Savunma endüstrisinin emniyet kritik ve katı gerçek vakitli işletim sistemi gereksinimlerini yerli ve ulusal imkanlarla karşılamak üzere geliştirilen Gerçek Vakitli İşletim Sistemi’nin (GİS) kullanımı yaygınlaştırılacak.
TÜBİTAK BİLGEM’in geliştirdiği GİS, HAVELSAN iş birliğiyle birçok kesimin kullanımına sunulacak.
HAVELSAN Genel Müdürü Mehmet Akif Nacar, AA muhabirine yaptığı açıklamada, GİS’in denetim maksatlı sistemlerde misyon aldığını ve otomotiv, güç, raylı sistemler, ulaştırma, savunma endüstrisi ve havacılık üzere birçok alanda kullanıldığını söyledi.
Türkiye’de uzun vakittir kullanılan bu sistemlerin TÜBİTAK BİLGEM tarafından ulusal olarak geliştirildiğini söz eden Nacar, “Bu hususta çalışmalar yapılıp bir sistem ortaya çıkarıldı. Biz de teknoloji transferi yoluyla bu sistemi alıp daha ileriye taşımayı, üzerinde geliştirmeler yaparak yaygınlaştırmayı planlıyoruz.” dedi.
TÜBİTAK BİLGEM’in kendi bünyesinde GİS’i geliştirmeyi sürdüreceğini vurgulayan Nacar, “Bir nevi onlar teknolojiyi geliştirirken biz satış pazarlama ve yaygınlaştırmasına odaklanacağız. Bunun yanında alanda ortaya çıkan gereksinimlere yönelik ek yazılım geliştirme yapacağız lakin hiçbir vakit bizimle onların eforu çakışmayacak, birbirini tamamlayıcı mahiyette olacak. Böylelikle kolektif bir eforla ülkemiz ismine sistemin yaygınlaşması ve kazanıma dönüşmesi sağlanmış olacak.” diye konuştu.
Savunma endüstrisinin birçok platformunda, Türk savunma endüstrisi şirketlerinin eserlerinde GİS’in kullanıldığına işaret eden Nacar, şu değerlendirmede bulundu:
“GİS’in teknolojik boyutu yanında bir de ekonomik boyutu var. Bu lisanslara büyük fiyatlar ödeniyordu. Bunun da aslında ülkemiz iktisadına bir katkı olacağını düşünüyoruz. Lisans fiyatları ödenmesi yerine kendi takımlarımızı yetiştirmemiz, kendi teknolojimizi geliştirmemiz açısından kıymetli. Ayrıyeten dayanak paketi geliştirmek vakit alıyor, öncelik istiyor. Yabancı eserler kullanıldığında firma dolu olabiliyor, sizin takviminize uymayabiliyor. Bu üzere hususlarda HAVELSAN-TÜBİTAK iş birliğinin daha verimli sonuç getirebileceğini kestirim ediyoruz. Ulusal GİS kullanımı ve yaygınlaşmasının iktisat, takvim ve lisans maliyetleri manasında kıymetli bir katkı sağlayacağını düşünüyoruz.”
Nacar, günlük hayatta aşağı üst bütün elektronik sistemlerde “beyin” olarak tabir edilen bu sistemlerin kullanıldığına dikkati çekerek, yerli eserler arttıkça, yerli sanayi geliştikçe bunların yerli işletim sistemleriyle destekleneceğini lisana getirdi.
Bu teknolojik dönüşümün uzun bir süreç olduğunu belirten Nacar, “Savunma endüstrisi öncelikli, sonra yavaş yavaş başka endüstrilere de yayılacak. Bunu programlayabilen yazılımcı kullanıcıların artmasıyla daha çok alana yayılacağını düşünüyoruz.” sözlerini kullandı.
Karmaşık vazifeler GİS’e emanet
Bilgisayar donanımları üzerinde birden fazla karmaşık işlevin icra edilebilmesi için işletim sistemlerine muhtaçlık duyuluyor. İşletim sistemleri, bilgisayar donanımının işlevler ortasında paylaşımlı olarak kullanılmasına imkan sağlıyor.
Donanım üzerinde çalışacak işlevlerin vakit açısından kritikliği kelam konusu olduğunda, gerçek vakitli işletim sistemlerinde çalışılması gerekiyor. Bu sistemler klasik işletim sistemlerine kıyasla işlevlerin, tanımlanmış vakit ve sırada, muteber halde çalışmasına imkan sağlıyor.
Gerçek vakitli işletim sistemleri, savunma, havacılık, uzay, otomotiv, raylı ulaşım, nükleer güç santralleri, tıp elektroniği ve daha birçok emniyet kritik dalda hizmet veriyor, gömülü bilgisayarlarda işletim sistemi olarak kullanılıyor. GİS, ölçeklenebilir ve uyarlanabilir yapısı sayesinde farklı alanlardaki gömülü gerçek vakitli uygulamaların gereksinimlerine da karşılık verebiliyor.
Ürünleşmeye 6 milyon dolar bütçe
GİS, kritik alanlarda yerli teknolojilerin ve yerli yazılımın “beyni” niteliğinde. Bu işletim sistemi, yurt dışına lisans fiyatı ödenmesinin önüne geçerek Türkiye’ye ekonomik manada katkı sağlayacak. Büsbütün yerli ve ulusal bir sistem olması münasebetiyle da emniyet kritik sistemlerin güvenliği açısından değer taşıyor.
TÜBİTAK BİLGEM, TÜBİTAK SAGE, ASELSAN ve TEI, birtakım eser ya da projelerinde GİS’i faal olarak kullanıyor. GİS deneme lisansları alan firmalar ortasında Türk Havacılık ve Uzay Sanayi, THY Teknik, MİLSOFT, AYESAŞ ve SİMSOFT üzere savunma, havacılık ve yazılım firmaları yer alıyor.
Ulusal Muharip Uçak Projesi’nde GİS kullanım kararı alınırken, geliştirme faaliyetleri devam ediyor.
HAVELSAN’da müdürlük düzeyinde 25 kişilik GİS Küme Liderliği kurulmasına karar verildi ve bu alanda iş ekosistemindeki firmalarla iş birliği çalışmaları başlatıldı.
Ürünleşme süreci kapsamda HAVELSAN bünyesinde yaklaşık 6 milyon dolar bütçeli GİS Ürünleşme Projesi başlatıldı.
Güç birliğiyle gelişmeye devam edecek
TÜBİTAK BİLGEM ve HAVELSAN ortasında imzalanan mukaveleyle GİS’in yurt içi ve yurt dışındaki tanıtımı, yaygınlaştırılması, pazarlanması, satışı, eğitimleri, kart dayanak paketlerinin geliştirilmesi, saha dayanağı, bakım ve idame faaliyetleriyle ilgili hakları HAVELSAN’a lisanslandı.
HAVELSAN ayrıyeten orta katman düzeyine eklenecek yeni yeteneklerin ve özeliklerin geliştirilmesine de katkı verecek. TÜBİTAK BİLGEM, HAVELSAN’ın deneyim, yetenek ve takviyesiyle yeni teknolojik gelişmelere ve kesimlerin emniyet kritik sistem gereksinimlerine yönelik olarak GİS’in çekirdek düzeyi geliştirme faaliyetlerine devam edecek.
GİS, rastgele bir mevcut işletim sistemi çekirdeği kullanılmadan sıfırdan geliştirildi. GİS muadillerine nazaran hem yüksek performanslı çalışabilirken hem de modülerlik ve sertifikasyon kolaylığı sağlıyor.
GİS yazılımları CPU’nun (işlemci) hantallaşmasını önleyen yapısı sayesinde gerçek vakitli yanlışsız süreçler yürütebiliyor. Bu sayede, savunma, sıhhat, üretim ve otomotiv üzere farklı bölümlerde kritik vazifeli ve güvenlik seviyesi yüksek uygulamalarda değerli rol oynuyor.
Türkiye’de geliştirmeleri devam eden savunma ve havacılık alanındaki sistemlerle otomotiv, ulaşım, IoT teknolojileri üzere sistemlerin muhtaçlıklarını karşılamak üzere GİS üzerinde çalışmalar devam ediyor.
GİS, HAVELSAN’a lisanslanarak yerli pazarda yaygınlaşmasıyla birlikte yurt dışı pazarlarda da çeşitli işletim sistemleriyle rekabet edecek. Savunma ve havacılıktan başlanarak ihracata yönelik çalışmalara yük verilecek. Bu kapsamda, Pakistan’ın muharip uçak çalışmaları kapsamında GİS kullanımı ve ihracatına yönelik adımlar atılacak.
