Pandemide arı eserlerinde sahteciliğin dört kat arttığına değinen Marka Muhafaza Kümesi sözcüsü Aslıhan Aydınlık, “tütün eserlerine ÖTV indirimi kararında maktu verginin sabit kalmasının ucuz sigaraların fiyatlarının arttırılması mümkünlüğünü gündeme getirmesiyle kaçak tütün ve kaçak sigaranın önümüzdeki devirde artabileceğini” belirtti.
Türkiye’nin uydurma, taklit ve kaçak eserde dünyada Çin’in gerisinden ikinciliği alırken arıcılıkta da Çin’den sonra dünya ikincisi pozisyonunda olduğunu vurgulayan Marka Muhafaza Kümesi sözcüsü Aslıhan Aydınlık, “Uydurma, taklit ve kaçak eserler nedeniyle pandemide arı eserlerindeki geçersiz eser artışı birinci sırada dikkatleri çekiyor. Pandemi devri ile son vakitlerde bağışıklık sistemi ve doğal eserlere olan ilgi ve talep artınca uydurma eserleri piyasaya süren fırsatçıların sayısı da arttı. Ülkemizde ve dünyada hala toz Çin propolisi ile üretilmiş ve etken unsur olarak içinde antioksidan içermeyen çok sayıda eser piyasada propolis ismiyle satılıyor” dedi.
Anadolu’daki bitki örtüsü nedeniyle içerik açısından en varlıklı arı eserlerini Türkiye’de üretmenin mümkün olmasına karşın bu alanda uydurma eser sayısının çok fazla olduğunu vurgulayan Aydınlık, “Anadolu propolisi dünyadaki öbür propolislere kıyasla en özel antioksidan bileşenlerini içerirken; ağaçların yaprak, sap ve tomurcukları öğütülüp katıldığı uydurma Çin propolisi; maltodekstrin, silikon dioksit, esirgeyici, katkı ve boya hususları içeriyor. Fırsatçılar ithal ettikleri kahverengi düzmece Çin poropolisini suyla karıştırarak propolis ismi altında satıyorlar. Propolisin hem ülkemizde hem de dünyada bir bildirisi, standardı, kodeksi yani yasal düzenlemesi olmadığı için de propolis ismi altında satılan ürünler içeriklerini ambalajlarında belirtmiyorlar. İçerik açısından ne olduğu bilinmeyen geçersiz eserler kolaylıkla piyasada yer alarak tüketiciyle buluşuyor, olan kandırılan vatandaşa oluyor. Arı eserlerinde standardizasyon olması bir kodeks çıkarılması durumunda, yatırımcılarla iş birliği yapan Türk arıcıları Türkiye’yi küresel pazarda başkan pozisyonuna getirecek bir markaya imza atabilirler,” dedi.
Alkollü içecekler ve tütün eserlerinde geçersiz ve kaçak eser
Pandemi nedeniyle kapanan restoranların alkollü içecek piyasasını ithal alkollü eserlerde kurların da yükselmesiyle birlikte negatif etkilediğine değinen Aydınlık bu durumun zincir marketlerde ve yazlık yerlerdeki satışlarda yaşanan artış ile dengelendiğini belirtti. Pandemi periyodunda alkollü içeceklerde ithal eserlerde paralel ticaret yapan firmaların son kullanma tarihi geçmiş eserleri piyasaya sürdüğünü, ayrıyeten metil alkol ile üretilen geçersiz alkollü içeceklerin internet üzerinden satışlarının da 2020’de arttığını vurgulayan Aydınlık, “Tüketicilerin son kullanma tarihinde farklı etiket yahut gerçeğine uygun olmayan bir farklılık gözlemlediklerinde eseri satın almamalarını, internetten aldıkları etil alkol ya da alkollü içecekler konusunda da dikkatli olmalarını öneriyoruz. İnternette etil alkol ismi altında yapılan satışların büyük çoğunluğunun ölümlere yol açan metil alkol olduğunu görüyoruz” dedi.
2020’de hudut geçişlerinde yaşanan sorunlar, devletin COVID-19’a karşı aldığı tedbirler ile kaçak pazarında yüzde 50’lere varan bir düşüş gözlemlendiğine değinen Aydınlık, temmuz ayında yürürlüğe giren doldurulmuş makaron ve sarılmış tütün satan bireylere karşı 6 yıla kadar mahpus cezasının da caydırıcı bir etki yaratmasının beklendiğinin altını çizdi.
23 Aralık’ta Resmî Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile sigaralara uygulanacak özel tüketim vergisi (ÖTV) oranının yüzde 67’den yüzde 63’e düşürülmesinin, ekonomiye ve enflasyon amaçlarına sağlayacağı pozitif etki açısından memnuniyetle karşılanan bir gelişme olduğuna değinen Aydınlık, ÖTV oranında indirim yapılırken, minimum maktu vergi oranının birebir tutulmasının, alt fiyat kategorisindeki eserler üzerindeki vergi yükünü ve maliyet baskısını tıpkı oranda düşürmediğini bilakis bu kategorideki eserler üzerinde fiyat artış baskısı yaratabilme mümkünlüğünü gündeme getirdiğini belirtti.
“Düşük fiyatlı sigaralara artırım yapılması kaçağı tetikler”
Düşük fiyat segmentindeki tütün eserlerinin fiyatlarında bir yükselme yaşanırsa bunun kaçak tütün eserleri piyasasında artış yaratacağını vurgulayan Aydınlık, “Buna bağlı olarak da Devletimizin 2014 yılından bu yana kayıt dışı tütün ticareti ile çaba için attığı aktif adımlar sonucu elde edilen kıymetli kazanımların sekteye uğrayarak 2021’de 15 Milyar TL civarlarına ulaşan önemli vergi kayıplarına yol açabilir. Bu nedenle, hem piyasa dinamiklerine etkiyi en aza indirgemek, hem de kayıt dışı eserlere yönelimi önlemek için, taban maktu vergi kararına ait düzenlemeyi şimdiye kadar kaçak tütün eserleriyle ilgili çabada gereken önlemleri ve iradeyi gösteren Devletimizin en kısa müddette masaya yatıracağına inanıyoruz” dedi.
İnşaat gereçleri bölümünde ihracata sahtecilik pürüzü
Geçersiz, taklit ve kaçak eserlerin 2020 yılında sıkça yer aldığı bir başka bölüm ise inşaat gereci bölümü oldu. İnşaat gereçleri dalında en çok karşılaşılan sahtecilik tipi taklitçilik ve ambalaj-içerik uyumsuzluğu. İç pazarın yanı sıra dış pazarda ihracatı olumsuz etkileyen sahtecilik nedeniyle Türk sanayicisi dengi öbür menşeli eserlerle birebir fiyatı alamadığına değinen Aydınlık, hacim açısından geçen seneye oranla daha fazla ihracat yapılmış olmasına karşın bu muvaffakiyetin ciroya yansıyamadığını belirtti.
Türkiye inşaat gereçleri endüstrisinde etraf dostu, sağlıklı, güçlü eserlere öncelik verilmesi ve haksız rekabet yaratan taklitçilik ambalaj-içerik uyumsuzluğuna karşı CE ve G işaretli üretimin denetlenmesi gerektiğini belirten Aydınlık, arı eserlerinde yaşanan kodeks-içerik düzenleme eksikliğine emsal bir sorunun inşaat gereçleri kesiminde de yaşandığını söyledi. Aydınlık, “İnşaat gereçlerinde katalog, bilgilendirme dokümanları ve ambalajlarında yer alan bilgiler gerçek olmayan içeriklerle yazılarak tüketici yanıltılıyor ve haksız kar sağlanıyor. Eserlerin G işareti mevzuatındaki kalite seviyesini sağlayacak formda geliştirilmesi, CE ve G prosedürlerine uygun üretimin denetlenmesi haksız rekabetin önlenmesi ismine kıymetli bir adım olur” dedi.
