Canlı yayınlar, günümüzde hayatın her alanına nüfuz eden bir araç haline geldi. Öyle ki muhtemelen hepimiz en az bir kez herhangi bir platformda canlı yayın izlemişizdir. Haliyle canlı yayın uygulamalarının artık hayatımızın vazgeçilmez bir parçası olduğu yadsınamaz bir gerçek oldu.
Popüler canlı yayın platformları arasında yer alan Twitch, TikTok ve Bigo Live, geçtiğimiz yıllarda toplamda 1 milyar kez indirildi, günlük ortalama 100 milyon kişi bu platformlarda canlı yayınları izlendi. Biz de ilk dönemlerinde küçük bir girişim olarak başlayan ve zamanla devleşen bu platformlara hangi trendleri yakaladıklarına ve ne gibi özellikler taşıdıklarına yakından bakmak istedik.
Canlı yayın platformları nasıl ve neden popülerleşti?
Canlı yayın platformları, bugün milyonlarca yayıncıya oyun, dans, müzik, mizah gibi kategorilerde yeteneklerini sergilemesi için olanak sağlıyor. Diğer uygulamalardan farklı olarak içerik üreticilerini, doğrudan ve gerçek zamanlı olarak izleyicilerle buluşturuyor. Bu sayede kullanıcıların yayıncı ile samimi ve duygusal bir bağ kurmasına olmasını sağlıyor.
Bu bağın sağlanmasında öncülük etmeleriyle TikTok, Bigo Live ve Twitch gibi platformlar kısa sürede büyük bir ivme yakaladı. İçerik üreticilerinin diğer platformlarda karşılaştığı artılar ve eksiler, canlı yayın platformlarına olan ilgiyi daha da arttırdı.
Tabii, canlı yayın platformları arasında da artılar ve eksiler yok değil:
TikTok ve Bigo Live gibi platformlar şu anda kümülatif olarak baktığımızda Twitch’e kıyasla daha fazla ilgi görüyor. Bu ilginin en önemli sebebi bu uygulamaların diğer platformlara kıyasla daha çeşitli kategorilerdeki yayıncılara hitap etmesi ve bu canlı yayın platformlarına kolayca ulaşılması.
Ancak TikTok, Bigo Live ve Twitch gibi canlı yayın platformlarının kendi içlerinde de ayrılan yanları var. Twitch gibi geçmiş dönem yayıncılık yapılan platformlarda binlerce liralık ekipmanlar ve yazılımlara ihtiyaç duyuluyordu. TikTok ve Bigo Live gibi mobil temelli uygulamalarda ise bu ekipmanlar yerine sadece bir telefon olması yeterli. Haliyle de TikTok ve Bigo Live’da yayın açanlar için teknik aksaklık, bütçe denkleştirmek gibi sorunları ortadan kalkmış oldu. Elbette bu trendi destekleyen başka teknolojik değişimler de yaşandı.
Fakat iş aslında ‘insan yüzüyle’ yapılan yayınları da aştı: Vstream kavramı hayatımıza girdi:
Virtual Stream ya da V-stream olarak adlandırılan ve son dönemin en popüler yayın kategorisi olarak adlandırılan Vstream; sanal bir karakter olarak yayın açmak için kullanılıyor. Kadın/erkek/hayvan hatta eşya olarak sanal karakterinizi seçip canlı yayın açabiliyorsunuz. Özellikle Asya kıtasını etkisi altına alan bu özellik, son zamanlarda Avrupa ve Amerika’ya da sıçramış durumda. Sanal yayın yapan yayıncılar için ise V-streamer terimi kullanılıyor.
Vstreamer olabilmeniz için çeşitli yazılımlar yükleyip, kameranıza yüz ve vücut hareketlerinizi algılatmanız gerekiyor. Twitch tarafında gerekli ekipmanlar biraz daha pahalı olsa da, çoğu mobil uygulamada tamamen ücretsiz olarak V-streamer olunabiliyor. Snapchat ve Bigo Live’da bulunan hazır Vstream efektleri ile seçtiğiniz sanal karakterle yayınlar açabiliyorsunuz.
Yeni internet teknolojileri de canlı yayın platformlarına giriş yaptı:
Çok daha hızlı internete ve daha az gecikme süresine sahip olan yeni nesil internet teknolojisi 5G, insanları uzun zamandır aradıkları mobil internet kalitesiyle buluşturdu. Bu da en çok istediği her yerde içerik üretmek isteyen yayıncılara, ve elbette izleyenlere yansıdı.
Tüm bunlar bir araya gelince, bir içeriği nasıl tükettiğimiz de değişti:
Twitch, TikTok ve Bigo Live’da bulunan aktif chat yani aktif sohbet özelliği, yayıncıların ve izleyicilerin eş zamanlı olarak birbirleriyle iletişim halinde olmasına olanak sağlıyor. Bu özellik yayıncının yeteneklerini sergilerken yorumda bulunmak, mizahi içerikler üretmek hatta yayıncıyla dertleşmek için dahil kullanılabiliyor ve her iki tarafın da sosyalleşmesinde büyük bir rol oynuyor. Kullanıcıların bu tarz etkileşimli platformları tercih etmeleri de kitlelerin içerik tüketimi alışkanlıklarının değişmeye başladığına işaret ediyor.
Değişim, üretilen içeriklerde de görülüyor:
Canlı yayın uygulamalarına olan ilginin kaynağı olarak belirlenen Asya ülkeleri, bu içerik tipinin hızlı ve istikrarlı olarak tüketildiği bir pazar. Fakat son zamanların trendi olan sosyal medyada “gerçek” ve “samimi” olmak artık sadece Asya’da değil dünyadaki herkes tarafından eksikliği hissedilen ve aranan bir kavram olarak bariz şekilde tüm sosyal medya kullanıcılarının gündeminde duruyor.
Bunun için insanlar dijital detoks veya #nofilter gibi akımlar başlatıyorlar. Bu soruna çözüm olarak içerik üreticileri artık “video yükleme” değil, gerçek zamanlı olarak ulaşılabilir olma yoluna gidiyor ve canlı yayınlar açıyorlar. Bu nedenle kökeni Asya olarak görünen canlı yayın uygulamaları artık tüm dünyadan kullanıcılara ve içerik üreticilerine ev sahipliği yapmaya başladı.
Çoğu kişinin kafasındaki o soruyu da cevaplayalım: Nasıl yayıncı olunur?
İlk olarak üreteceğiniz içeriğe uygun bir platform seçmeniz gerekiyor. Eğlence odaklı içerikler üretmek istiyorsanız, Tiktok ve Bigo Live gibi canlı yayın uygulamalarını tercih edebilirsiniz. Bu iki platform arasında karar verirken ise en önemli seçim unsuru görüntü kalitesi ve içerik çeşitliliği olacaktır.
Eğer görüntü kalitesi daha yüksek bir platform arıyorsanız Bigo Live, daha çeşitli içerik arıyorsanız TikTok’u tercih edebilirsiniz. Ayrıca Tiktok daha çok kısa video özelliği ile öne çıkarken Bigo Live canlı yayın platformu olarak daha popüler kullanılıyor. Bu platformlarda yayıncı olmak için ihtiyacınız olan tek şey internete erişimi olan bir telefon olacaktır. Eğer böyle bir telefonunuz varsa istediğiniz canlı yayın uygulamasını ücretsiz bir şekilde indirip istediğiniz yerde yayın açabilirsiniz.
Daha oyun odaklı bir platform arıyorsanız, Twitch ve Youtube Live sizin için uygun alan olabilir fakat Twitch ve Youtube yayıncılığı için en azından bir bilgisayara ihtiyacınız olabilir. Bu iki platform arasında ise daha oturmuş bir kitlesi olan bir platform olarak Twitch, büyümeye daha açık bir platform olarak ise Youtube Live’i tercih edebilirsiniz.
Özelleşeceğiniz yayıncılık türüne karar verdikten ve sistem gerekliliklerini sağladıktan sonra yayıncılığı bir mesleğe dahil dönüştürebilirsiniz. En azından sevdiğiniz şeyi yaparak hem keyif alıp yeni insanlarla tanışabilir ve sosyalleşebilir hem de gelir elde edebilirsiniz.
