Teknolojide Bayan Derneği olarak bilim ve teknoloji dünyasında, üretim alanında uzman, ehil ve dönüştürücü insan kaynağını yaratmak için çalıştıklarını söz eden Öney, bilhassa sayıca çok az olan bayan teknoloji insanı sayısını artıracak güçlü farkındalık ve eğitim çalışmalarını hayata geçirmek istediklerini söyledi.
Şu anda Türkiye’de işsizlikten kelam ederken yaşanan geniş çaplı teknolojik dönüşümlerle 2030 yılına kadar 3,5-4 milyonluk teknolojide uzman istihdam açığı oluşacağını belirten Öney, büyük bir insan kaynağına muhtaçlık duyulacağını belirtti.
Öney, şu bilgileri verdi:
“Şu an halihazırda okuduğumuz, çalıştığımız ve bildiğimiz mesleklerin pek birçok 2030’da ortadan kalkacak. 2022 yılına kadar 130 milyon yeni iş imkanının oluşacağı ve bunların 70 milyonunun robotlar tarafından yapılacağı, geriye kalan 60 milyon işin yüzde 54’ünü yapmak içinse yeni teknolojiler hakkında bilgi ve yetenek sahibi gençlere muhtaçlığımız olacağı öngörülüyor. Yani, yeni yeteneklere sahip bir insan kaynağına gereksinim başlayacak, hatta başladı bile.
Bu doğrultuda Wtech olarak teknolojide insanın kendi potansiyelini keşfetmesini ve bu dalda fırsat eşitliğini sağlayacak projeleri ve eğitimleri hayata geçiriyoruz. Derneğimizin kıymetli gördüğü ve odağına aldığı bir öbür husus ise araştırma ve ölçümleme çalışmaları. Bu alanda birbirinden pahalı üye kurumlarımızın da dayanağı ile çok kısa bir müddet sonra Türkiye’nin birinci teknoloji ve insan endeksli çalışmasına başlamayı hedefliyoruz. Hepimizin bildiği üzere ölçemediğimiz bir şeyi yönetemeyiz ve geliştiremeyiz. Bu kapsamda, Türkiye’nin bir insan ve teknoloji haritasını çıkartmak ve çalışmalarımızı bu temel üzerine oturtmak en büyük gayelerimiz ortasında.”
Bir öteki ehemmiyet verdikleri hususun, Wtech Akademi’de uzmanlaştırılan ve eğitilen gençlerin istihdama kazandırılması olduğunu kaydeden Öney, akademinin tüm eğitimlerini canlı programlar eşliğinde sertifikalı ve fiyatsız olarak düzenlediğini söz etti. Öner, gençlerin bu eğitimlere akademinin yaptığı bir ön imtihandan geçerek davet edildiğini belirterek, “Wtech Akademi’nin en büyük hedeflerinden bir tanesi Hazine ve Maliye Bakanı’mız Sayın Berat Albayrak’ın da açıkladığı ‘1 Milyon Yazılımcı’ projemizin destekçisi olmak ve yetiştirdiğimiz gençlerimizi de bu projenin gayesindeki dönüşümün bir modülü haline getirmek. Bu manada eğitim komitemizin içerisinde kurduğumuz istihdam çalışma kümemize birçok teknolojik alanda eğitim verdiğimiz gençlerimizin, kamu ve özel bölümde istihdama katılmalarını güçlü bir halde destekliyor ve istihdama katıldıktan sonra da belirli bir mühlet onları koç çalışmalarımızla destekliyoruz.” diye konuştu.
“Yazılımda teknoloji üreten bayan sayısı yalnızca yüzde 2-3’lerde”
Öney, bayanların teknoloji alanında okumaya ve çalışmaya istekli olduğunu söz ederek, bu alanda bayan istihdamının hudutlu kalmasının kıymetli bir sorun olduğunu kaydetti.
Teknik tarafta globalde bayanların sayısı az olsa da Türkiye’deki sayıların nispeten âlâ kaldığını belirten Öney, şu bilgileri verdi:
“Türkiye’de bilim ve teknoloji alanlarında mezun bayan sayısı ortalama olarak Avrupa’daki her ülkeden yüksek durumda. OECD’nin 2014 yılında yayımlanan son datalarına nazaran Türkiye’de STEM mezunlarının toplam mezunlar içindeki oranı yüzde 17 ile birinci 10 ülke ortasında yer almaktaydı. Tıpkı vakitte tekrar Honeypot’un yaptığı OECD ülkeleri ve AB ülkelerinden 41 ülkeyi kapsayan bir araştırmaya nazaran de STEM kısımlarından mezun kız öğrenci oranının en yüksek olduğu ülke, yüzde 37,11 ile Türkiye. Lakin istihdamda sayılar bu kadar hoş değil.
Honeypot’un OECD ülkeleri ortasında yapmış olduğu Teknoloji ve İnsan Endeksi’nde çıkardığı Türkiye sayılarına bakıldığında 30 milyon istihdam içerisinde yalnızca 245 bin teknoloji çalışanı olduğu ve bunun da yalnızca yüzde 9,91’i, yani 23 bin 400’ünün bayan olduğu tespit edilmiş. Bu bayanların da büyük bir çoğunluğu idare düzeyinde çalışıyor. Yani mutfakta, Ar-Ge’de, üretimde, yazılımda teknoloji üreten bayan sayısı yalnızca yüzde 2-3’lerde. Bunun getireceği çok büyük meseleleri ilerleyen vakitlerde insanlık olarak yaşıyor ve görüyor olacağız.”
Yapay zekada “kadın detaycılığı” eksik kalmamalı
Zehra Öney, yapay zekanın (AI) ve makine öğrenmesinin bayan detaycılığına gereksinim duyduğunu söz ederek, bayan duygusu ve farkındalığının bulunmadığı bir teknoloji dünyasında insanlık için kâfi hizmetlerin ortaya konulamayacağını söyledi.
