Boğaziçi Üniversitesi’nden akıllı saatle gerilimi algılayan pratik


Avrupa Birliği H2020 Araştırma Programı bünyesinde devam etmekte olan “Günlük Omurdaki Gerilim Gibisi Duygusal Reaksiyonların, Durum Değişikliklerinin ve Uyku Kalitesinin Akıllı Telefon ve Giyilebilir Cihazlar Aracılığıyla Ölçülmesi” başlıklı araştırmanın yürütücüsü olan Prof. Dr. Cem Ersoy ve ekibi, gerilim üzere his değişikliklerinin ve uyku kalitesindeki bozulmaların anlık raporlanmasını sağlayan ve günlük hayat akışınızı bozmadan kullanılabilecek akıllı kol saatlerini kullanarak bir gerilim algılama sistemi geliştirdi. Prof. Dr. Cem Ersoy, akıllı saatin ardında bulunan optik (PPG) sensör sayesinde gerilim anında vücutta meydana gelen değişikliklerin saptanabildiğini açıkladı.

“Normalde kalp sinyallerinizi denetim etmek için EKG çektirmeniz ve vücudunuza çeşitli elektrotlar yapıştırılması gerekiyor. Akıllı Saatler ve geliştirdiğimiz algoritmalar ile buna gerek kalmadan kalp atışının varyansına bakarak his durumundaki değişiklikleri takip edebiliyoruz. Kalp atış varyansının yanı sıra deri sıcaklığı ve derideki iletkenlik seviyesindeki değişimleri algılayarak elektro-dermal aktiviteyi de ölçebiliyoruz. Bu pahaları ölçmek mahsusen kıymetli zira gerilim yaşadığımızda derimizin iletkenlik bedeli de değişiyor’’.

Cem Ersoy, akıllı kol saatinin çalışma prensibini işe şöyle aktardı:

“Kullanıcı akıllı kol saati ile rahatça günlük hayatını devam ettirirken, bunun araştırmacılar için getirdiği birtakım zorluklar da var. Bilek çok hareketli bir uzuv olduğu için aktivite esnasında alınan sinyalin kalitesi bozulabiliyor. Bu nedenle evvel sinyalin içindeki bozuklukları temizlemeniz gerekiyor. Zati saat ivme ölçer üzere sensörlere de sahip ve bu sensör kişinin o an şiddetli hareketli olduğunu söyleyebiliyor. Bu sayede hangi noktalarda sinyalin temizlenmesi gerektiğini biliyoruz. Sinyal temizlendikten sonra makine öğrenmesi yollarıyla sınıflandırılıyor. Bu sınıflandırma “stresli-stressiz” biçiminde ikili, “stressiz-orta stresli-çok stresli” üzere üçlü ya da 0’dan 100’e uzanan bir skala halinde olabilir. Makine öğrenmesi sistemini eğitmek için ise olgu toplamanız gerekli. Sistemin size söylediği bir şey var lakin bunun ne kadar hakikat olduğunu anlamak için gerçek durumla karşılaştırmak zorundayız”.

Uyku odalarına olan gereksinim ortadan kalkabilir

Ersoy, emsal formda geliştirdikleri akıllı kol saati algoritması ile uyku kalitesinden kaynaklanan meselelerin saptanmasına yönelik de tahliller de üretebileceğini belirtti: “Normalde uyku apnesini tespit etmek için uyku odaları kullanılıyor. Bu odalar başınızda, kalbinizde, bacaklarınızda çok sayıda elektrot takılı halde, üzerinizde birkaç kamera varken sizden uyumanızın beklendiği odalar. Bu türlü bir odada pijamalarınızı giyip uyumanız bekleniyor ve bu odada bir gecede lakin bir kişi kalabiliyor. Bizim geliştirdiğimiz teknolojide ise yalnızca kol saatini takıp konutunuza gitmeniz gerekiyor”.

AffecTech Projesi’ne Türkiye’den katılan tek üniversite

Türkiye’den tek iştirakçinin Boğaziçi Üniversitesi ve H2020 Avrupa Komitesi (European Commission H2020) tarafından fonlanan “AffecTech Projesi” birebir devranda “Marie Sklodowska-Curie Innovative Training Network” isimli memleketler arası doktora mekteplisi yetiştirme programı da içeriyor.

Bu kapsamda girişimde 9 farklı devletten 15 doktora talebesinin bulunduğunu belirten Ersoy, “Proje temelde doktora talebelerini destekliyor ve milletlerarası hareketliliği teşvik etmek için her devlette gayrı bir devletten de doktora talebesinin bulunmasını talep ediyor. Girişimde bölge alan üniversite ve kurumlar aslında 3 farklı öbeğe ayrılabilir. Biri bizim üzere bilgisayar mühendisleri ve bu küme sensörlerden gelen sinyalleri meale üzere teknik süreçleri yapıyor. Bir küme klinik psikoloji ve psikiyatri kısımlardan, başkası de insan-bilgisayar etkileşimine yönelik dizaynlar yapan küme. Girişimin gayesi tasarlanan teknolojilerin ileride esere dönüşebilmesi,” ifadeleriyle girişimin kapsamını açıkladı.