Geleştirdikleri yerli led aydınlatmalarla bitki yetiştiren rektör ve öğrencisi, yeni jenerasyon bahçede gerekli besinlerin dışında rastgele bir ilaç kullanmıyor.
Tıpkı vakitte üniversitenin elektrik ve elektronik mühendisliğinde öğretim üyesi olan Prof. Dr. Aşkar, 2017’de, birebir kısımda eğitim gören yüksek lisans öğrencisi Mert Kalaycı’nın “bahçelerde topraksız bitki yetiştirme” bahisli tezinin danışmanlığını üstlendi.
Geçen müddette topraksız tarımda led aydınlatma sistemlerini kullanarak bitki üretmeyi planlayan ikilinin çalışmaları, geliştirdikleri yazılımlar sayesinde olumlu sonuç verdi.
Aşkar ve Kalaycı, bir müddet sonra yüksek teknolojiler manasına gelen “Upper Teknologies’den” esinlenerek “UpTechlabs” ismini verdikleri Ar-Ge şirketini kurdu.
Şirketi bir yıl sonra İzmir Monopolü Organize Bölgesi (İTOB) Ticaret Merkezine taşıyan ikili, 2018 yılında TÜBİTAK’tan 150 bin lira hibe dayanağı aldı.
Prof. Dr. Aşkar, geçen yıl rektör olarak atanmasına karşın şirketteki çalışmalarına orta vermedi. Topraksız tarımda led ışıklarını kullanarak 30’a yakın eser yetiştiren rektör ve öğrencisi, geliştirdikleri sistemle TÜBİTAK’tan bu yıl 570 bin lira hibe kredisi aldı.
Rektör Prof. Dr. Murat Aşkar, yeni şeyler geliştirmenin kendisine heyecan verdiğini, öğrencilerine de örnek olabilmek için bu türlü bir çalışmaya girdiğini söyledi.
Akıllı bahçe projesinin kendisi için çok kıymetli olduğunu belirten Aşkar, “Daha az su kullanarak topraksız tarım sistemini hazırladık. Bunun için güneş ışığı yerine led ışıklardan oluşan yeni bir sistem geliştirdik. Bitkilerin büyüme sürecine bağlı olarak hangi ışık renklerinin ne şiddette ve ne kadar müddet ile gerekli olduğunu uzun bir müddet çalıştık. Bitkiler için gerekli besinlerin dışında zirai ilaç kullanmadık. Artık bitkilerimizi tümüyle denetimli bir halde büyütebiliyoruz.” dedi.
Aşkar, geliştirdikleri sistemle konutların depoları ya da garajda bile olağan kaidelere nazaran daha süratli ve hiçbir kimyasal husus kullanmadan büyüyebilen zerzevat ve meyveler yetiştirebileceğini söz etti.
“Verimi 3 kat artırdık”
Mert Kalaycı ise hocasıyla yaklaşık 4 yıldır Ar-Ge çalışmaları yürüttüklerini söz etti.
Sistem sayesinde olağana nazaran yüzde 95 daha az su kullandıklarını belirten Kalaycı, şunları kaydetti:
“Geliştirdiğimiz led aydınlatmayla olağana nazaran randımanı 3 kat artırdık. Topraksız tarımda, suya muhtaçlığı olan elementler ekliyoruz. Led ile bir arada daha az güç harcanarak bitkiye fotosentez ismine gerekli olan ışık dalga uzunluklarında istediğimiz şiddette verebiliyoruz. Bir bitki olağan bir yerde 8 ya da 10 saat güneşlenme vaktine sahipken biz bunu led ile istediğimiz kadar artırabiliyoruz. Bitkinin çok daha süratli bir halde büyümesini sağlıyoruz. Sistemimiz için büsbütün yerli sensörler, ekipmanlar ve yazılımlar geliştirdik. Bunlar otomatik çalışıyor. Sistemimizi akıllı telefon ve tablet yardımıyla uzaktan denetim ve takip edilebiliyoruz.”
Şimdiye kadar 34 farklı led aydınlatma çeşidinin dizaynını yaptıklarını kaydeden Kalaycı, tarlada 1,5 ayda büyüyen marulun bu sistemde 22 günde yetiştiğini lisana getirdi.
Kalaycı, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Biz yeni jenerasyon bitki üretim tesislerinin daha da yaygınlaşmasını istiyoruz. Mesela kentte, metroda, yer altında kullanılmayan galerilerde, 12 ay boyunca hiçbir zirai ilaç kullanmadan verimli üretim yapmayı hedefliyoruz. Biz şimdilik 3 katlı tasarladık. 10 metrekare odada bile bu metotla yaklaşık 350 bitki üretilebilir. Emelimiz bu tip tesisleri Türkiye’de yaygınlaştırarak sonrasında ihracatını yapmak. Gayemiz ise Kuzey Avrupa pazarı. Bu çalışmayı da rektör hocamın azmi ve dayanağıyla başardık. Laboratuvarda onu bir rektör üzere değil de güya sınıf arkadaşı üzere gördüm.”
