Diyarbakır Dicle Üniversitesi (DÜ) akademisyenleri tarafından, epilepsi hastalarını nöbet geçirmeden evvel uyaran akıllı bileklik ve yazılım geliştirildi.
DÜ TEKNOKENT bünyesinde faaliyet yürüten Sağtek firması, 3 yıl evvel TÜBİTAK dayanağı ile başlatılan projede, IOT teknolojisi kullanarak akıllı bileklik üretti.
DÜ Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Eşref Akıl, yaptığı açıklamada, dünyada en fazla mağduriyet oluşturan hastalıklardan birinin epilepsi olduğunu belirterek, bu rahatsızlığın doğuştan vefata kadar her devirde yaşanabildiğini söyledi.
Bilhassa ailelerin, bu durumdaki çocuklarını okula gönderme ve dışarıya çıkarma konusunda tasa yaşadığını lisana getiren Akıl, “Epilepsi hastaları yalancı nöbetler geçirebiliyor ve bu yalancı nöbetlerle ilaç dozları artıyor. İlaç dozları artınca yan tesirleri de artıyor. Şayet gerçek nöbetle yalancı nöbeti ayıracak bir sistem bulursanız ilacı azaltmış olursunuz.” dedi.
Kriz gelmeden 180 saniye öncesine kadar erken ikaz alarmı
Hastaların nöbet geçireceğini evvelden kestirim edebilmesinin ehemmiyetine değinen Akıl, şöyle konuştu:
“Bu bileklikte bilgiler yapay zeka ile işlenerek, epilepsi hastalarının geçirdikleri nöbetler ayrıştırılıyor ve kriz gelmeden 180 saniye öncesine kadar erken ikaz alarmı oluşturuluyor. Bu sayede hastanın bulunduğu yerde kendini inançlı bir duruma alması sağlanıyor. Eser epilepsi hastalığının teşhis ve takip kademesinde hasta tabip ortasında inançlı bilgi paylaşımı da sağlayacak. Kullanılacak ilaç dozları ile faal hasta takibi yapılmasına imkan sunacak.”
“Epilepsi hastaları asker olamıyor, ehliyet alamıyor, bir sürü toplumsal maliyeti oluyor.” diyen Akıl, yalancı nöbetlerle epilepsi tanısı alıp yıllarca tedavi alan hastaların varlığına işaret ederek, şunları kaydetti:
“Bu bileklik sayesinde bunların birden fazla kalkacak. Bu bilekliğin hem iktisada hem de hasta sıhhatine büyük katkı yapacağını düşünüyoruz. Hiçbir yalancı nöbetin tıpkı sarsıntıyı yapmadığını kaydettik ve bunu artık bir sistem haline getirerek insanların hizmetine sunduk. Buna emsal bir sisteme de literatürde rastlamadık.”
“Kazaya ve sakatlanmalara mani olacak”
DÜ Kardiyoloji Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mehmet Cet Akıl ise birinci başta 30 saniyelik bir erken tespitin kendileri için kâfi olacağını düşündüklerini lakin gelinen noktada 3 dakikaya yakın erken epilepsi teşhisini kalp suratı değişkenliğiyle tespit edebildiklerini anlattı.
Akıllı bilekliğin hem hastaların tespitinde hem de ailelerini uyarma noktasında önemli katkı sunacağını düşündüklerine işaret eden Akıl, “Bu bize teşhis koyma kolaylığı sağlayacak. Ayrıyeten teşhis konulan hastalarda rastgele bir kaza ve sakatlanmaya mani olmasını planlıyoruz.” tabirlerini kullandı.
Projede misyon alan Dr. Yasin Sönmez, 3 yıl evvel bir fikirle başlayan epilepsi hastaları için yapay zeka dayanaklı nöbet ihtar aygıt ve yazılım projesinin bugün birinci prototiplerinde yapılan testlerin başarılı sonuçlandığını vurguladı.
