2020 yılının sıkıntıları bitmek bilmiyor. Şayet 29 Ocak’taki “neredeyse” uydu çarpışması size kâfi gelmediyse, tehlikenin çok daha büyük olduğu ve adeta “direkten dönen” bu çarpışma tehlikesi de ilginizi çekebilir.
16 Ekim Cuma günü, toplamda neredeyse üç ton tartısında iki cisim, birbirlerinin 12 metre yakınından geçti ve uzay enkazı takip firması LeoLabs’in söylediğine nazaran, onda birden daha yüksek bir çarpışma ihtimali bulunuyordu. Bu tehlikeli yakın geçiş 991 kilometre irtifasında Antarktika’daki Weddell Denizi’nin üzerinde gerçekleşti.
Bahsi geçen iki cisim, tipik birer uzay çöpü olarak karşımıza çıkıyor. Bunlardan biri, 1999 yılında fırlatılmış olan birinci Chang Zheng (Uzun Yürüyüş) 4C roketi ve yaklaşık 2 ton tartısında. Oburu ise irtibat ve navigasyon için kullanılan Parus filosunun bir kesimi olan eski bir Rus askeri uydusu ve 825 kilogram tartısında.
İki cisim birbirlerine hakikat saniyede 14,7 kilometre süratiyle ilerliyorlardı ve bu da bir mermiden yaklaşık 12 kat daha süratli oldukları manasına geliyor. Lakin bu cisimlerin her biri bir otomobilin kütlesine sahip. Çarpışma ihtimali, Parus’un 17 metre uzayan bir çubuğa sahip olması sebebiyle daha da karmaşıklaşıyordu ve uyduların ana kısımları çarpışmasa bile bu çubuğun rokete çarpma ihtimali yüksek görülüyordu. Her iki cismin de eski ve kullanılmayan modüller olmalarından ötürü çarpışmadan kaçınmak için rastgele bir hareket yaptırılması mümkün değildi.
Kessler Sendromu Korkutmaya Devam Ediyor
Faal Uzay araçları, birbirlerinden onlarca kilometre uzaktayken bile, sadece güvenlikten emin olmak için kaçınma hareketleri yapıyorlar. Örneğin Memleketler arası Uzay İstasyonu (ISS – UUİ) 2020 yılında yörüngedeki öteki cisimlerle kaygı verici üç çarpışmadan kaçınmak için üç defa yörüngesini değiştirmek zorunda kaldı. Uzay ajansları, yeni ticari uyduların ömürlerinin sonunda yok edilmeleri ve atmosfere girene kadar takip edilme yeteneğine sahip olmaları için uğraşıyor. Lakin şimdi bu prosedürler standartlaşmış değil.
Burada kelam konusu olan çarpışma ise, şayet gerçekleşseydi bile beşerler için direkt bir risk oluşturmuyordu. Lakin bizi Kessler sendromuna çok daha yakın bir hale getirdikleri bir gerçek. Bu teorik senaryo, tek bir çarpışmanın yüzlerce enkaz kesimi oluşturması ve bu kesimlerin da öteki uydulara çarparak birebir döngüyü tekrar etmesi ile çarpışmaların sayılarının katlanarak arttığı bir durumu söz ediyor ve bu senaryonun gerçekleşmesi halinde Dünya’ya yakın uzayın çok önemli bir kısmı ve hatta tahminen tamamının geçilemez hale gelmesi, yani uzaya yeni uydu göndermenin imkansız olması mümkün.
