Yapılan son araştırmalara nazaran pandemi devrinde gençlere ve çocuklara yönelik siber zorbalık, %70 ile rekor seviyede arttı. Bitdefender Antivirüs’ün Türkiye Operasyon Yöneticisi Alev Akkoyunlu, okulların açılması ile birlikte bu durumun daha da artacağı ikazında bulunarak ebeveynlerin ve çocukların neler yapması gerektiğini sıralıyor.
Siber Zorbalık Nedir?
Siber zorbalık, dijital teknolojileri kullanarak diğerlerine onları kızgın, üzgün yahut korkmuş hissettirip ziyan vermeye yönelik kasıtlı bir teşebbüstür. Toplumsal medyada, iletileşme platformlarında, oyun platformlarında yahut cep telefonlarında gerçekleşebilir. Siber zorbalık örnekleri ortasında incitici yorumlar, tehditler, söylentiler, fotoğraflar ve online yayınlanan yahut sirkülasyona sokulan görüntüler yer alır. Siber zorbalık, çocukların ve gençlerin bağlandığı her yerde olabilir.
Siber Zorbalığın Tipleri Nelerdir?
Siber zorbalık, önemli ve uzun müddettir devam eden ve birçok farklı tipi olan toplumsal bir sıkıntıdır. Akkoyunlu, siber zorbalık cinslerinden kimilerini şöyle sıralıyor:
• Flamming: Sosyal paylaşım sitelerinde çoklukla küfür yahut diğer bir saldırgan lisan ile hakaretler yayınlamak.
• Taciz ve takip: Bir bireye yahut bir kümeye tekrar tekrar saldırgan ve makus niyetli bildiriler göndermek.
• Aşağılamak: Bir kişi hakkında prestijine yahut arkadaşlıklarına ziyan verecek dedikodu yahut söylentiler göndermek yahut yayınlamak.
• Taklit Etmek: Birinin toplumsal medya ya da e-posta hesabına girerek diğerlerine utanç verici fotoğraf ve bildiriler göndermek ya da paylaşmak.
• Dışlamak: Birini, çevrimiçi bir kümeden kasıtlı olarak dışlamak. Daha sonra kümeden dışlanan kişi hakkında makûs niyetli yorumlar yapmak ve taciz edici telaffuzlarda bulunmak.
• Siber Taciz: Yoğun taciz ve tehdit içeren, karşı tarafta endişe yaratan saklı takip ve aşağılama.
• Maskelemek: Bir zorbanın, birisini anonim olarak taciz etmek için düzmece bir kimlik oluşturması. Düzmece bir kimlik oluşturmanın yanı sıra, zorba kurbana makûs niyetli iletiler göndermek için diğer birinin kimliğine de bürünebilir.
Çocukları Siber Zorbalığa Uğrayan Ebeveynler Ne Yapmalı?
Bu üzere durumlarda ne vakit ve nasıl adım atacağını belirlemek, ebeveynler için kolay olmayabilir. Lakin çocuğunuz siber zorbalığa maruz kalıyorsa, onu ciddiye alın ve onunla birlikte çalışarak zorbalığı durdurmak için harekete geçin.
1. Çocuğunuzu dinleyin. Çocuğunuza, siber zorbalık kurbanı olduğunda bunun utanılacak bir şey olmadığını hatırlatın.
2. Çocuğunuza itimat verin. Ne olursa olsun onun yanında olacağınızı hissettirin ve yardımcı olmaya çalışın.
3. Çocuğunuzla toplumsal medyada da irtibatta kalın. Çocuğunuzu toplumsal medya hesaplarından takip edin ve arkadaş listenize ekleyin. Facebook ve Instagram üzere toplumsal medya hesaplarından takip ederek arkadaşlarının gösterdiği aksiyonları da izleyebilirsiniz.
4. Zorbalığı durdurmak için birlikte çalışın. Çocuklarınıza karşı gerçekleşen zorbalıkları ve ispatları kaydedin, ekran imgesini alın, ilgili yerlere raporlayın ve zorbayı engelleyin.
5. Okul yöneticileri ve başka ebeveynlerle konuşun. Konuyla ilgili öğretmenlerle ve öteki ebeveynlerle konuşun. Sorunun farkında olmalarını ve kaygılarınızı anlamalarını sağlayın.
6. Durumu takip edin. Çocuğunuzla konuşmaya devam edin ve onu sürekli dinleyin. “Bugün okul nasıldı?” üzere soruların birden fazla vakit “İyiydi” yanıtları olması olağan. Takibe devam edin, bu duruma karşı homurdansa dahi, olumlu olmaya çalışın ve bunu sürdürün.
7. Zorbalıkla ilgilenen kurumlara danışın. Daha fazla tavsiye için, zorbalıkla uğraş eden kuruluşlarla irtibat kurmayı deneyin.
8. Ebeveyn denetimi içeren bir güvenlik yazılımı kullanın. Çocuğunuzun çevrimiçi aktivitelerini izleyebileceğiniz ebeveyn denetimi içeren bir güvenlik tahlili edinin.
Siber Zorbalık Mağdurunun Arkadaşları Neler Yapmalı?
Ekseriyetle mağdurun arkadaşları, siber zorbalığa birinci şahit olan bireylerdir. Akkoyunlu’ya nazaran siber zorbalığa maruz kalan birini tanıyorsanız, yardım etmek için yapabileceğiniz şeyler şunlar:
1. Birine ziyan verebilecek gönderileri, metinleri yahut fotoğrafları paylaşmayın.
2. Mağdur olan arkadaşınızla konuşun ve ona paha verdiğinizi bilmesini sağlayın.
3. Zorbalığa uğrayan arkadaşınıza yeterli olup olmadığını ve yardıma muhtaçlığı olup olmadığını sorun.
4. Bir arkadaşınız siber zorbalığa uğradığında, durumu ailesi ile paylaşması gerektiğini söyleyin.
5. Online olarak hesabı raporlayın yahut raporlamanıza yardımcı olabilecek bir yetişkine gösterin.
6. Kötü iletileri geri göndererek zorbalığı devam ettirmeyin.
7. Siber zorbalığa maruz kalan şahsa olumlu şeyler söyleyin.
8. Siber zorbaların, yaptıkları şeyin gerçek olmadığını bilmelerini sağlayın.
9. Zorbalığa uğrayan şahsa bunu bildirmesini, zorbalık yapan bireyleri engellemesini yahut silmesini önerin.
10. Zorbalık yapılan kümeden yahut sohbetten ayrılın.
