Hilal Sarı
Dünya genelinde hızla artan COVID-19 vakalarının küresel petrol tüketimine ilişkin
öngörüleri bozması, küresel petrol fiyatlarının son dört haftanın üçünde düşüş
kaydetmesine neden oldu. Brent’in son altı aydır ilk kez aylık düşüş kaydetmesi, Batı Teksas Petrolünün ise nisandan bu yana ilk aylık düşüşünü yaşaması öngörülüyor.
Ancak petrol fiyatlarını yükseltebilecek bazı gelişmeler de yaşanmaya devam ediyor. Goldman Sachs, Brent petrolün yıl sonuna 49 dolara gelmesini, 2021’in üçüncü çeyreğinde ise 65 dolar/varilden işlem görmesini öngörüyor.
Rus bakan: Talep krizinde birlikte hareket etmeliyiz
Rusya Enerji Bakanı Alexander Novak, pazar günü küresel enerji sektöründeki tüm
oyuncuları, pandemi nedeniyle yaşanan talep kriziyle mücadelede birlikte hareket
etmeye çağırdı. G20 enerji bakanlarına online bir etkinlikte konuşan Novak, küresel petrol talebinin bu yıl yüzde 10 düşeceğini, bunun şirketlerin üretim yatırımlarını yüzde 25 ila 30 azaltmasına neden olduğunu söyledi. Kısıtlamaların kalkmasıyla talepte iyileşme olsa da, Avustralya merkezli ANZ analistlerine göre artan vakalar talepteki iyileşmeyi riske atıyor. Ayrıca İran ve Libya’dan küresel petrol pazarına çıkan ham petrolün artması da fiyatlar üzerinde baskı oluşturan bir gelişme olarak değerlendiriliyor.
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) Genel Sekreteri Muhammed Barkindo da
önceki gün yapılan G20 etkinliğinde ticari petrol stoklarının son beş yılın ortalamasının üstünde seyredeceğini söyledi. Barkindo stokların gelecek yıl bu seviyenin altına ineceğini öngördüklerini belirtiyor. Ayrıca OPEC üyesi İran’ın üretiminin artmaya devam etmesi ve Libya’nın sekiz ay aradan sonra piyasaya ortalama 1 milyon varil petrol arz etmesi de fiyatları olumsuz etkiliyor.
Güney Kafkasya gerilimi de stres unsuru Azerbaycan ve Ermenistan arasında yaşanan askeri gerilim ise küresel petrol ve doğalgaz boru hatlarının koridoru niteliğindeki Güney Kafkasya bölgesinin istikrarına gölge düşürdüğünden, fiyatları yükselten bir etki yaratıyor. ABD Emtia Vadelileri İşlem Komisyonu (CFTC) 22 Eylül’le biten haftada yatırımcıların ABD petrolü vadelilerindeki net uzun pozisyonlarını artırdıklarını belirtiyor. ING analistleri yatırımcıların Suudi petrol bakanının petrol piyasasında kısa pozisyona geçilmemesine ilişkin uyarısının yatırımcılarla uygulanıyor olabileceği değerlendirmesini yapıyor. Ancak söz konusu hafta petrol piyasasındaki alımların büyük kısmının kısa pozisyonlardan oluştuğu belirtiliyor.
Norveç’teki grev fiyatları destekleyebilir ING analistleri, talebe ilişkin görünümün bozulması sürecinde fiyatları destekleyebilecek tek etkenin OPEC dışı üreticilerden Norveç’te günde 900 bin varillik üretimi kesintiye uğratabileceği öngörülen işçi grevi olduğunu söylüyor. Norveç Petrol ve Gaz Birliği (NOG) cuma yaptığı açıklamada işçilerin 30 eylülde üretimi 900 bin varil/gün azaltacak bir grev yapabileceğini duyurmuştu.
Güçlü dolar da fiyata yön verecek
Brent dün TSİ 16:00 itibariyle yüzde 1’e yakın yükselişle 42,31 dolar/varil düzeyinden işlem gördü. WTI ise aynı saatlerde yüzde 1’e yakın yükselişle 40,61 dolar/varil seviyesinden alınıp satıldı. BNP Paribas analisti Harry Tchilinguirian ise, “Dolardaki güçlü seyir ve makroekonomik belirsizlikler küresel petrol piyasasının bu haftaki gündemini baskılamaya devam edecek” diyor ve güçlenen doların fiyatlardaki düşüşü dengelediğini ekliyor.
COVID-19’un en sert vurduğu sektörlerden biri olan enerji sektöründe satın alma ve
birleşmeler hareketlendi. ABD’li kaya petrol ve gazı üreticisi Devon Energy Corp, 2,56 milyar dolara rakiplerinden WPX Energy’yi alacağını duyurdu. Devon anlaşmanın
2021’in ilk çeyreğinde tamamlanmasını ve şirkete gelecek yılın sonuna 575 milyon
dolar nakit akışı sağlayacağını öngörüyor. Temmuz ayında da Noble Energy hisse
karşılığı 5 milyar dolara Chevron Corp tarafından satın alınmayı kabul etmişti.
Fransız Total de çevre örgütlerinden gelen tepki ve Brezilya çevre otoritelerinin projeye dördüncü kez lisans vermemesi sonucu, dün yaptığı açıklamada Brezilya’daki offshore petrol keşif projesindeki hisselerini Brezilya’nın devlete ait petrol şirketi Petrobras’a satmak için anlaştığını duyurdu. Greenpeace, BP ve Petrobas’ın da projeden çıkması halinde Amazon nehrinin resiflerinin kurtarılabileceğini belirtiyor.
