Geleceğe yanlışsız yol alırken, değişime ahenk sağlamak için ‘şimdi’ye odaklanmak, günümüzde geçmişte olduğundan çok daha kıymetli lakin tıpkı vakitte bir o kadar da güç. Dikkatimizi ve konsantrasyonumuzu kesintiye uğratacak bir çok faktör var etrafımızda. 1990 lardan sonra hızlanan irtibat, toplumsal medya ve öteki kanallar üzerinden yaşadığımız bilgi bombardımanı, bizlerin artık de kalmasını artık bir epey zorlaştırıyor. Bir yandan bu gerçeği yaşarken öbür yandan da bilmemiz gereken şu ki, şimdiyi kaçırmak aslında geleceği kaçırmak ile muadil.
Zira değişimi hakikat anlayabilmek için değişimin içinde yer almak ve onunla birlikte hareket etmek gerekiyor. Burada söz etmek istediğim gerçek vakitli gereksinimleri hissedebilmek, beşere dair hisleri, hisleri fark edebilmek ve empatiyi hakkını vererek yapabilmek. Tüm bunları gerçekleştirebilmek ve farkındalık kazanmamız için içinde bulunduğumuz “şimdi” şayet ona kulak verirsek bizlere değerli ipuçları sunuyor.
Pekala tüm bunlar neden değerli?
Zira artık hepimizin hissettiği üzere tecrübenin, eser ve hizmetlerin önüne geçtiği zamanlardayız. Bu sebeple tecrübenin insan gereksinimlerine en uygun biçimde tasarlanabilmesi için yavaşlamaya, durup düşünmeye, şimdiyi hissetmeye, sorgulamaya ve çeşitli kavramları birbiri ile ilişkilendirmeye gereksinimimiz var.
İş Dünyasının Gereksinimi ‘İnsan Odaklılık’
Şirketler için geleceğe dair değer arz eden bahislerin en başında dijital dönüşüm ve inovasyon geliyor. Teknolojik gelişmeler ve dijitalleşmenin getirdiği değişim iş dünyasının dijital dönüşüm seyahatine uzun müddettir yön veriyor. Dijital dönüşüm hakkıyla yapıldığında bir bakıma inovasyonunda önünü açabiliyor. Dijital dönüşümün sağlıklı bir biçimde gerçekleşmesi için ise yazımın en başında bahsettiğim ‘şimdi’ye odaklanma konusunu dikkate almak gerekiyor. Yani “durum analizi”. Tıpkı mevsimlerin değişiminin doğayı etkilemesi üzere şirketlerin bulunduğu ortamı tam olarak nelerin etkilediğinin tüm tarafları ile belirlenmesine muhtaçlık var. Eserler, süreçler, müşteriler, çalışanlar, tedarikçiler, bağlantı prosedürleri ve en temelinde iş modelleri “şimdi” ne durumda? Sağlıklı bir gelecek tasarlayabilmek evvel bu sorunun cevaplanması ile mümkün.
Örneğin bir şirketin hali hazırda üretimini 1 ayda yapabildiği bir eser için müşterinin beklentisi 1 haftaya inmiş ise, bunu fark etmesi, bu beklentiyi gerçekleştirebilecek süreç dizaynını yapması ve bağlantılı öteki gerekliliklerin neler olabileceğini belirlemesi gerekiyor.
Benzeri halde şayet müşterilerin ürünlere yönelik ferdileştirme beklentileri varsa bu duruma yönelik çevikliği ve esnekliği kazanabilmesi çok değerli.
Tüm bunları yapabilmek için ise şirketler evvel şimdiyi tahlil etmek, insan odaklı olmak ve buradan geleceğe yönelmek durumunda.
Tasarım Odaklı Niyet ile Şimdiden Geleceğe
Şirketlerin en çok değer verdiği hususların başında gelen inovasyonu ben “İnsanı Merkeze Alan, Katma Bedelli Farklılaşma” olarak tanımlıyorum. Yeni teknolojiler her ne dar farklılaşmaya katkı sağlasa da her vakit asıl olan insanı hakikat anlamaktır. Gerçek şu ki insan merkezde olmadığı takdirde nokta atışı tahliller sağlamak asla mümkün olmuyor.
O vakit şu yaklaşıma kulak verelim:
“Bir tasarımcının düşünme halini eser, hizmet, süreç ve strateji etaplarına aktarmak, güzelleştirme ve geliştirme fırsatlarının yolunu büyük oranda açabilir. “
Tasarım odaklı düşünme yaklaşımı işte bu bakış açısından ortaya çıkmıştır. Bir tasarımcının kavrayış ve metotlarını insanların gereksinimleriyle birleştiren bu metodoloji, tasarım, uygulanabilir?teknoloji ve iş stratejisiyle birleştiğinde, müşteriye sunulan pahası artırmaya ve pazar fırsatları yakalamaya imkan sağlıyor.
Buradaki en kıymetli nokta empati. Tasarım Odaklı Düşünme, empatiyi dizaynın merkezine koyan bir yol ve insan odaklı olması da buradan kaynaklanıyor. Tekniğin en başında Empati Haritası ile müşterilerin hayatlarındaki farklı alanlara dair dehşetlerinin, telaşlarının, acılarının, tahlil arayışlarının, meşakkatlerinin neler olduğu yahut olabileceğine dair iç görüler elde ediliyor. Daha sonra yapılan bu tespitler tanımlama, fikirlendirme, prototip ve test evrelerinden geçiyor. Tüm bu basamaklar doğrusal bir yol izlemek yerine birbiri ile iç içe gerçekleştiğinden eser ve hizmetlere dair düzgünleştirme geliştirmeler yapılırken vakit zaman gerektiği yerde güncellemeler, revizyonlar yapılabiliyor.
Tasarım Odaklı Düşünme metodunda müşteri tecrübesini uygunlaştırmak ya da yepisyeni tecrübeler tasarlamak için kullanılan sistemlerden birisi de müşteri tecrübesi seyahati haritalarıdır. Zira en nihayetinde artık şirketlerin maksadı eser ve hizmetleri aşan biçimde tecrübe sunmak.
Müşterilerin şirketlerin eser ve hizmetlerine dair muhtaçlıklarının ortaya çıkmasından, satın alımlarına kadar gerçekleştirdikleri hareketler ‘müşteri tecrübe yolculuğu’ olarak tanımlanır. Bu seyahat müddetinde müşterilerin şirketlerle ya da eserleriyle gerçekleştirdiği etkileşimlerde temas noktalarıdır: internetten araştırma yapmak, mağazaya gitmek, mağaza çalışanıyla irtibat, kasa sırasında beklemek, online/mobil alışveriş, toplumsal medya etkileşimi… Tüm bu noktalarda müşterilerin mevcut ve muhtemel beklentilerini tahlil ederek, yani içgörü elde ederek ve bu doğrultuda proaktif tahliller geliştirilerek müşteri tecrübesini artırmaya yönelik uygulamalar hayata geçirilebilir.
Özetle Tasarım Odaklı Düşünme usulü ile şirket içi süreçleri hakikat tahlil etmek, gerçek gaye kitle tanımlamak, empati yaparak müşteri beklentilerini anlamak ve içgörü kazanmak, içinde bulunduğunuz bölümün gelişimini, yeni teknolojileri, mevcut iş modelini değiştirebilecek trendleri keşfedebilmek bu sayede proaktif eser ve hizmetler geliştirmek ve çalışanların görüşlerini beyan ettiği bir şirket kültürü yaratılabilir.
Şimdinin gücüyle geleceğe ilerlemek işte bu sayede mümkün olabilir.
Ecehan ERSÖZ
Teknoloji ve Marka Danışmanı
