Geliştirilen yazılım, Ankara Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Kaan Orhan’ın danışmanlığında, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi (ESOGÜ) Ağız, Diş ve Çene Radyolojisi Ana Bilim Kolundan Doç. Dr. İbrahim Şevki Bayrakdar ve Dr. Öğretim Üyesi Elif Bilgir, Ortodonti Ana Bilim Kolundan Dr. Öğretim Üyesi Mehmet Uğurlu ile ESOGÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Matematik ve Bilgisayar Bilimleri Kısmından Doç. Dr. Alper Odabaş, Dr. Öğretim Üyesi Ahmet Faruk Aslan ve Dr. Öğretim Üyesi Özer Çelik tarafından geliştirildi.
Diş hekimliğinin tüm alanlarında klinik problemlerin tahlili için kullanılabilen yerli yazılım, 2 yıllık akademik çalışmanın eseri olarak ortaya çıktı.
Sisteme yüklenen 2 boyutlu dental radyografiler, daha evvel yazılıma diş tabiplerince tanımlanan ağız, diş ve çene meseleleri ve tedavi tahlilleri sayesinde, yapay zeka yardımıyla işleniyor. Böylelikle yapay zeka, doğru teşhis konulmasında diş hekimlerine karar takviye düzeneği niteliğiyle yardımcı oluyor.
Uzaktan eğitim emeliyle kullanılmaya başlanan yazılıma patent alınması için ESOGÜ tarafından Türk Patent Kurumuna başvuru yapıldı.
“Hekimlere takviye sistemi olarak yardım edecek”
Doç. Dr. Bayrakdar, yaptığı açıklamada, yapay zekanın günümüzde hayatın her alanında yer almaya başladığını belirterek kendilerinin de diş hekimliğinde işlerini kolaylaştıracak bir tahlili yapay zekada aradıklarını söyledi.
ESOGÜ’nün Matematik ve Bilgisayar Kısmındaki öğretim üyeleriyle yapay zeka kullanan bir sistem geliştirmek için 2 yıl evvel çalışmaya başladıklarını belirten Bayrakdar, “Radyolojik olarak imajların uygulamasında otomatik teşhis sistemi geliştirmeyi hedefledik. Diş hekimliğinde kullandığımız uygun rutin radyografilar ve ileri görüntüleme teknikleriyle otomatik teşhis yapabilecek bir sistem geliştirmek için çalışmaya başladık. Akademik çalışmalar makul bir düzeye ulaşınca yerli bir yazılımla ‘Craniocatch’ ismini verdiğimiz uygulamayı geliştirdik.” dedi.
Bayrakdar, milletlerarası piyasaya hitap edecek bir eser olmasını istedikleri için yazılıma yabancı isim verdiklerini anlattı.
Dünyada diş hekimliği radyolojisiyle ilgili otomatik teşhis sistemi uygulamasının çok az olduğunu lisana getiren Bayrakdar, şu bilgileri paylaştı:
“Bu uygulamayı yapan 2-3 firma yurt dışı kaynaklı. Hem yerli bir yazılım geliştirmeyi hem de ülkemiz içinde kendi gereksinimimizi giderirken milletlerarası pazarda yer almak için yapay zekayla çalışan ‘CranioCatch’ isimli markayı ortaya çıkarttık. Doktor radyoloji aygıtı ile sineması çektikten sonra filmi CranioCatch sistemine yüklediğinde yapay zeka takviyeli otomatik teşhis sistemi sayesinde hastanın teşhis ve tedavi planı hazırlanacak. Böylelikle doktorlara karar dayanak sistemi olarak yarar sağlanacak. Tabiplerin iş yükünü azaltıcı bir sistem. CranioCatch ile daha süratli ve kolay teşhis konulabilecek. Bu sistem, doktorlara takviye sistemi olarak yardım edecek.”
Bayrakdar, bilhassa yeni tip koronavirüs (Kovid-19) sürecinde diş hekimliğinde uzaktan eğitimde rahatlıkla kullanabilecek yapay zeka takviyeli modül de oluşturduklarını söz etti.
“Yerli olarak bu türlü bir yazılım yok”
Doç. Dr. Odabaş ise radyolojik imgeyi, diş doktorunca tespit edilen rastgele bir hastalığın etiketlenmesinin akabinde sisteme yüklediklerini belirtti.
Manzaranın her pikselinin tek tek işlendiğini anlatan Odabaş, “Yazılım, piksellerin her birinde rahatsızlık olup olmadığını tespit etmeye çalışıyor. Bunu yaparken de doktorun daha evvel manzara üzerinde rahatsızlığın bulunduğu yerlere yaptığı etiketlemelerini öğreniyor. Yeni bir imgede doktorun hiçbir süreç yapmasına gerek duymadan tanıyı koyabiliyor. Yerli olarak bu türlü bir yazılım yok.” tabirlerini kullandı.
Dr. Öğretim Üyesi Uğurlu da ortodontide tedavinin klinik evresi kadar hastanın probleminin teşhisi ve gerçek teşhisinin da kıymetli olduğuna dikkati çekti.
CranioCatch’in teşhis kademesinde diş tabiplerine yararlı olacağını tabir eden Tuğrul, “Diş tabiplerinin klinik vakitlerini artırıp, bilgisayar başında test için harcadıkları vakti düşürecek. CranioCatch, radyografiler üzerindeki tüm tahlilleri bilgisayar ortamında yapay zeka yardımıyla yapılıp en hakikat sonuçların alınmasında bize katkı sağlayacak.” diye konuştu.
