Gaziantep Üniversitesi (GAÜN) Mühendislik Fakültesi Besin Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fahrettin Göğüş öncülüğünde, Prof. Dr. Coşkun Dalgıç, Doç. Dr. Derya Koçak Yanık, Ankara Üniversitesi Besin Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ferruh Erdoğdu ve öğrencilerin destekleriyle meyve ile sebzelerin kurutulmasına yönelik proje başlatıldı.
Güneş enerjisi panelleri ve radyo frekansını kullanarak tasarlanan sistem, “TÜBİTAK 1003 Projesi” kapsamında desteklendi.
Proje kapsamında tasarlanan makineye konulan meyve yahut sebzeler, birinci basamağında güneş panellerinden elde edilen gücün oluşturduğu ortalama 59 ila 44 derece ortasındaki kabinlerde kurutuluyor.
24 saat gün ışığına yakın bir ortamda kurutma sürecine imkan sağlayan kabinden alınan eser daha sonra radyo frekansının kullanıldığı ikinci basamağa geçiyor. Bu sayede de eserlerdeki nem oranı yüzde 25’e kadar azaltılabiliyor. Böylece, 7-8 günde kuruyabilen meyve yahut sebzeler, el değmeden ortalama 20 saate kurutulup satışa hazır hale getiriliyor.
Birçok eserdeki denemelerde lezzet ve kalite açısından başarılı sonuçların alındığı çalışmanın test basamakları da tamamlandı.
Patent etabında
Prof. Dr. Göğüş, geliştirdikleri sistemle yaş meyve ve sebzelerinin ekolojik formda ve sistemin güneş panellerindeki sıcak suyun ısıttığı havayla kabinlerdeki meyve ve sebzelerin sağlıklı olarak kuruttuğunu belirterek, “Kayısı özelinde yaptığımız çalışmada birinci basamakta yüzde 40 oranına kadar nemi düşürülerek, ikici kademede çekirdeklerin çıkartıldıktan sonra radyo frekans sistemine almaktayız. Radyo frekans kurutma kademesinde ise çekirdeği çıkartılmış kaysıların nem oranı yüzde 40 düzeylerinden yüzde 25 düzeylerine düşürmektedir.” dedi.
Göğüş, sistemden elde edilen kuru meyve ve sebzelerde rastgele bir haşlama tesirinin oluşmadığını vurgulayarak, kuruma süreci sırasında eserlere rastgele bir el temasının olmadığını, bunun da hijyen açısından çok faydalı olduğunu kaydetti.
Sistemin, kayısı, domates, biber ve fıstık üzere eserlerde denendiğini anlatan Göğüş, şunları söyledi:
“Türkiye’de bilhassa kaysı üreticileri hasat döneminin kısa olması nedeniyle klasik yollarla yerlere serilerek kaysının güneşte kurutulması tercih edilmektedir. Güç maliyeti çok düşük kurutma sistemi olmasına karşın kaysı uzun müddetlerde kurutulmaktadır. Kurutulma sürecinde etraftan etkilenen kaysı eseri elde edilmektedir ve münasebetiyle yüksek dozlarda kükürtleme gereksinimi duyulmaktadır. Hazırladığımız sistemle az düzeyde kükürtleme ve çevreci faktörlerde etkilenmeden kurutma süreci gerçekleştirdik. Sonuçlarımızda istek ettiğimiz hijyenik ve hoş renge sahip kaysıların elde edilmesi kelam bahsidir.”
Göğüş, sanayicilerin kurutulması için eserlerini getirip sistemi denediğini aktararak, “Sistem patent etabında. Kısa bir müddet sonra bunun da tamamlanmasını bekliyoruz. patenti aldıktan sonra sistemi tüm üretici arkadaşlarla da paylaşmayı hedefliyoruz.” diye konuştu.
