmesi” ile “özel hayatın saklılığı nedeniyle içeriğe erişimin engellenmesi” müracaatına 48 saat içinde yanıt verilmesi kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmek için 3 ay içinde gerekli çalışmaları tamamlayacak.
Toplumsal ağ sağlayıcılar ayrıyeten “içeriğin yayından çıkarılması ve erişimin engellenmesi” ile “özel hayatın saklılığı nedeniyle içeriğe erişimin engellenmesi” başvurusu uyarınca hazırlayacakları birinci raporlarını, 2021 yılının Haziran ayında BTK’ye bildirecek ve internet sitesinde yayınlayacak.
Taraflara ait IP adresi, verilen hizmetin başlama ve bitiş vakti, yararlanılan hizmetin tipi, aktarılan bilgi ölçüsü ve varsa abone kimlik bilgilerini içeren “trafik bilgisi” tarifine “port bilgisi” de eklendi.
