Yapay arı kolonisi (Artifical Bee Colony) isimli algoritma çalışmasıyla yapay zeka konusunda öncü olan ERÜ Bilgisayar Mühendisliği Kısmı Tedrisat Üyesi Prof. Dr. Derviş Karaboğa’nın müdüriyetini yaptığı merkez, kısa mühlet evvel kuruldu.
Şimdi laboratuvar aşamasında olan merkezle ilgili açıklamada bulunan Prof. Dr. Karaboğa, araştırma merkezi için şu an bir laboratuvar oluşturmaya çalıştıklarını, çeşitli girişim destekleriyle daha kapasiteli hale getireceklerini belirtti.
Yapay zekanın son devirlerde tanınan hale geldiğini ama dünyada bir geçmişi olduğunu anlatan Karaboğa, “Hacettepe ve TOBB’da geçen yıl yapay zeka mühendisliği diye lisans kısmı açıldı. Kimi üniversitelerde yapay zeka bilgisayar mühendisliğinin altında ana bilim kısmı olarak açıldı. Yavaş yavaş araştırma merkezleri açılıyor. İTÜ’de oturmuş ve canlı çalışan bir yapay zeka merkezi var. Bu sayı kısa mühlet içinde daha da artacak. İstanbul’da kişisel bir üniversite yapay zeka teknoparkı açmayı planlıyor.” diye konuştu.
Prof. Dr. Karaboğa, yapay zeka çalışmaları konusunda şu anda ABD ve Çin’in yarıştığını, bu devletleri Hindistan ve Almanya’nın izlediğini, Brezilya’nın Türkiye’den önde olduğunu aktardı.
ERÜ’nün yapay zeka alanında yaptığı çalışmaları da kıymetlendiren Prof. Dr. Karaboğa, şöyle konuştu:
“2017 yılında dünyada yapay zeka konusunda en tesirli yayınların çıktığı kurumlar sıralamasında ERÜ 82. sıradaydı. Türkiye’de birinci 100’de yalnızca ERÜ vardı. ERÜ’de yapay zeka konusunda kurumsal bir ortamın oluşması ve bu ortamda çalışan kişilerin organize edilip altyapı imkanlarının sunulması gerekiyordu. Bu merkez de bunu sağladı. Yapay zeka konusunda gelişmiş insan muhtaçlığının karşılanması için bu tarz merkezlere, enstitülere muhtaçlık var. Bu muhtaçlık için bizler bir adım atmış olduk. Hem insan kaynağımız var hem ilmî yayın yapıyoruz, yani haber üretebiliyoruz. Bunu bir merkez çatısı altında yürütmek daha verimli hale getirecek. Yapay zekayla ekonomik katma paha üretecek eserler ortaya çıkarmak gerekiyor. Yani ilmî yayınlarla her şey bitmiyor. Memlekete yararlılık açısından baktığımızda muhakkak ekonomik bir ek sağlayacak hale dönüştürmek gerekiyor.”
Prof. Dr. Karaboğa, yapay zeka bilimi alanının genişliği dolayısıyla yönetim konseyini farklı branşlardan araştırmacılarla oluşturduklarını kaydetti.
ERÜ’nün sıhhat konusunda hem tecrübeli hem de donanımlı olduğuna dikkati çeken Karaboğa, “Sağlık ortamında Erciyes Üniversitesi gelişmiş bir üniversite. Elimizdeki doneler çok fazla. ERÜ bünyesinde Genkök, Nanotekonoloji ve İlaç Araştırma merkezleri var. Bu sahaların hepsiyle alakalı yapay zeka çalışmaları yapılabilir ve şık şeyler üretilebilir.” diye konuştu.
Yapay zekaya dayanan eserler üretilecek
ABD ve Hollanda’dan bilim kişilerinin, ilmî makalelerin sayısı, atıf sayısı, müellif sırası üzere değişkenlerden oluşan ilmî tesir endeksini kullanarak 22 ana bilim kısmı ve 176 alt bilim kısmında oluşturduğu ve Plos Biology isimli ilmî mecmuada yayımlan en tesirli bilim kişileri listesinde 2 yıldır yan alan ERÜ Bilgisayar Mühendisliği Tedrisat Üyesi Prof. Dr. Bahriye Akay da merkezin en kıymetli maksatlarının birinin de bu meydandaki insan kaynağını tedarik etmek olduğunu lisana getirdi.
Yapay zeka yerinde mekteplileri ilerletecek dersler vereceklerini anlatan Akay, “Bu talebeleri girişimlerle destekleyeceğiz. Üniversite, kamu ve sanayi iş birliğiyle yapay zekaya dayanan eserler üretmeyi hedefliyoruz. Çok fazla yayın yapılıyor fakat pratiğe dökülmediği sürece katma paha oluşmuyor.” diye konuştu.
Yapay Zeka ve Büyük Done Araştırma Pratik Merkezi Idare Heyeti Üyesi Dimağ ve Sinir Cerrahisi Tabip Talim Üyesi Halil Ulutabanca da yapay zekanın en çok ilgilendiği meydanın savunma ve sıhhat olduğuna dikkati çekti.
Bu sahalarda dijital teknolojinin ağır kullanıldığını vurgulayan Ulutabanca, şunları kaydetti:
“Bu ortamlar cürmün en aza indirilmesi gereken sahalar. Gönderdiğiniz bir füzenin milimetrik olarak nasıl yanını bulması gerekiyorsa dimağ cerrahisindeki bir ameliyatta da sıfır yanlışla dimağ içindeki çekirdeği bulup yerleştireceğim şeyi hakikat yerleştirmem gerekiyor. Yapay zekanın kullanılmasının hedeflendiği en kıymetli yerlerden biri tanı kısmı, radyolojik görüntülemeler, biyokimyasal çalışmalar şeklinde. Dünyada bunlar yeni, şimdi emekleme aşamasında. Biz şu an yapay zekada dünyayla yarışma edebilir durumumuzu korumak istiyoruz. Bu merkezi kurmamızın emellerinden biri de bu. Dünya bu işle uğraşıyor, bizim de onlarla aramızdaki makas çok açık değil.”
