2020’de bütçe açığı %38.5 genişledi

Merkezi yönetim bütçesi Aralık’ta 40,7 milyar TL açık verdi

Aralık 2019’da 31,8 milyar TL açık veren bütçe dengesi Aralık 2020’de 40,7 milyar TL açık verdi. Bu dönemde bütçe gelirleri yıllık bazda %34 artışla 97,6 milyar TL olurken, bütçe harcamaları %32,2 artarak 138,3 milyar TL’ye yükseldi. Aralık 2019’da 27,6 milyar TL olan faiz dışı açık da 2020’nin aynı döneminde 35,8 milyar TL açık vererek yıllık bazda %29,5 artış kaydetti.

2020 yılında bütçe açığı 172,7 milyar TL’ye yükseldi

2019 yılında 124,7 milyar TL olan bütçe açığı 2020 yılında %38,5 artışla 172,7 milyar TL’ye çıktı. Bu dönemde bütçe gelirleri %17,6, bütçe harcamaları %20,2 arttı. 2019 yılında 24,8 milyar TL açık veren faiz dışı denge, 2020 yılında da 38,8 milyar TL açık verdi.

Vergi gelirlerindeki yıllık artış Aralık’ta %29,4…

Vergi gelirleri Aralık ayında %29,4 ile hızlı artış kaydetti. Bu dönemde dahilde alınan katma değer vergisi ve özel tüketim vergisindeki (ÖTV) artış öne çıktı. Aralık’ta yıllık bazda artan yurt içi otomobil satışlarının ve Eylül ayından itibaren uygulamaya alınan yeni ÖTV oranlarının da etkisiyle motorlu taşıtlardan alınan ÖTV yıllık bazda %171 ile hızlı artış sergiledi. Öte yandan, bu dönemde alınan bağışlar ve yardımlar ile özel gelirler kaleminde gözlenen %115’lik azalış dikkat çekti.

Yıllık gelişmelere bakıldığında da vergi gelirlerinin 2019’a kıyasla %23,6 ile hızlı artış kaydettiği görülüyor. Diğer taraftan bu dönemde salgına bağlı gelişmelerin de etkisiyle teşebbüs ve mülkiyet gelirleri %36,6, alacaklardan tahsilat da %23,4 oranında azalarak bütçe gelirlerindeki artışı sınırlayan kalemler oldu.

Faiz giderlerinde hızlı artış…

Cari transferler kalemi Aralık’ta hanehalkına yapılan transferler ile hazine desteklerinin etkisiyle bütçe harcamalarındaki artışta etkili olmayı sürdürdü. Bu dönemde sermaye transferlerinde ve sermaye giderlerindeki yıllık sırasıyla 100,2’lik ve %48,2’lik artışlar dikkat çekti. Aralık ayında yıllık bazda yüksek oranlı artış kaydeden bir diğer kalem de borç verme giderleri oldu.

Yıllık gelişmelere bakıldığında 2020 yılında faiz harcamalarının 2020 yılında %34 artışla 139 milyar TL’ye ulaştığı izlendi. Bu tutarın %71’i iç borç faiz ödemelerinden, %19,8’i dış borç faiz ödemelerinden oluştu. Bu dönemde faiz dışı harcamalar arasında cari transferler ile mal ve hizmet alım giderlerindeki artışlar öne çıktı.

Kaynak:  İş Bank Araştırma notu

Gerçek Ekonomi: Cari açık arttı da işsizlik düştü mü?

Hazine’nin TCMB’den Borçlanması ve Hazine’nin Bir Bankadan Borçlanması

Güldem Atabay: TL yüksek faizle rahatladı, ekonomide tansiyon yükseliyor

FÖŞ: Bu bütçeyle 2021 zor geçecek