Akdeniz ve Ege’de deniz canlısı “pina”ları yok eden parazit tehdidi

Su Eserleri Avlama ve Sürece Teknolojisi Bölümü Avlama Teknolojisi Ana Bilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Uğur Altınağaç, pinalarla ilgili araştırma başlattıklarını söyledi.

Pinanın, Latincede “kanat” ya da “yüzgeç” manasına geldiğini belirten Altınağaç, “Pina, çift kabuklular dediğimiz midye çeşitlerinden bir canlıdır. Dik bir halde yarısına kadar deniz tabanına gömülü yaşarlar, birebir ağaç üzere. Suyu filtre eden, denize faydalı bir canlıdır.” dedi.

Altınağaç, pinaların 1992 yılında imzalanan Barcelona Kontratı’nda Avrupa Kurulunun tavsiyesiyle muhafaza altına alınan canlılardan biri olarak kırmızı listeye alındığını lisana getirdi.

Pinaların jenerasyonunun bir parazit nedeniyle tehlike altında olduğunu vurgulayan Altınağaç, şöyle devam etti:

“Eskiden balık yemi yapılıyordu. Bunun yanı sıra kıyı tahribatı, kıyıların dolması, ağlara takılıp yerlerinden çıkmaları nedeniyle balıkçılık aktivitelerin verdiği ziyan üzere pek çok etkenlerle bu canlı ölüyordu ancak bugün hepsinden daha büyük bir tehlike var; ‘haplosporidium pinnae’ isminde bir parazit. Bu parazit Akdeniz’den bu yana bütün bu çeşidi öldürüyor. Şu an Çanakkale Boğazı’nın orta noktalarına Ege Denizi’nden Kepez tarafına kadar hiçbir canlılık yok ama Marmara’ya hakikat canlılık var. Yani bu da yavaş yavaş hastalığın Akdeniz’den Ege’ye, Ege’den de Marmara’ya gerçek yürüdüğünü gösteriyor. Akdeniz ve Ege pina mezarlığına dönmeye başladı diyebilirim.”

“Çanakkale Boğazı’nın yarısındaki pinaları büsbütün öldürdüler”

Hastalığın Akdeniz’de başladığını ve Marmara’ya gerçek ilerlediğini, yavaş yavaş ilerleyen parazitlerin Ege’yi tesiri altına aldığı ve Çanakkale Boğazı’nın girişinde de görüldüğü bilgisini veren Altınağaç, “Yaptığımız araştırmalarla boğazın yarısına kadar pinaların büsbütün öldüğünü tespit ettik. Burada sonra da canlılık gitgide yani hastalıklı bireylerin daha çok olduğunu belirledik. Hastalık Marmara’ya yanlışsız kayıyor lakin o bölgedeki balıkçılar ve araştırmacı arkadaşlarımızdan gelen haberlere nazaran pinalar Marmara’da daha canlı. Canlılık hayli fazla ama hastalığın oraya gideceğini öngörüyoruz.” diye konuştu.

Bu mevzuda yapılabilecek bir şey olmadığını belirten Altınağaç, ekonomik kıymeti bulunan midyelerin de bundan etkilenebileceğini kelamlarına ekledi.