EKG, teneffüs suratı ve beden sıcaklığı üzere biyofiziksel belirteçlerin haricinde, kişinin terleme yahut tükürük üzere örneklemesi kolay biyolojik sıvılarından sıhhat durumunun izlenmesi günümüzde mümkün olabiliyor. Metabolik belirteçler, bireylerin günlük sıhhat durumunun hakikat bir biçimde kıymetlendirilmesi, klinik teşhis ve acil durumlarda ihtarların üretilmesi de dahil olmak üzere kronik sıhhat durumlarının idaresi için insan sıhhatine daha direkt bir gösterge sağlayabiliyor. Tufts Üniversitesi mühendisleri, kullanıcının terini tahlil edebilen ve giysiye entegre edilebilen yeni bir sensör geliştirdiklerini açıkladılar. Şimdi ticari esere dönüştürülmeyen sensörle ilgili makale 28 Temmuz tarihinde NPJ Flexible Electronics’te yayınlandı.
Öte yandan global salgınla birlikte daha fazla ehemmiyet kazanan dijital sıhhat hizmetlerine yenileri eklenmeye devam ediyor. Araştırmacılar ve nano teknolojik eserler geliştiren şirketlerin yeni maksadı giyilebilir teknolojilerle pek çok insanın vefatına yol açan Covid-19’u hafif geçirenleri erken tespit edebilmek. Şayet bu sağlanabilirse erken teşhis sayesinde hastalığın yayılmasının önüne geçilebileceği düşünülüyor. Ayrıyeten bu eserler ticarileştiğinde Covid-19 salgını veyahut ileride yaşanabilecek salgınlarda yayılımı önleyici olabileceği görüşü de yük kazanıyor.
AI tahlili insan yanlışını azaltabilir
Röntgen üzere görüntüleme prosedürleri insan gözünün algılayamadığı, fakat bilgisayarın tespit edebileceği bilgiler içerebiliyor. Bu alanda çalışmalar yürüten bir küme bilim insanı, panoramik röntgen üzere diş imajlarını tarayan ve diş tabiplerini uyaran bir yapay zekâ (AI) programı oluşturuyor. Makine tahsili sayesinde on binlerce manzarayı tarayarak öğrenen AI’ın, diş doktorlarının ofisinde yer alıncaya kadar daha pek çok testten geçmesi gerekiyor.
Ultraviyole tahlil mü?
Ultraviyole ışığının bakteri ve virüslerin büyük kısmını yok ettiği biliniyor. Hatta yıllardır pek çoğumuz kuaförlerde manikür, pedikür aletlerinin morumsu bir ışık saçan kutularda dezenfekte edildiğini görmüşüzdür. Hastalıkların tedavisinde birinci kullanımını ise Niels Ryberg Finsen, gerçekleştirmiş. Günümüzde yeni bir teknoloji üzere karşımıza çıksa da uzun yıllardır faydalanılan ultraviyole ışığı yeni bir keşif değil fakat onunla donatılmış aygıtların pek birden fazla yeni model. Corona virüse karşı tesirli olabileceği düşünüldüğünden ultraviyole ışıkla hava kapı kolu, masa vb. yüzeylerin bakteri ve virüslerden temizlemesinde kullanımı giderek artıyor. Hiç tedbir almamaktansa bu teknikle de olsa korunmanın kesinlikle yararı olacaktır. Yeniliklere karşın, uzmanların da belirttiği üzere önümüzdeki Kurban Bayramı’nda, Covid-19’dan en tesirli korunma formüllerinin maske, aralık ve paklık olduğunu unutmamak gerekiyor.
Serap TORUN
twitter.com/seraptorun73
